Αδικαιολόγητους περιορισμούς στους χρόνους πρόσβασης των φοιτητών στις αίθουσες και τα καμαρίνια της Αρχιτεκτονικής Σχολής και στο ωράριο λειτουργίας του «Κάτω Πολυτεχνείου» επιβάλλουν συστηματικά και μονομερώς οι πρυτανικές αρχές, σύμφωνα με μαρτυρίες των σπουδαστών, άνευ διαβούλευσης ή προηγούμενης συνεννόησης.
Άνευ σχεδίου;
Το συγκρότημα της οδού Πατησίων ονομάζεται άτυπα «Κάτω Πολυτεχνείο», καθώς όλες οι σχολές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, πλην της Αρχιτεκτονικής, στεγάζονται εδώ και πολλά χρόνια στην πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Η λειτουργία της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ κρατά το κτιριακό συγκρότημα ζωντανό, όπως λένε οι φοιτητές, με τις δραστηριότητες τους και την, μέχρι πρότινος, ελεύθερη πρόσβασή τους.
Ίσως από πρώτη ματιά το ωράριο λειτουργίας του «Κάτω Πολυτεχνείου» να φαίνεται «πρόβλημα πολυτελείας» που αφορά πολύ λίγους, αλλά δυστυχώς, είναι ένδειξη μιας ευρύτερης κυβερνητικής, παρεμβατικής νοοτροπίας που αφορά το πλήρες φάσμα λειτουργίας των δημόσιων πανεπιστημίων. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, κάποιοι θα ήθελαν πολύ να δουν την μία και μοναδική Σχολή στο Πολυτεχνείο της Πατησίων να κλείνει άπαξ, ούτως ώστε να αναλάβουν το κτιριακό συγκρότημα ιδιώτες εργολάβοι, και να το «μεταμορφώσουν» σε μουσείο ή/και συνεδριακό κέντρο, μεταλλαγμένο πλέον πολύ πέραν της ιστορικής του σημασίας και ταυτότητας. Όπως έκαναν και στο Παρίσι, όταν μετέφεραν σχεδόν όλες τις πανεπιστημιακές σχολές που σχετίζονταν με τον Μάη του ’68 πολύ μακριά από τον κεντρικό αστικό ιστό.
Ευτυχώς όμως, το γεγονός ότι το κτίριο είναι κληροδότημα εμποδίζει την μετατροπή της χρήσης του σε οτιδήποτε άλλο εκτός από εκπαιδευτικό ίδρυμα.
Λόγω του χαρακτήρα των φοιτητικών διπλωματικών και άλλων εργασιών που ετοιμάζονται εντός του Πολυτεχνείου (ογκώδεις μακέτες, σχέδια, χάρτες), το κτίριο της Αρχιτεκτονικής έμενε ανοιχτό, πολύβουο και φωτισμένο όλη τη νύχτα, μια παράδοση που ανάγεται και στην εποχή της δικτατορίας. Το ίδιο ισχύει και σήμερα σε πολλές αρχιτεκτονικές σχολές στο εξωτερικό.
Στις 27 Μαρτίου 2024 άνοιξε επίσημα η κεντρική πύλη του ΕΜΠ επί της οδού Πατησίων. Για την ακρίβεια, άνοιξαν τα δύο πλαϊνά φύλλα καθώς το κεντρικό φύλλο, πιστό αντίγραφο της πόρτας που γκρέμισε το τανκ τον Νοέμβρη του 1973, είναι πακτωμένο. Το άνοιγμα αυτό δεν είχε μόνο επικοινωνιακό χαρακτήρα. Συμβόλιζε και το άνοιγμα ενός ιστορικού χώρου στην ευρύτερη κοινωνία και όχι μόνο στην κοινότητα των φοιτητών και των διδασκόντων καθώς επί πολλά χρόνια η κεντρική πύλη παρέμενε κλειστή.
