Ένα αιφνίδιο τελεσίγραφο να κλείσουν εντός τριών ημερών τα αναψυκτήρια σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, πήραν από οργανισμό του Υπ. Πολιτισμού, οι επιχειρηματίες που τα είχαν μισθώσει.

Κάποιοι μάλιστα από αυτούς, είχαν συμβάσεις σε ισχύ όπως ο Γιώργος Θαλασσινός που έχει σύμβαση έως το 2028, ο οποίος εξηγεί στο tvxs, για ποιον λόγο κατά τη γνώμη του, ο διαγωνισμός που προκήρυξε εν μέσω προεκλογικής περιόδου ο ΟΔΑΠ (Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης πολιτιστικών Πόρων), είναι φωτογραφικός προκειμένου, να καταλήξουν τα 59 αναψυκτήρια στα χέρια 3 μεγάλων αλυσίδων.

«Είναι απαράδεκτο για τις συνθήκες ανταγωνισμού στη χώρα αυτό που κάνει η κ. Μενδώνη και θα προσφύγουμε στη δικαιοσύνη αν επιμείνει η κυβέρνηση στον διαγωνισμό. Αποκλείουν όλους τους μεσαίους και μικρούς επιχειρηματίες» λέει ο επιχειρηματίας Γιώργος Θαλασσινός στο tvxs, ενώ ορατός είναι ο κίνδυνος, να μείνουν τα μουσεία χωρίς αναψυκτήρια εν μέσω προεκλογικής περιόδου, αφού οι επιχειρηματίες έχουν σκοπό να προσφύγουν στη δικαιοσύνη και είναι αβέβαιο το αν θα γίνει έγκαιρα η αλλαγή σκυτάλης.

Ο πρώην υφυπουργός πολιτισμού Κώστας Στρατής από τη μεριά του, διερωτάται γιατί η υπουργός Λίνα Μενδώνη, δεν υλοποίησε τον νομοθετημένο σχεδιασμό της προηγούμενης κυβέρνησης για διαφορετικό πλαίσιο λειτουργίας που επιτρέπει, στα μεν μεγάλα αναψυκτήρια και εστιατόρια του ΥΠΠΟ να λειτουργούν με στενό έλεγχο του κράτους, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα των υπηρεσιών τους και ταυτόχρονα η αύξηση των κρατικών εσόδων, στα δε μικρά να αποκτήσουν κοινωνικό πρόσημο.

Γ. Θαλασσινός: Θέλουν να ξεπληρώσουν γραμμάτια σε μεγάλους επιχειρηματίες

Ο ΟΔΑΠ (πρώην ΤΑΠΑ – Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων) έχει χαρακτηριστεί από κυβερνητικά στελέχη προηγούμενων κυβερνήσεων ως «η κότα με το χρυσό αυγό». Κι αυτό γιατί εισπράττει και διαχειρίζεται χρήματα από τα έσοδα μουσείων και αρχαιολογικών χώρων όλης της χώρας. Ένα από τα ακανθώδη θέματα που δεν κατάφερε ποτέ το υπουργείο να ρυθμίσει αποτελεσματικά είναι και τα αναψυκτήρια. Μόλις πριν λίγα χρόνια, ο Κ. Στρατής, υφυπουργός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, θεσμοθέτησε ένα νέο πλαίσιο και προετοίμασε την υλοποίησή του, όπως εξηγεί παρακάτω, ώστε να μπορεί να ελέγχει το ελληνικό δημόσιο την επάρκεια και την ποιότητα της λειτουργίας τους, αλλά και να έχουν χώρο δραστηριοποίησης μεσαίοι και μικροί επιχειρηματίες και τοπικοί φορείς κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Αυτόν τον σχεδιασμό ανατρέπει εν μία νυκτί η κ. Μενδώνη.

«Θέλουν να ξεπληρώσουν γραμμάτια μεγάλων επιχειρηματιών, να διώξουν όλους τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες από τα αναψυκτήρια και να δημοπρατήσουν τα σημεία εστίασης σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, σε δύο τρεις μεγάλες αλυσίδες» λέει στο tvxs ο Γιώργος Θαλασσινός, υπεύθυνος για τα καφέ του Νομισματικού Μουσείου και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ο οποίος υπογραμμίζει με νόημα, πως «πρόκειται για άλλη μια “επιτυχία” της κ. Μενδώνη η οποία λίγο πριν τις εκλογές, δηλώνει με τον τρόπο της ποιοι είναι αυτοί οι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού, που θα πάρουν τα αναψυκτήρια»

Πού στηρίζει τη θέση του; Στους όρους του διαγωνισμού. Ο νέος διαγωνισμός υποχρεώνει τον ενδιαφερόμενο να επιλέξει μία από τις 3 μεγάλες ομάδες αναψυκτηρίων, και αυτό, αποκλείει όχι μόνο τον Γ. Θαλασσινό, αλλά και όλους τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να μισθώσουν ένα τόσο μεγάλο αριθμό αναψυκτηρίων και δεν διαθέτουν τα τελευταία 5 χρόνια ετήσιο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο του 1.000.000 ευρώ, σύμφωνα με τα “Κριτήρια Χρηματοοικονομικής Επάρκειας”.

