Ένας διευθυντής φυλακών που αποκαλύπτει ότι έχει κάνει εχθρούς γιατί «χάλασε την πιάτσα» επειδή δεν χρηματίζεται αλλά και εξαιτίας της ανθρωπιστικής του προσέγγισης απέναντι στους κρατούμενους. Που  έχει στο γραφείο του τον Τσε Γκεβάρα και ξέρει απ’ έξω το έντεχνο και ροκ Ελληνικό τραγούδι.

Ο διευθυντής των φυλακών Κορυδαλλού, Χριστόφορος Γιαννακόπουλος, είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση διευθυντή φυλακών για πολλούς λόγους. Στα 29 χρόνια που εργάζεται στις φυλακές έχει περάσει από όλες τις θέσεις. Από φύλακας έως εργαζόμενος στο λογιστήριο. «Ξέρω τον κρατούμενο καλά» λέει και δεν κρύβει τη συγκίνησή του όταν διηγείται καταστάσεις υπέρβασης από την πλευρά όσων ψάχνουν έναν τρόπο να νοηματοδοτήσουν τη ζωή τους ώστε να βγουν από τη φυλακή οπλισμένοι με νέες δυνατότητες είτε μέσα από τα Καλλιτεχνικά Εργαστήρια είτε μέσα από μια ανθρωποκεντρική κουλτούρα που προσπαθεί να εγκαθιδρύσει.

«Τους βλέπω σαν παιδιά μου παρά το γεγονός ότι κάποιοι είναι γηραιότεροι από μένα. Κοιτάξτε εγώ δεν επιδίωξα να γίνω διευθυντής. Μου είχε γίνει και από άλλες κυβερνήσεις πρόταση και είχα αρνηθεί. Αν δεν πίστευα ότι μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο η κατάσταση δεν θα δεχόμουν να ασχοληθώ». 

Κληθήκατε να αντιμετωπίσετε δύσκολες καταστάσεις τους 20 αυτούς μήνες που είστε στη διεύθυνση, όπως την άδεια Κουφοντίνα. Πως το αντιμετωπίσατε;

Έκανα αυτό που λέει ο νόμος. Δεν κατηγορήθηκα για κάτι όπως στην περίπτωση της άδειας Ξηρού.

Μα τότε δεν είσαστε διευθυντής. Τι έγινε;

Δέχτηκα ποινική δίωξη ως αναπληρωτής διευθυντής, επειδή παραβίασε την άδεια του . Όχι μόνο εγώ, όλοι όσοι υπογράψαμε την άδεια . Όλο το συμβούλιο στο οποίο προεδρεύει εισαγγελέας επόπτης. Ασκήθηκε και ποινική και πειθαρχική δίωξη. Εμείς απλά τηρήσαμε το νόμο γι’ αυτό άλλωστε και αθωωθήκαμε ομόφωνα.

Γιατί ασκεί ο εισαγγελέας διώξεις σε λειτουργούς που τηρούν το νόμο;

Δεν θέλω να το σχολιάσω.

Πως διαχειριστήκατε τις κινητοποιήσεις των κρατουμένων με αφορμή τον νέο σωφρονιστικό κώδικα;

Προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε τα αιτήματα στο υπουργείο. Με διάλογο.

Φοβάστε το ενδεχόμενο εξέγερσης;

Θέλω να πιστεύω ότι έχουμε επικοινωνία. Ξέρουν ότι έχω διάθεση να επιλυθούν τα θέματα.

Ποιες προτεραιότητες βάλατε στην αρχή της θητείας σας;

Σαν αρχή μου είχα να μη δεχτώ να μπουν ΕΚΑΜ για ψύλλου πήδημα. Δεν ήθελα επίσης παρέμβαση όσον αφορά στη συμπεριφορά μου απέναντι στους κρατούμενους, γιατί οι αρχές μου , μου επιβάλλουν να βλέπω τον κρατούμενο σαν άνθρωπο . Δεν απονέμουμε δικαιοσύνη, διαχειριζόμαστε μια κατάσταση.

Αυτή η στάση σας ποια προβλήματα έλυσε, σε τι διευκόλυνε;

Ακόμα και το όχι που θα πεις σε ένα αίτημα που δεν μπορείς να ικανοποιήσεις, θα το εκλάβει τελείως διαφορετικά όταν υπάρχει ευγένεια. Όταν μιλάς με κατανόηση κι όχι από θέση εξουσίας , αυτό δημιουργεί καλές συνθήκες.

