Μετά την ανακοίνωση των μέτρων για τους πυρόπληκτους, και αφού παρήλθε η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ακολούθησε η απομάκρυνση και η αντικατάσταση όλων όσοι ενεπλάκησαν στη διαχείριση της κρίσης των φονικών πυρκαγιών στην Ανατολική Αττική, δηλαδή των επικεφαλής της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας και της Πολιτικής Προστασίας. Προτεραιότητα πλέον για το Μέγαρο Μαξίμου είναι η ριζική αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας.

Τη Δευτέρα ο Αλέξης Τσίπρας είχε συνάντηση περίπου τριών ωρών με συντονιστικές επιτροπές κατοίκων από τις πληγείσες περιοχές, Μάτι και Νέος Βουτζάς. «Μου έθεσαν μια σειρά από εύλογα αιτήματα για να κερδίσουμε τη μάχη της αποκατάστασης. Δεσμεύτηκα ότι θα κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας για τη κάλυψη των αναγκών όλων των κατοίκων. Κανένας και τίποτα δε θα ξεχαστεί», ανέφερε ο πρωιυπουργός.

Σχετικά με το ζήτημα των απομακρύνσεων των επικεφαλής, ο πρωθυπουργός είχε τονίσει από την πρώτη στιγμή ότι καμία κίνηση δεν θα γινόταν εν θερμώ και «την ώρα της μάχης». Είναι δεδομένο, όπως επισήμαναν ακαδημαϊκοί, επιστημονικές έρευνες, επιχειρησιακοί αλλά και μάρτυρες, πως το διαχρονικό οικιστικό έγκλημα και οι ακραίες συνθήκες αποτέλεσαν τους καθοριστικούς παράγοντες για την τραγωδία στο Μάτι. Όμως το μέγεθος της τραγωδίας κατέστησε επιτακτική την αντικατάσταση όσων διαχειρίστηκαν την κρίση. Σημειώνεται πως σε εξέλιξη βρίσκεται και η εισαγγελική έρευνα, η οποία διευρύνεται προς πάσα κατεύθυνση και δεν περιορίζεται μόνον στα αίτια της φωτιάς και στις πολεοδομικές παραβάσεις αλλά στρέφεται και στην αναζήτηση πιθανής ευθύνης κρατικών και αυτοδιοικητικών παραγόντων που ενεπλάκησαν στα τραγικά γεγονότα.

Από την παραίτηση Τόσκα στις αντικαταστάσεις των αρχηγών Πυροσβεστικής και ΕΛΑΣ

Ο Νίκος Τόσκας, μέχρι την τελευταία στιγμή, ύψωσε «ασπίδα» για τους επικεφαλής της Πυροσβεστικής και της ΕΛΑΣ, υπογραμμίζοντας σε συνέντευξή Τύπου πως «δεν μπόρεσε να εντοπίσει ευθύνες ή κάποιο σοβαρό επιχειρησιακό λάθος». Όμως ήταν σαφές πως ο Αλέξης Τσίπρας είχε επιλέξει να κινηθεί σε τελείως διαφορετική λογική, προχωρώντας στην ανάληψη της πολιτικής ευθύνης: «Δεν θα επιχειρήσουμε ποτέ να αποδράσουμε, όπως δεν το κάναμε πριν, όπως φορτωθήκαμε τα λάθη και τις ευθύνες άλλων στην οικονομική καταστροφή. Όμως σήμερα εμείς κυβερνάμε και δεν πρόκειται να επαναλάβουμε τα λάθη και τις πρακτικές του παρελθόντος. Κυβερνάμε μια χώρα που χτίστηκε αυθαίρετα και έχουμε την ευθύνη όσο τα αυθαίρετα δεν γκρεμίζονται, όσο αφήνουμε τις στρεβλώσεις», είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός, ενώ αναφερόμενος στο ζήτημα των επιχειρησιακών ευθυνών είχε υπογραμμίσει: «Αφού η μάχη αυτή τελειώσει, αφού και η τελευταία εστία κινδύνου εκλείψει, τότε θα υπάρξει η ψύχραιμη αποτίμηση».