Η Πρωτοβουλία Υποψηφίων Διδακτόρων/ισσών & Μεταπτυχιακών Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ έθεσε πρώτη το θέμα του ωραρίου και γενικότερα της λειτουργίας του συγκροτήματος ως «δημόσιου χώρου», και σύντομα βρήκε τη συμπαράσταση πολλών από εκείνους που συμμετείχαν στην εξέγερση του Νοέμβρη του 1973.
«Στη σχολή βρίσκουμε πια συνέχεια κλειστές πόρτες. Η πρυτανική αρχή έχει αποφασίσει ένα σκληρό ωράριο αδιαφορώντας για την γνώμη όλων μας, από τους φοιτητές και τους ερευνητές μέχρι τους καθηγητές», υπογραμμίζει ο Μάνθος, υποψήφιος διδάκτορας και, προφανώς, μέλος της Πρωτοβουλίας.
«Την πρυτανεία ίσως την ενδιαφέρει η τουριστική αξιοποίηση του χώρου. Εμείς, σαν Πρωτοβουλία Υποψηφίων Διδακτόρων/ισσών και Μεταπτυχιακών Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ οραματιζόμαστε ένα συγκρότημα ανοιχτό στην κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική ζωή. Με βάση αυτά είχαμε οργανώσει μια ημέρα δράσης το Σάββατο 13/4. Την δράση αυτή ο πρύτανης πρακτικά την απαγόρευσε, αποφασίζοντας, εντελώς μόνος του και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της σχολής, lockout για όλο το Σαββατοκύριακο. Το δε πρωί του Σαββάτου εκείνου βρήκαμε και την αστυνομία να μας επιτηρεί, όταν βρεθήκαμε σε ένδειξη διαμαρτυρίας έξω από την πύλη. Το επόμενο μάλιστα Σαββατοκύριακο, η πρυτανική αρχή έκανε lock-out χωρίς καν να έχει διοργανωθεί οποιαδήποτε δράση», παρατηρεί χαρακτηριστικά ο Μάνθος.
Το Μετσόβιο, πέρα από την υψηλή αρχιτεκτονική του αξία, είναι τόπος ιστορικής μνήμης. Μπαίνοντας από την οδό Πατησίων, ο επισκέπτης αντικρίζει στο βάθος το μεγαλόπρεπο κτίριο Αβέρωφ και, αριστερά και δεξιά, τα δύο συμμετρικά νεοκλασικά κτίρια που κάποτε στέγαζαν τη Σχολή Καλών Τεχνών και την Πρυτανεία. Σήμερα, εκτός από τα κτίρια, ο επισκέπτης βλέπει την κεφαλή που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Μέμος Μακρής, τη μισοσκουριασμένη πόρτα που από πάνω της πέρασε το τανκ, καθώς και τη στήλη με τα ονόματα των φοιτητών του ΕΜΠ που σκοτώθηκαν στα χρόνια της ναζιστικής Κατοχής.
Όμως αυτό που επιβεβαιώνει τη συνέχεια, αυτό που ζωντανεύει τον χώρο είναι οι ίδιοι οι φοιτητές που κινούνται, δημιουργούν, μαθαίνουν και εκφράζονται εκεί.
Ανακοίνωση υποστήριξης & υπογραφές
Διαβάστε την ανακοίνωση υποστήριξης:
«Για ένα Πολυτεχνείο ανοιχτό στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στην πόλη και στην κοινωνία
Φοιτητές και φοιτήτριες του αντιδικτατορικού κινήματος, ανάμεσά τους κι εμείς που υπογράφουμε στη συνέχεια, ζητήσαμε από το 2023 και αργότερα χαιρετήσαμε το άνοιγμα της κεντρικής πύλης του Πολυτεχνείου σαν ένα συμβολικό και σημαντικό βήμα για το ευρύτερο άνοιγμα του ΕΜΠ στην κοινωνία και την πόλη.
Με ανησυχία όμως πληροφορούμαστε την επιβολή περιορισμών στις ώρες και τις ημέρες λειτουργίας του συγκροτήματος. Ακούμε έντονες αντιρρήσεις από φοιτητές, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς, ότι το ωράριο «εμπορικών καταστημάτων» που επιδιώκει να επιβάλει στο συγκρότημα της Πατησίων η σημερινή Πρυτανική αρχή του ΕΜΠ, δυσχεραίνει τις σπουδές και τη συλλογική ζωή τους.