«Είναι μια διαδικασία παράτυπη, παράνομη ενάντια σε κάθε νόμο της ΕΕ που σκοπό έχει να δώσουν τους χώρους σε φίλους. Γι’αυτό εξάλλου έχουν υποβληθεί 12 ενστάσεις που  καταγγέλλουν τον διαγωνισμό ως παράνομο παράτυπο και φωτογραφικό καθώς θέτει 3-4 όρους, που αποκλείουν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Το αναψυκτήριο της Κνωσού δεν μπορεί να το πάρει για παράδειγμα  μια μεσαία επιχείρηση από την Κρήτη, θα μπορεί όμως ο «Γρηγόρης» ή το «Έβερεστ» ή ο «Βενέτης».  Πρέπει να έχεις 10 αναψυκτήρια εν λειτουργία επί 5 χρόνια σε δύο Περιφέρειες της χώρας και 1 εκατομμύριο κύκλο εργασιών και μάλιστα μέσα στην πανδημία! Μιλάμε για  εξωφρενικά νουμερα.

Εκτός από αυτό, ζητάνε από μία επιχείρηση -εμείς έχουμε 30 εργαζόμενους τον χειμώνα, 50 το καλοκαίρι- να κλείσει σε 3 μέρες, να διακόψει τη σχέση με την τροφοδοσία και να ολοκληρώσει όλες τις υποχρεώσεις (επιστρεπτέα προκαταβολή κλπ) και χρέη και να φύγει …να εξαφανιστεί. Κλείνει σε 3 μέρες μια επιχείρηση;» λέει ο Γ. Θαλασσινός.

Το ενδεχόμενο να είναι φωτογραφικός ο διαγωνισμός ενισχύουν και σημεία του διαγωνισμού που είναι εντελώς παράδοξα, όπως για παράδειγμα το ότι μεγάλα αναψυκτήρια και εστιατόρια της Αθήνας εντάσσονται στο πακέτο της Β. Ελλάδας. «Είναι σαν να προορίζεται για συγκεκριμένο μεγάλο επιχειρείν της Β. Ελλάδας, αυξάνοντας το προσδοκώμενο κέρδος» λένε πηγές του ΥΠΠΟ στο tvxs.

«Υποβαθμίζεται η ποιότητα των υπηρεσιών. Αυτά δεν γίνονται σε καμία χώρα»

Ο Γ. Θαλασσινός ισχυρίζεται, πως σήμερα κάθε αναψυκτήριο – καφέ, φέρει τον χαρακτήρα του τόπου του. Τώρα όμως μαζικοποιούν τις προσφερόμενες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να χαθεί η ιδιαιτερότητα, η ταυτότητα.

«Στην Κνωσό πουλάνε τοπικά Κρητικά προϊόντα, το ίδιο και στους Δελφούς. Με το νέο σχέδιο, θα υπάρχουν ομογενοποιημένα προϊόντα μεγάλων αλυσίδων, χωρίς χαρακτήρα. Είναι ακαλαίσθητο, κακόγουστο απαράδεκτο και πρωτοφανές. Ας μας πουν μια χωρα στην οποία συμβαίνουν αυτά τα πράγματα. Στο Βερολίνο, σε κάθε μουσείο διαφορετικό υπάρχει διαφορετικό μαγαζί, με τους δικούς του ανθρώπους, το  δικό του στιλ. Απαγορεύεται να αποκλείσεις εκατοντάδες επιχειρήσεις από την συμμετοχή απαράδεκτο για τις συνθήκες ανταγωνισμού στη χώρα».

Η αλήθεια είναι, πως το καφέ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, παίρνει συχνά τα εύσημα για τις εκθέσεις νέων εικαστικών που φιλοξενεί αλλά και τις τζαζ συναυλίες που  κάνει, ενώ στο  καφέ του νομισματικού μουσείου, γίνονται επίσης παρουσιάσεις βιβλίων.  Είναι δύο από τα καφέ των μουσείων με επιδραστική δράση.

«Τα δύο αναψυκτήρια τα δικά μου μέσα στο αρχαιολογικό και νομισματικό έχουν έξωθεν καλή μαρτυρία και δεν το λέω για να περιαυτολογήσω.  Είμαστε υποστηρικτικοί στα μουσεία, δεχόμαστε συγχαρητήρια από διευθυντές  και συλλόγους φίλων των μουσείων. Αυτό, γιατί σεβόμαστε τον χαρακτήρα του χώρου. Υποβαθμίζεις κάτι καλό που έχεις; Γιατί το κάνεις αν όχι για να ξεχρεώσεις γραμμάτια σε κάποιους;».