Πόσες ώρες είστε εδώ στις φυλακές;

Πολλές μέρες, από το πρωί έως το βράδυ. Πολλές φορές έρχονται εδώ τα παιδιά μου να φάμε παρέα γιατί δεν προλαβαίνω να τα δω.

Πως θα περιγράφατε την κατάσταση στις φυλακές σήμερα;

Γίνονται θετικά πράγματα. Υπάρχει διάθεση και από την πολιτεία και από μεμονωμένα άτομα Τα αρνητικά έχουν σχέση με υλικοτεχνική υποδομή. Οι κτιριακές καταστάσεις είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση. Δεν είναι οι υποδομές χωρών όπως η Αυστρία. Αλλά ο κρατικός κορβανάς είναι φτωχός. Κάτι πρέπει όμως να γίνει.

Πως βγαίνει ο κόσμος από εδώ;

Δυστυχώς κάποιοι μετά από λίγο ξαναμπαίνουν. Κάποιοι γιατί δεν έχουν που αλλού να πάνε. Δεν έχουν συγγενείς , δεν έχουν περιβάλλον να τους βοηθήσει. Αυτή η ιδρυματοποίηση με στενοχωρεί πολύ. Έχουν γίνει βήματα από την πολιτεία και από ανθρώπους που πονάνε τον χώρο όμως, να γίνει πραγματικά σωφρονιστικό κατάστημα και όχι φυλακή. Πριν μέρες κάναμε μια εκδήλωση και στο τέλος βγήκε κρατούμενος και είπε: «Ναι , νιώθω ότι μετά από τέτοιες εμπειρίες θα βγω διαφορετικός.» Αυτό μας δίνει κουράγιο.

Θέλετε να μας περιγράψετε ποιες πρωτοβουλίες σας βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση;

Κάναμε εξεταστικό κέντρο εντός των φυλακών, ώστε αυτοί που θέλουν να δώσουν πανελλαδικές για να μπουν σε πανεπιστήμια,  να μην οδηγούνται με χειροπέδες σε άλλα εξεταστικά κέντρα. Αυτό επηρεάζει την ψυχολογία τους και την απόδοσή τους. Είχαμε μάλιστα αρκετές επιτυχίες . 37 άτομα έχουν πετύχει από ΤΕΙ έως το Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής παρακολούθησης. Μίλησα με καθηγητή του Πολυτεχνείου και μου είπε «Τί αστέρι είναι αυτό που μας στείλατε!» . Κλαίω συχνά από χαρά.

Δεν σας ξεφεύγει κάτι από τον έλεγχο;

Θα ήμουν ψεύτης αν απαντούσα όχι. Όμως στηρίζομαι στη συνεργασία πολύτιμων συναδέλφων και προσπαθώ να τα αντιμετωπίσω όλα.

Σας ασκείται κριτική για την ανθρωπιστική σας προσέγγιση;

Ναι

Από ποιους;

Και από συναδέλφους. Κοιτάξτε, εγώ ξεκίνησα ως φύλακας ανηλίκων. Κι εκεί μου έλεγαν «γιατί μιλάς ευγενικά στα πρεζόνια;» . Υπάρχει αυτή η αντίληψη. Έχω άλλη φιλοσοφία. Θεωρώ ότι στον καθένα μπορεί να συμβεί μία τραγωδία και να βρεθεί στη φυλακή. Θα μπορούσε ο κάθε τοξικομανής να είναι παιδί του καθένα μας. Επίσης σε εποχές σαν κι αυτές που διανύουμε μια κλωστή χωρίζει το μέσα με το έξω , δεδομένου ότι μπορεί να βρεθεί κανείς εδώ και για οικονομικούς λόγους.

Για ποιους άλλους λόγους κάνατε εχθρούς;

Έχω χαλάσει την πιάτσα. Δεν παίρνω ευρώ.

Δεν χρηματίζεστε και σας γίνεται επίθεση από κρατούμενους από πολιτικούς ή από συναδέλφους;

Όχι από πολιτικούς. Κυρίως από το κύκλωμα της φυλακής. Νταβάδες του χώρου που είχαν μάθει να τον διαφεντεύουν.

Φοβάστε;

Αν υποκύψω στον φόβο θα πρέπει να παραιτηθώ. Δεν θα υποκύψω. Λειτουργώ σύμφωνα με τη συνείδησή μου . Όπως λέει ο Ρίτσος…. το καθήκον μου κάνω. Αν είναι να χρειαστώ αστυνομική προστασία, δεν υπάρχει λόγος να συνεχίσω.

