Μεγάλη συζήτηση αλλά κι έντονη πολιτική αντιπαράθεση προκάλεσε η πρόταση, που κατέθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της ΔΕΘ σχετικά με τη χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, κι οποία προβλέπει τη μεταφορά της είσπραξης του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους με ταυτόχρονη περικοπή των κεντρικών πόρων προς αυτούς.

Ads

Από την πλευρά της, η ηγεσία της ΚΕΔΕ εξέδωσε μια μάλλον αμήχανη ανακοίνωση σχετικά με το ζήτημα, με πολλούς να αποδίδουν τη συγκεκριμένη στάση στις βλέψεις που έχει ο πρόεδρος της, Γιώργος Πατούλης, προκειμένου να λάβει το γαλάζιο χρίσμα για υποψηφιότητα στο δήμο Αθηναίων.

Πέντε φορές πάνω τα κέρδη του δήμου Φιλοθέη, οκτώ φορές κάτω σε μικρούς δήμους

Εκείνο που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι πως για το συγκεκριμένο ζήτημα πραγματοποιήθηκε επιστημονική μελέτη με τίτλο «Φορολογική Αποκέντρωση κι ενίσχυση της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ Α’ Βαθμού» πριν από περίπου ένα χρόνο με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του οποίου μάλιστα προϊσταται ο ίδιος ο Γιώργος Πατούλης.

Ads

Στα συμπεράσματα λοιπόν, στα οποία κατέληξε η επιστημονική ομάδα του έργου με επικεφαλής τον καθηγητή του Πάντειου Πανεπιστημίου, Ιωάννη Ψυχάρη, εκφράζονται σοβαρότατες επιφυλάξεις σχετικά με τα πραγματικά αποτελέσματα μιας τυχόν αντικατάστασης των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων από την είσπραξη του ΕΝΦΙΑ. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται ως ευκταία η ύπαρξη «μιας μόνιμης και αποκεντρωμένα διαχειρίσιμης πηγής εσόδων για τους ΟΤΑ», επισημαίνεται ωστόσο το ζήτημα των σοβαρών ανισοτήτων μεταξύ των δήμων σε ό,τι αφορά την καταβολή του ΕΝΦΙΑ, η οποία θα οδηγούσε σε «μη ορθολογική κατανομή των πόρων». Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, σε μια τέτοια περίπτωση δήμος όπως αυτός της Φιλοθέης- Ψυχικού θα πενταπλασίαζαν τα έσοδά του σε σχέση με άλλους δήμους, με χαμηλότερη κοινωνική διαστρωμάτωση ή ακόμη και περιφερειακούς, που θα έβλεπαν τα έσοδά τους να μειώνονται κατά ένα όγδοο σε σχέση με σήμερα.

«Το να δυνητικές πηγές εσόδων για τους δήμους είναι κάτι το θεμιτό. Αλλά από αυτό το σημείο, μέχρι το να καταργήσουμε την κρατική χρηματοδότηση και να την αντικαταστήσουμε από την είσπραξη του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους, πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο άλμα και πιθανότατα ένα πολύ μεγάλο λάθος» σημειώνει στο tvxs o ίδιος ο Ιωάννης Ψυχάρης.

«Δε θα γίνουμε φοροεισπρακτικός μηχανισμός» λένε οι δήμαρχοι

Ανάλογη είναι κι η θέση που εκφράζουν μιλώντας στο Tvxs.gr εκπρόσωποι της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίοι επισημαίνουν παράλληλα ότι εδώ και χρόνια παρακρατούνται δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από τις ΚΑΠ, που προορίζονταν για τους δήμους. «Δεν πιστεύω να υπάρχει δήμαρχος που να θέλει την αντικατάσταση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων από τον ΕΝΦΙΑ» σημειώνει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Νέας Ιωνίας, Χαράλαμπος Γκότσης. «Το θέμα δεν έχει να κάνει μόνο με τις ανισότητες που θα επιφέρει, αλλά και με το γεγονός ότι οι δήμοι δεν διαθέτουν σε καμιά περίπτωση φοροεισπρακτικό μηχανισμό» προσθέτει ο κύριος Γκότσης.

