Μέτρα που επιταχύνουν τις απελάσεις και περιορίζουν την πρόσβαση στο άσυλο περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη «περί διεθνούς προστασίας», που τέθηκε χτες σε δημόσια διαβούλευση και για… μόλις πέντε ημέρες, μέχρι τις 21 Οκτωβρίου. 

Το νομοσχέδιο αριθμεί 121 άρθρα και αναπροσαρμόζει το σύνολο των διατάξεων που διέπει το καθεστώς διεθνούς προστασίας στη χώρα. Σύμφωνα με την Εφημερίδα των Συντακτών, μεταξύ, άλλων ορίζει ταχύρρυθμη διαδικασία ασύλου στα σύνορα με κατά προτεραιότητα εξέταση αιτημάτων, ανάλογα με τη χώρα προέλευσης. 

Προβλέπει δε, ότι όσοι κατά την υποδοχή δεν συμμορφώνονται στις αποφάσεις μεταφοράς τους σε άλλες δομές «τεκμαίρεται ότι δεν επιθυμούν την προστασία και παραπέμπονται σε διαδικασίες επιστροφής». Αν έχουν ήδη καταγραφεί, το αίτημά τους εξετάζεται κατά προτεραιότητα μέσα σε 15 ημέρες και, αν είναι απορριπτική η απόφαση, απελαύνονται, ενώ αν είναι θετική, υποχρεώνονται να αποχωρήσουν από τις δομές φιλοξενίας.

Σε περίπτωση μαζικής άφιξης, προβλέπεται η δυνατότητα υποχρεωτικής ολοκλήρωσης της διαδικασίας ασύλου, συμπεριλαμβανομένης της δευτεροβάθμιας προσφυγής, μέσα σε πέντε ημέρες. Θεσπίζεται υποχρεωτική αυτοπρόσωπη παρουσία αυτού που προσφεύγει στον β΄ βαθμό, ενώ η απουσία του σημαίνει έκπτωση από τη διαδικασία.

Επιπλέον, προβλέπεται ότι για να προσφύγει κάποιος στο δευτεροβάθμιο όργανο εξέτασης των αιτημάτων ασύλου, τις Επιτροπές Προσφυγών, πρέπει να συντάξει αιτιολογημένο δικόγραφο «κατ’ ανάλογη εφαρμογή της Διοικητικής Δικονομίας που εφαρμόζεται επί όλων των υποθέσεων». Ωστόσο, χωρίς επαρκή νομική βοήθεια, η απαίτηση για σύνταξη δικόγραφου από ανθρώπους που δε γνωρίζουν ελληνικά, πόσο μάλλον νομική ορολογία, ισοδυναμεί με προσπάθεια αποκλεισμού τους. Εξάλλου, η ίδια η κυβέρνηση αναφέρει ότι αποτέλεσμα του μέτρου θα είναι η «επιτάχυνση των διαδικασιών» και η «δυνατότητα επιστροφών από τον πρώτο βαθμό».

Επίσης, το δικαίωμα παραμονής στη χώρα μας όσων ζητούν άσυλο περιορίζεται μέχρι την απόφαση του πρώτου βαθμού για το άσυλο, με διακηρυγμένο στόχο να γίνονται απελάσεις από τον πρώτο βαθμό, ενώ σε συγκεκριμένες κατηγορίες υποθέσεων η προσφυγή σε δεύτερο βαθμό δεν έχει ανασταλτικό χαρακτήρα.

Παραβλέποντας ακόμα και την πρόβλεψη της ευρωτουρκικής συμφωνίας που εξαιρεί τους ευάλωτους από τη διαδικασία απέλασης στην Τουρκία, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι οι ευάλωτοι δεν εξαιρούνται από τις διαδικασίες εξέτασης στα σύνορα εφόσον έχουν την κατάλληλη υποστήριξη και ούτε από τις επαναπροωθήσεις. Μάλιστα το μετατραυματικό στρες απαλείφεται από τους λόγους που καθιστούν κάποιον ευάλωτο.

Επιπλέον, από τον ερχόμενο Μάρτιο θεσπίζονται νέες επιτροπές που αποτελούνται μόνο από δικαστές, χωρίς τη συμμετοχή ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα, ιδιότητα την οποία είχε μέχρι σήμερα το τρίτο μέλος που υποδεικνυόταν από την Ύπατη Αρμοστεία.

Καταργείται η άμεση πρόσβαση στην αγορά εργασίας όσων ζητούν άσυλο και μετατίθεται έξι μήνες μετά την κατάθεση του αιτήματος. Προβλέπεται Κάρτα Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΚΥΠΑ), η οποία εξασφαλίζει υλικές συνθήκες υποδοχής ή οικονομικό βοήθημα, υπό την προϋπόθεση ότι δεν εργάζεται ο δικαιούχος ή ότι η εργασία του δεν αποφέρει επαρκείς πόρους. Είναι υποχρεωτική η ενημέρωση των αρχών για έναρξη επαγγέλματος ή για σύμβαση εξαρτημένης εργασίας.

Μέσα σε δύο μήνες από τη δημοσίευση του νόμου, οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και οι δικαιούχοι επικουρικής προστασίας υποχρεούνται να αποχωρήσουν από τις δομές υποδοχής και φιλοξενίας, χωρίς να προβλέπεται ρητά η φιλοξενία τους σε άλλες δομές ή η υπαγωγή τους σε προγράμματα ένταξης.