Δέκα ημέρες μετά, κανείς από τους εμπλεκόμενους στη διαχείριση της κρίσης δεν βρίσκεται πλέον στη θέση του. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, όπως αποκάλυψε κι ο ίδιος είχε καταθέσει την παραίτησή του στον πρωθυπουργό λίγες ώρες μετά την καταστροφή. Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες φέρεται να του ζήτησε να μην εμμείνει σε αυτή του την απόφαση εκείνη τη στιγμή αλλά να υπάρξει νέα συζήτηση μεταξύ των δυο ανδρών όταν θα είχε αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αυτή η νέα συζήτηση ήρθε την Παρασκευή και ο Νίκος Τόσκας κατέθεσε εκ νέου την παραίτησή του, η οποία και έγινε τελικά δεκτή. Κύκλοι του υπουργείου υπογράμμισαν πως πρόκειται για μια «κίνηση πολιτικής αξιοπρέπειας», ενώ ο ίδιος ο παραιτηθείς υπουργός, αφού ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό για την εμπιστοσύνη του και τους άνδρες των Σωμάτων Ασφαλείας για τις προσπάθειές τους, τόνισε πως «η φυσική καταστροφή και οι απώλειες τόσων συνανθρώπων μας στο Μάτι ξεπερνάει τη βούλησή μου να συνεχίσω».

Μετά από την παραπάνω εξέλιξη, ήταν κοινό μυστικό πως η αντικατάσταση τόσο του Κωνσταντίνου Τσουβάλα από την αρχηγία της ΕΛΑΣ αλλά και του Σωτήρη Τερζούδη από την κεφαλή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ήταν απλά θέμα χρόνου. Η κυριακάτικη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ ήρθε απλά να επιβεβαιώσει του λόγου το αληθές τοποθετώντας τον Ορέστη Ανδρικόπουλο και τον Βασίλη Ματθαιόπουλο στις θέσεις των επικεφαλής της ΕΛΑΣ και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας αντίστοιχα.

Η νέα δομή της Πολιτικής Προστασίας

Σε ό,τι έχει να κάνει με την περίπτωση του Γιάννη Καππάκη η απομάκρυνσή του από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας θεωρείτο επίσης δεδομένη. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η παραίτηση του κυρίου Καππάκη κι αντικατάστασή του από τον Γιάννη Ταφύλλη δε θα είναι η μόνη αλλαγή στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας. Άλλωστε, εντός των επόμενων ημερών αναμένεται το σχέδιο που επεξεργάζεται ειδική επιτροπή υπό τον Χριστόφορο Βερναρδάκη για την πλήρη αναβάθμιση του εν λόγω νευραλγικού τομέα. Ο υπουργός Επικρατείας, σε συνέντευξή του στην «Αυγή» μιλώντας για τις επερχόμενες αλλαγές, υπογράμμισε ζητήματα της πολιτικής αρμοδιότητας όπως λέει θα καθοριστούν από τον πρωθυπουργό τις επόμενες μέρες. Επισημαίνοντας τις βασικές λειτουργίες της νέας δομής τόνισε: «Πρέπει να υπάρχει ένας ενιαίος φορέας που θα έχει την ευθύνη του συντονισμού όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Να διαμορφωθεί ένα ενιαίο μοντέλο διαχείρισης εκτάκτων αναγκών. Να υποστηριχτεί από σύγχρονες τεχνολογίες και υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών».

Σύμφωνα με πληροφορίες του tvxs.gr θεωρείται δεομένη η αντικατάσταση της γενικής γραμματείας Πολιτικής Προστασίας από ένα νέο πολιτικό υπερ-όργανο, υπό την εποπτεία του οποίου θα λειτουργούν όλες οι διευθύνσεις και υπηρεσίες που σχετίζονται με την πρόληψη και αντιμετώπιση καταστροφών. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο αυτή η νέα δομή να έχει του μορφή ακόμη κι αυτόνομου υφυπουργείου με τις συγκεκριμένες αρμοδιότητες, το οποίο θα υπάγεται στο υπουργείο Εσωτερικών. Όλα αναμένεται να ξεκαθαρίσουν, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, τις αμέσως επόμενες μέρες, καθώς από το Μέγαρο Μαξίμου έχουν ξεκαθαρίσει πως η αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας αποτελεί πλέον μια από τις βασικές προτεραιότητες του κυβερνητικού έργου.