Υπάρχουν ειδικές κατηγορίες κρατουμένων, κρατούμενοι πολυτέλειας;

Υπάρχουν σκληροί κρατούμενοι και εύποροι που θα ήθελαν να έχουν ειδική μεταχείριση. VIP πτέρυγα δεν υπάρχει. Υπήρχε η πτέρυγα ΣΤ, στην οποία είχαν κρατηθεί πρόσωπα όπως ο Γαβαλάς, ο Τσοχατζόπουλος ή και κάποιοι αστυνομικοί που κρατήθηκαν  εκεί όμως για λόγους ασφάλειας. Είναι μια μικρή πτέρυγα 70 ατόμων, μικρή σε σχέση με τις άλλες που έχουν 400 άτομα. Τώρα ένας πλούσιος μπορεί να προμηθευτεί περισσότερα ή ακριβότερα πράγματα ακριβώς γιατί είναι πλούσιος, όχι γιατί δίνουμε εμείς αυτή τη δυνατότητα.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο στοίχημα για εσάς;

Δεν πρέπει να λέμε μεγάλα λόγια. Θα ήθελα να βγαίνει από δω ο καθένας αξιοπρεπής. Να μη γίνει έρμαιο καταστάσεων λόγω της κράτησης του. Υπάρχουν κι άλλοι ταπεινοί στόχοι . Για παράδειγμα είναι παράνομη η κατοχή κινητών και η χρήση όπως γνωρίζεται εντός των φυλακών. Ας μην κρυβόμαστε , όλοι οι κρατούμενοι επιδιώκουν να έχουν γιατί το έχουν ανάγκη να μιλάνε με τη γυναίκα τους και τα παιδιά τους. Θα μπορούσε να χορηγείται από την υπηρεσία σε χαμηλή τιμή ένα μέτριο κινητό . Έτσι θα ήξερε και η υπηρεσία ποιον αριθμό έχει ο καθένας και θα αποφεύγαμε το να δίνουν 500 ευρώ για να περάσουν παράνομα ένα κινητό μέσα.

Είναι γνωστό ότι περνάνε ναρκωτικά εντός. Γιατί δεν έχετε καταφέρει να το ελέγξετε; Ακούγεται ότι αυτό γίνεται με τη συνεργασία υπαλλήλων.

Δεν είναι μόνο αυτό. Αν βγούμε στο προαύλιο, μπορεί να βρούμε μπαλάκια που μέσα να περιέχουν είτε ναρκωτικά είτε τηλέφωνα. Περνούν απ’ έξω και τα πετάνε.

Και γιατί δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Ο φύλακας είναι ένας έξω. Επίσης και συγγενείς προσπαθούν να περάσουν πράγματα. Προχθές μία γυναίκα προσπάθησε να περάσει 495 γραμμάρια ναρκωτικής ουσίας στο καροτσάκι των παιδιών της. Ήρθε η δίωξη και την συνέλαβαν. Η υπηρεσία δεν είναι εφοδιασμένη με τα κατάλληλα μηχανήματα. Είναι πολύ ακριβά. Και τα χρειαζόμαστε για να ελέγχονται όλοι από εμένα  τους φύλακες και τους δικηγόρους έως τους επισκέπτες.

Ποιος είναι ο απολογισμός των πολιτιστικών εργαστηρίων;

Ξεκίνησαν με τον Ζουγανέλη τον αείμνηστο στο σχολείο 2ης ευκαιρίας. Τελευταία όμως ακούγονται οι δραστηριότητες όπως η συνεργασία μας με το Εθνικό Θέατρο. Ήταν συγκινητική η παράσταση στην οποία συμμετείχαν κρατούμενοι και ηθοποιοί.

Οι κρατούμενοι τι λένε;

Τα αγαπάνε και τα περιμένουν. Όπως και τους καλλιτέχνες που έρχονται εδώ να παίξουν ή να τραγουδήσουν. Τα περιμένουν πως και πως. Τώρα περιμένουμε τους Active Member.