«Έχουμε πάρει ό,τι μπορούσαμε να πάρουμε από τις δημότες, δεν έχουμε ανάγκη να μας φορτώσουν την επιβολή κι άλλης φορολογίας» επισημαίνει από τη μεριά του ο δήμαρχος Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Χρήστος Βρεττάκος. Παράλληλα, εκτιμά πως η συγκεκριμένη πρόταση έχει δυο βασικούς σκοπούς: «Ο πρώτος είναι να μειωθεί η κρατική χρηματοδότηση  κι ο δεύτερος να μεταφερθεί η μήνις των πολιτών για έναν τόσο μισητό φόρο, όπως ο ΕΝΦΙΑ, στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης. Το πιθανότερο μάλιστα είναι, εφόσον προσπαθήσουν να εφαρμόσουν κάτι τέτοιο, να τον ενσωματώσουν σε κάποιο λογαριασμό ΔΕΚΟ, όπως της ΔΕΗ ή της ΕΥΔΑΠ, προκειμένου εκβιαστικά να αναγκάζεται κάποιος να τον πληρώσει, μην τυχόν του κόψουν ρεύμα ή νερό». 

Για «πρόταση αποσπασματική κι ανεπεξέργαστη, η οποία εγείρει πολλά θέματα» κάνει λόγο ο δήμαρχος Κοζάνης, Λευτέρης Ιωαννίδης, ο οποίος προσθέτει πως υπάρχει επιπλέον και ζήτημα αντισυνταγματικότητας. «Πρέπει να γίνει κατανοητό πως δεν έχουν όλοι οι δήμοι τα ίδια στοιχεία, οπότε δε γίνεται να εξισώνονται με αυτό τον τρόπο. Αλλιώς λειτουργεί ένας επαρχιακός δήμος, που έχει στο εσωτερικό του αγροτικές περιοχές, κι αλλιώς ένας αστικός δήμος» σημειώνει ο δήμαρχος Κοζάνης. Τέλος, ο κύριος Ιωαννίδης εκτιμά πως «ήρθε η ώρα να ανοίξει για τη φορολογική αποκέντρωση και την αυτοτέλεια των ΟΤΑ Α’ Βαθμού».

Από την πλευρά της η Δήμαρχος Ζωγράφου Τίνα Καφατσάκη σημειώνει πως πέρα από το προφανές θέμα της αντισυνταγματικότητας, η αντικατάσταση της χρηματοδότησης μέσω των ΚΑΠ από τον ΕΝΦΙΑ των δημοτών, προκαλεί μία νέα ανισότητα στην οικονομική κατάσταση των δήμων. «Η ανισότητα  που προκαλείται σχετίζεται  με τις αυξομειώσεις των συντελεστών ΕΝΦΙΑ, ανάλογα  με το είδος των ακινήτων, την αξία της γης, τις αντικειμενικές αξίες κάθε Δήμου καθώς και με τις αποφάσεις κάθε Δήμου», τονίζει και αναφέρει ενδεικτικά: «Ας σκεφτούμε ως παράδειγμα ποια θα είναι τα έσοδα των δήμων της βόρειας Αθήνας και ποια θα είναι των δήμων της Δυτικής Αθήνας και του Πειραιά και αντίστοιχα, τα προβλήματα και  τις κοινωνικές και αναπτυξιακές τους ανάγκες. Ας σκεφτούμε ειδικότερα τις συνέπειες για πολλούς Δήμους, κυρίως της περιφέρειας, αφού δεν θα μπορούν να έχουν τα απαραίτητα έσοδα που χρειάζονται για τη λειτουργία τους μόνον από τη συγκεκριμένη πηγή».

Σχολιάζοντας τη στάση του προέδρου της ΚΕΔΕ, Γιώργου Πατούλη, η κ. Καφατσάκη υπογραμμίζει πως «καλό θα ήταν να μην αντιμετωπίζει  με βιαστικές δηλώσεις τα θέματα αυτά, αλλά να ανατρέχει τόσο στις πάγιες θέσεις της Αυτοδιοίκησης καθώς και στις επιστημονικές μελέτες που η ίδια η ΚΕΔΕ έχει εκδώσει. Γενικότερα η Αυτοδιοίκηση ήταν  πάντα στη λογική της οικονομικής αυτοτέλειας των δήμων, καθώς και της αύξησης των πόρων της.Όμως αυτό δεν έχει καμία σχέση με τον ΕΝΦΙΑ. Ένα φόρο που η Αυτοδιοίκηση έχει χαρακτηρίσει κοινωνικά άδικό, αντιαναπτυξιακό, που έχει καθαρά εισπρακτικό χαρακτήρα, μηδενική ανταποδοτικότητα και που πρέπει να καταργηθεί».