Με πρόσχημα τα προβληματικά αναψυκτήρια

Η αλήθεια είναι όμως πως δεν λειτουργούν όλα τα αναψυκτήρια όπως τα παραπάνω. Το αναψυκτήριο στην κεντρική είσοδο της Ακρόπολης, είναι η αιτία να δυσφημίζεται συχνά πυκνά η χώρα στα εκατομμύρια των επισκεπτών του εμβληματικού αυτού μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Το ερώτημα που παραμένει αναπάντητο όμως είναι, γιατί η κυβέρνηση δεν παρεμβαίνει στις προβληματικές περιπτώσεις αλλά κάνει έξωση στους πάντες καίγοντας τα χλωρά μαζί με τα ξερά.

«Οι συμβάσεις είναι ατομικές, θα μπορούσαν κάλλιστα να καθαρίσουν το τοπίο εκεί που είναι προβληματικό, αντί να κάνουν πογκρόμ» λέει ο Γ. Θαλασσινός.

O K. Στρατής εξηγεί τη δυσκολία που αντιμετώπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με τα αναψυκτήρια

«Από το 2015 προσπαθούσαμε να αλλάξουμε την κατάσταση με στόχο τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας» λέει ο πρώην υφυπουργός πολιτισμού Κώστας Στρατής στο tvxs. “Κάναμε διαγωνισμούς το 2016 και το 2017, με ομαδοποιήσεις κατά κύριο λόγο κενών και προβληματικών περιπτώσεων, όμως έβγαιναν άγονοι”.

Όταν ανέλαβα, επεξεργάστηκα και ψηφίστηκε στη Βουλή νέο θεσμικό πλαίσιο που διεύρυνε σημαντικά τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Πολιτισμού. Στη συνέχεια εκπονήθηκε οικονομοτεχνική και νομική μελέτη. Για τα μικρά, περιφερειακά και ελλειμματικά  αναψυκτήρια προκρίθηκε  να ανατεθούν κατά προτεραιότητα σε τοπικά σχήματα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Το μοντέλο αυτό εφαρμόστηκε με απόλυτη επιτυχία στη Λάρισα. Μέσα από υποδειγματική συνεργασία με τον Δήμο Λαρισαίων  το αναψυκτήριο του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας το ανέλαβε Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης (ΚΟΙΣΠΕ)  που  δραστηριοποιείται στον τομέα επανένταξης ανθρώπων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα.

Όσον αφορά τα μεγάλα, κεντρικά και κερδοφόρα αναψυκτήρια και εστιατόρια ο σχεδιασμός ήταν για προκηρύξεις με το νομικό πλαίσιο του 4413/2016 που διασφαλίζει σφιχτό έλεγχο για την ποιότητα, όχι μισθώσεις, που στην πράξη έχουν αποδειχθεί προβληματικές. Επεξεργαστήκαμε να προβλέπεται ότι οι ανάδοχοι θα είναι υποχρεωμένοι να συστήσουν ειδική εταιρεία για τη διαχείριση των αναψυκτηρίων, στην οποία θα συμμετέχει το Δημόσιο με δικαίωμα να ασκεί veto  στην έγκριση των οικονομικών καταστάσεων, άρα και στη διανομή κερδών, αν δεν υπήρχε τήρηση των προβλεπόμενων ποιοτικών όρων. Αυτό θα ήταν μια μεγάλη προοδευτική καινοτομία.

Επιπλέον, προβλέπαμε ποσοστό επί των εισπράξεων που αυξάνει σημαντικά τα έσοδα του υπουργείου, όχι απλό ενοίκιο. Επίσης, το σχέδιό μας ήταν για μικρή διάρκεια σύμβασης, ώστε να μη δεσμεύεται το Δημόσιο για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Οι όποιες ομαδοποιήσεις θα ήταν λελογισμένες με λειτουργικά κριτήρια και θα οριστικοποιούνταν μετά από ανοιχτή διαβούλευση (market sound), ώστε να μην αποκλείονται οι μικροί και οι μεσαίοι που θα μπορούν να προσφέρουν ποιότητα και φερεγγυότητα.

Όλα αυτά τα καταργεί τώρα η υπουργός Πολιτισμού, επιστρέφοντας στο παρωχημένο πλαίσιο των μισθώσεων, με προκήρυξη για έξι συν έξι χρόνια λίγο πριν τις εκλογές, δεσμεύοντας την επόμενη κυβέρνηση αλλά και σειρά μελλοντικών κυβερνήσεων, και μάλιστα με τρεις υπέρμετρα μεγάλες ομαδοποιήσεις που, λόγω χρηματοοικονομικών και τεχνικοεπαγγελματικών προϋποθέσεων, περιορίζουν στον μέγιστο βαθμό τον ανταγωνισμό»  λέει ο Κ. Στρατής και διερωτάται:

«Το ερώτημά μου είναι  γιατί η κ. υπουργός δεν υλοποίησε εδώ και τρεισήμισι χρόνια τον σχεδιασμό που σας προανέφερα, με τον οποίο  θα ήταν σαφώς ευνοημένο το δημόσιο συμφέρον και, ταυτόχρονα, θα ενισχυόταν σημαντικά το κοινωνικό πρόσωπο των μνημείων και των μουσείων μας;».