Ο υπουργός Μεταφορών, Δημήτρης Ρέππας, έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα για το άνοιγμα των λεγόμενων κλειστών επαγγελμάτων, παρουσιάζοντας πρόταση νόμου για την απελευθέρωση των οδικών μεταφορών. Σε ανάλογες εξαγγελίες προέβη και η υφυπουργός Τουρισμού, Άντζελα Γκερέκου, για τον τομέα της κρουαζιέρας (άρση καμποτάζ), προτού τις ανακοινώσει και επισήμως ο πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου. Η κυβέρνηση επισπεύδει την περιβόητη απελευθέρωση της αγοράς, καθώς αποσκοπεί και σε άμεσα δημοσιονομικά οφέλη. Αναμένονται οι αντιδράσεις των θιγόμενων κλάδων οι οποίοι εκφράζουν διαφωνίες.

Τι μέλλει γενέσθαι στις μεταφορές

To νομοσχέδιο του υπουργείου Μεταφορών, το οποίο τίθεται σε 10ήμερη διαβούλευση, προβλέπει για πρώτη φορά τη δυνατότητα -βάσει προϋποθέσεων- να δραστηριοποιούνται στον κλάδο των εμπορευματικών μεταφορών όσοι Έλληνες ή Κοινοτικοί πολίτες το επιθυμούν. «Γνωρίζετε ότι το ισχύον πλαίσιο σε αυτόν τον τομέα ψηφίστηκε το 1976. Περίπου 35 χρόνια δεν έχουν γίνει αλλαγές στον τομέα αυτόν. Μπορούμε να πούμε ότι σήμερα δημιουργούμε ένα εκ θεμελίων νέο πλαίσιο, ένα πλαίσιο σύγχρονο, το οποίο επιτρέπει στους πολίτες που θέλουν για πρώτη φορά να ενταχθούν στον τομέα των οδικών εμπορευματικών μεταφορών να το κάνουν, σεβόμενοι τη νομιμότητα που διαμορφώνουμε με τους όρους και τους κανόνες τους οποίους εισάγουμε», δήλωσε ο κ. Ρέππας στο πλαίσιο σχετικής συνέντευξης Τύπου.

Ο ίδιος υπογράμμισε: «Ο χώρος αυτός, συμβάλει στην παραγωγή του 7% του ετησίου ΑΕΠ, δηλαδή μιλούμε για ένα ποσό που φτάνει περίπου τα 17,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Στον χώρο αυτό, κινούνται περίπου 33 χιλιάδες οχήματα διαφόρων κατηγοριών, με νομαρχιακές, εθνικές ή άδειες διεθνών μεταφορών και βυτιοφόρα, απασχολούνται περίπου 110 χιλιάδες πολίτες και είναι ένας νευραλγικός χώρος, κεντρικός τομέας δράσης, που συνδέει την παραγωγή με την κατανάλωση».

Επιπλέον, μέσα από την κυβερνητική πρόταση, προβλέπονται τα εξής:/>

-Απελευθέρωση το κόμιστρου μεταφοράς προϊόντων (καταργείται το ανώτατο και κατώτατο όριο το οποίο έθετε το υπουργείο Οικονομικών). Όπως αναφέρεται, εξαιρούνται τα υγρά καύσιμα (οι άδειες των οποίων επίσης απελευθερώνονται) προκειμένου να προστατευθούν οι τιμές.

-Σύσταση εταιρειών, στις οποίες θα οφείλουν να ενταχθούν όλοι οι επαγγελματίες ιδιοκτήτες φορτηγών (παλιοί και νέοι), με παράλληλη υποχρεωτική ασφάλιση των εμπορευμάτων.

-Δημιουργία κωδικού οδικής ασφάλειας (δημόσιο έσοδο – το 80% θα διοχετεύεται σε έργα υποδομών για στη στήριξη των μεταφορών).

«Είναι ήδη απελευθερωμένο το επάγγελμα»

Οι επαγγελματίες στις Χερσαίες Εμπορευματικές Μεταφορές κάνουν λόγο για κορεσμένο επάγγελμα με υψηλά ποσοστά ανεργίας και δηλώνουν χαρακτηριστικά ότι «οι άδειες είναι πληρωμένες».