Έχετε παραδείγματα ανθρώπων που βγήκαν διαφορετικοί χάρη σε αυτά;

Ναι φυσικά. Είναι παιδιά που ανακάλυψαν δεξιότητες που δεν ήξεραν ότι είχαν. Για παράδειγμα ένα παιδί που αποφυλακίστηκε κι έμαθε εδώ να ζωγραφίζει, έλαβε μέρος σε διεθνή διαγωνισμό και βραβεύτηκε. Στείλαμε έργα τους στη διοργάνωση  Art Athina. Τα έργα τους ταξιδεύουν και πωλούνται κιόλας.

Μαθαίνει ο κόσμος τι γίνεται;

Δεν με ενδιαφέρει. Θέλω μόνο να γίνεται δουλειά εδώ, όχι να προβληθούμε. Η προβολή δημιουργεί εχθρούς.

Με τον νόμο Παρασκευόπουλου έγινε αποσυμφόρηση. Βοήθησε κατά τη γνώμη σας;

Κοιτάξτε , οφείλω να πω ότι υπερασπίστηκα πολλές φορές τον νόμο Παρασκευόπουλου  και δεν ανήκω στον ΣΥΡΙΖΑ , οπότε ας μη βιαστούν κάποιοι να πουν ότι το κάνω γι’ αυτό. Αυτοί που αυτοαποκαλούνται εισαγγελείς και κατηγορούν το νόμο δεν γνωρίζουν τον χώρο. Δηλαδή αν κάποιος βγει 8 μήνες νωρίτερα θέτει σε κίνδυνο την κοινωνία; Ποια η διαφορά να βγει 8 μήνες μετά; Είναι αναχρονιστική αυτή η άποψη. Θα βοηθούσε  να γίνει νόμος του κράτους. Επίσης από το σύνολο των εγκλημάτων, ένα μικρό ποσοστό διαπράττεται από πρώην κρατούμενους.

Εν μέσω κρίσης αυξήθηκε η προσέλευση;

Δεν έχω αναλυτικά στοιχεία κοντά μου. Το μόνο που γνωρίζω είναι ότι αυξήθηκε ο αριθμός των αλλοδαπών κρατουμένων.

Ποια εμπειρία σας εδώ θα περιγράφατε ως την πιο σημαντική;

Είχα δυο κρατούμενους που έχασαν σε διαφορετικό χρόνο γονέα. Η μία κηδεία θα γινόταν στην Αλβανία η άλλη στην Ελληνική Επαρχία. Δεν προβλεπόταν η δυνατότητα άδειας για κανέναν από τους δύο. Φρόντισα να περάσει από εδώ η σωρός για να τους αποχαιρετήσουν. Ήταν το ελάχιστο που μπορούσα να κάνω. Τους συνόδευσα έως έξω. Αυτά τα λίγα λεπτά θα τα θυμάμαι για όλη μου τη ζωή. Ο ένας κρατούμενος είναι ακόμα εδώ και με λέει πάτερα.

ΥΓ Συνάντησα τον Χριστόφορο Γιαννακόπουλο στο γραφείο του στις φυλακές Κορυδαλλού, μία μέρα μετά τη δολοφονία του Στεφανάκου. Στο μεσοδιάστημα, δημοσιεύθηκε η συνέντευξή του στην Ιωάννα Κλεφτόγιαννη , η οποία προκάλεσε την αντίδραση του Α. Γιωτόπουλου ο οποίος με επιστολή του διαψεύδει τον Γιαννακόπουλο σε σχέση με την καλή κατάσταση των φυλακών και μιλάει για σπασμένα παράθυρα σε συγκεκριμένες πτέρυγες, για πεσμένο ρεύμα ,  για πτέρυγες VIP και «δυτικών προαστίων», αλλά και για αδιαφορία από όλους τους αρμόδιους . Επανήλθαμε λοιπόν με διευκρινιστικές ερωτήσεις και ζητήσαμε από τον κο Γιαννακόπουλο να απαντήσει στις καταγγελίες : «Δεν αλλάζω ούτε κόμμα στα όσα σας είπα» λέει. «Τόσο σε εσάς όσο και στο Έθνος, παραδέχτηκα, πως στα μείον είναι η κατάσταση των κτιριακών εγκαταστάσεων. Όσο για VIP πτέρυγες, δεν υπάρχουν. Από εμάς δεν υπάρχει ευνοϊκή μεταχείριση σε κάποιους. Απλά οι ανισότητες ισχύουν και εντός. Δηλαδή οι πλούσιοι έχουν τη δυνατότητα να παραγγέλνουν στους δικούς τους πιο ακριβά πράγματα από ότι οι φτωχοί».