Επιπλέον, έχουν θέσει ζήτημα επιβάρυνσης του κυκλοφοριακού από τη εφαρμογή της μεταρρύθμισης. Οι ίδιοι κοστολογούν τις άδειες από 90.000 έως και 300.000 ευρώ, ανάλογα με την περιοχή και την οργάνωση του εκάστοτε επαγγελματία.

Οι ιδιοκτήτες βυτιοφόρων θεωρούν ότι η απελευθέρωση του επαγγέλματος έχει γίνει ήδη από τη χορήγηση αδειών σε εταιρείες καυσίμων για ΙΧ βυτιοφόρα, εξέλιξη η οποία -όπως αναφέρουν- έχει πλήξει τον κλάδο.

«Ενδεχόμενες απώλειες θα είναι πρόσκαιρες»

«Αντιλαμβάνομαι ότι οι επαγγελματίες θα θεωρήσουν ότι κάτι χάνουν από αυτές τις ρυθμίσεις. Θα έλεγα όμως ότι ακόμη και αν υπάρχουν απώλειες, αυτές είναι πρόσκαιρες και γρήγορα θα αντισταθμιστούν», δήλωσε αναφορικά με τις αιτιάσεις κατά της απελευθέρωσης ο υπουργός Μεταφορών.

«Ίσα-ίσα θα έχουν για πολλά χρόνια στο μέλλον κερδίσει μία ανταγωνιστική θέση, την οποία θα την έχουν κερδίσει όχι λόγω μιας πολιτικής προστατευτισμού την οποία απορρίπτουμε τελείως, αλλά λόγω ακριβώς του ότι σε συνθήκες ανταγωνισμού κατορθώνουν να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες σε πολύ καλές τιμές. Κι αυτό είναι το ζητούμενο το οποίο προωθούμε», συμπλήρωσε, δηλώνοντας εντυπωσιασμένος από την «υπεύθυνη στάση» των θιγόμενων κλάδων κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης.

Και άρση του καμποτάζ

Στο μεταξύ, από τη συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ο πρωθυπουργός προανήγγειλε την άρση του καμποτάζ για την κρουαζιέρα έως το τέλος Μαΐου, αναφέροντας ότι θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας σε ξηρά και θάλασσα και πως θα προβλεφθούν αντισταθμιστικά οφέλη για τους εργαζόμενους στη Ναυτιλία με στόχο την αύξηση της απασχόλησης.

Ύστερα από την άρση του καμποτάζ, τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια που διαθέτουν σημαίες χωρών εκτός ΕΕ θα μπορούν να «δένουν» στον Πειραιά, επιβιβάζοντας ή αποβιβάζοντας επιβάτες, χωρίς να υποχρεώνονται να υιοθετήσουν το καθεστώς προστασίας ως προς τη σύνθεση των πληρωμάτων.

Η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ), η οποία πραγματοποιεί κινητοποιήσεις, διαμηνύει ότι η «επέλαση των πλοίων με σημαίες ευκαιρίας» θα σημαίνει απώλεια θέσεων εργασίας Ελλήνων ναυτεργατών με αντίστοιχη μείωση του ναυτιλιακού συναλλάγματος και μείωση των εσόδων του ΝΑΤ, με τον παράλληλο κίνδυνο υποστολής της ελληνικής σημαίας από κρουαζιερόπλοια.

Προσδοκούν δημοσιονομικά οφέλη

«Αν μιλάμε για μήνυμα προς τις αγορές, δεν υπάρχει κάτι πιο πειστικό από την αναδιάρθρωση και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων», έχει αναφέρει χαρακτηριστικά κυβερνητική πηγή.

Το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (IOBE) έχει εκφράσει την εκτίμηση ότι η απελευθέρωση των «κλειστών» επαγγελμάτων μπορεί να αυξήσει το ΑΕΠ έως και κατά 13% και να μετριάσει τις επιπτώσεις από τα δημοσιονομικά μέτρα.

Σημειώνεται ότι το σκεπτικό του Συμβουλίου της Επικρατείας στο επίμαχο ζήτημα έχει ως εξής: «Η επαγγελματική ελευθερία αποτελεί ειδικότερη εκδήλωση της προσωπικής και οικονομικής ελευθερίας. Η νομοθετική ρύθμιση που την περιορίζει, δεν μπορεί να έχει ως μοναδικό σκοπό την προστασία του στενού επαγγελματικού και οικονομικού συμφέροντος ορισμένων, με βλάβη άλλων».

Τα «κλειστά» μέτωπα

Ακολουθεί η σύνοψη των διαφαινόμενων εξελίξεων σε κάποια από τα «κλειστά» επαγγέλματα, όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αυγή (11/04/2010 από το Θάνο Παναγόπουλο):

Φαρμακεία / Στον συγκεκριμένο κλάδο οι αλλαγές θα είναι λιγότερο εντυπωσιακές σε σχέση με άλλα κλειστά επαγγέλματα καθώς θα συνίστανται σε άρση του πληθυσμιακού κριτηρίου για τη χορήγηση άδειας και των περιορισμών του Ν. 1963/91 για την εμπορική λειτουργία του φαρμακείου, σύμφωνα με τον οποίο ο φαρμακοποιός «δεν θα πρέπει να εξυπηρετεί τον εμπορικό θεσμό του ελεύθερου ανταγωνισμού, ο οποίος στα άλλα επιστημονικά-εμπορικά επαγγέλματα, αν δεν αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο, είναι συνήθης εμπορική τακτική».

Συμβολαιογράφοι / Οι αρμόδιοι χαρακτηρίζουν ως κατ΄ εξοχήν «κλειστό» το επάγγελμα του συμβολαιογράφου και στο στόχαστρο προς αλλαγές τίθενται οι ειδικές εξετάσεις απόκτησης άδειας εργασίας και η υποχρέωση κάθε νέου συμβολαιογράφου να κληρονομήσει το χαρτοφυλάκιο κάποιου παλαιότερου. Επίσης, η αύξηση του αριθμού των συμβολαιογράφων.

Οπτικά / Βασικός περιορισμός στα καταστήματα οπτικών ειδών είναι η υποχρέωση από τον νόμο να ιδρύονται καταστήματα μόνο από φυσικά πρόσωπα τα οποία θα κατέχουν τουλάχιστον το 50% της επιχείρησης, κάτι που σημαίνει πως όποιος θέλει να συμμετέχει και σε δεύτερο κατάστημα «κρύβεται» πίσω από την άδεια άλλου φυσικού προσώπου. Ακόμη, εξετάζεται η κατάργηση των πληθυσμιακών κριτηρίων.

Ταξί / Ζητούμενο για την κυβέρνηση δεν είναι τόσο η απελευθέρωση (κάτι που προκαλούσε αντιδράσεις) καθώς στην μεν Αττική τα ταξί φτάνουν τα 18.000 (σε 16.000 υπολογίζονται να νόμιμα και σε 2.000 τα παράνομα) και πανελλαδικά τα 45.000. Στόχος θα είναι η αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω αλλαγής του συστήματος αδειοδότησης, με διαχωρισμό των ταξί ανάλογα με τη χρήση τους (μέσω κλήσης, πιάτσας ή ελεύθερης επιλογής πελατών). Επίσης εξετάζεται η παροχή κινήτρων για την δημιουργία εταιρειών ταξί αναλόγων με αυτές που υπάρχουν σε άλλες χώρες.

Πρατήρια καυσίμων / Αναφορικά με τα πρατήρια καυσίμων, προγραμματίζεται αρχικά η δυνατότητα δημιουργίας σημείων πώλησης υγρών καυσίμων και από τα σούπερ μάρκετ, τα οποία έχουν ήδη προσφύγει κατά του υφιστάμενου περιορισμού και στη συνέχεια η πλήρης απελευθέρωση στη διάθεσή τους.

Αρτοποιεία / Παρόμοια με αυτά των σούπερ μάρκετ είναι και τα σχέδια για τον κλάδο των αρτοποιών και συγκεκριμένα για άρση της απαγόρευσης που έχει επιβληθεί στα εσωτερικά αρτοποιεία των σούπερ μάρκετ ως προς τη χρήση της νωπής ζύμης.

Άδειες χονδρικής πώλησης / Τριβές αναμένονται στο άνοιγμα της κλειστής χονδρικής αγοράς, καθώς αυτή περιλαμβάνει τρόφιμα, φάρμακα και υγρά καύσιμα δηλαδή προϊόντα που υπόκεινται σε διαφορετικούς κανονισμούς και προδιαγραφές. Ειδικά δε στα τρόφιμα εξετάζεται το ενδεχόμενο να δοθούν και νέες άδειες με στόχο να μειωθούν σταδιακά οι τιμές.