Κατανοούμε τις αντιρρήσεις. Η μόνη σχολή που έχει μείνει να λειτουργεί στο συγκρότημα ΕΜΠ της Πατησίων είναι η Σχολή Αρχιτεκτόνων. Ανέκαθεν οι πανεπιστημιακοί χώροι και τα καμαρίνια όπου εκπονούνται σπουδαστικές εργασίες, χρησιμοποιούνταν χωρίς χρονικό περιορισμό. Ήταν αναγκαίο από τη φύση των εργασιών και είναι μια πρακτική που ισχύει σε πολλές σχολές Αρχιτεκτονικής άλλων χωρών. Για πολλούς από εμάς, ιδίως τους πρώην φοιτητές και φοιτήτριες της Αρχιτεκτονικής, τα κτήριά της είχαν γίνει το δεύτερο σπίτι μας. Ο περιορισμός του ωραρίου πράγματι δημιουργεί προβλήματα.
Μιλώντας γενικότερα, οι χώροι του Πολυτεχνείου δεν ήταν απλώς ένα άθροισμα κτηρίων αλλά ένας τόπος δημιουργίας, έρευνας, διάδοσης της επιστημονικής γνώσης, ομαδικής εργασίας, γόνιμων αλληλεπιδράσεων και όσμωσης με την κοινωνία. Η φοιτητική παρουσία ήταν πάντα ένα ζωντανό κύτταρο στην κοινωνική ζωή, ενεργό και στις πιο δύσκολες περιστάσεις. Χωρίς τη ζωντανή παρουσία των φοιτητών, χωρίς την πολύπλευρη λειτουργία της σχολής, τί θα απομείνει; Ένα απλό τουριστικό αξιοθέατο, στο κέντρο της πόλης που «τουριστικοποιείται» ταχύτατα και μεταλλάσσεται, καθιστώντας την Αθήνα φιλική προς τους κερδοσκόπους επενδυτές και άξενη προς τους κατοίκους της;»
8/5/2024
Οι υπογραφές υποστήριξης:
1 Αγγέλικας Ηλίας Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ
2 Αγγελοπούλου Νατάσα Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ – Νηπιαγωγός
3 Αλαβάνος Γιάννης Σχολή Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
4 Αναγνωστοπούλου Άννα Αρχιτεκτόνισσα ΕΜΠ
5 Βαλαβάνη Νάντια Οικονομικό Τμήμα ΑΣΟΕΕ 1973
6 Βασιλείου Μίλτος Ιατρική Σχολή Αθηνών 1973-συνταξιούχος αν. καθηγητής Πνευμονολογίας
7 Βρυνιώτης Νάσος Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
8 Γιακουμάκης Σπύρος Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ
9 Γρηγορόπουλος Γιάννης Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ 1973
10 Γροσομανίδου Ντόρα Νομική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
11 Δαφέρμος Ολύμπιος Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
12 Δεμαθά Λίνα Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
13 Δίπλας Χρίστος Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
14 Δρόσος Γιάννης Νομική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
15 Ζάμπας Κώστας Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ 1973
16 Ζαφειροπουλος Στέφανος Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
17 Ζούμη Δανάη Νομική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
18 Ησαΐας Δημήτρης Αρχιτέκτων ΕΜΠ-Πρώην Κοσμήτορας Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ
19 Θεολογής Παναγιώτης Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
20 Ιωάννου Τάκης Αρχιτεκτονική Σχολή ΕΜΠ 1973
21 Καλαντζόπουλος Γιώργος Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
22 Καλαφάτη Ελένη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
23 Καραγιαννάκη Μαρία Νομική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
24 Καρακώστας Μήτσος Γεωπονική Σχολή 1973
25 Κατσαρέλη Άσπα Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
26 Κοντιζά Κατερίνα Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
27 Κορτέση Χαρά Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
28 Κουβόπουλος Γιάννης Πολιτικός Μηχανικός, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ 1973
29 Κωνσταντίνος Γιωτάκης Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ
30 Λαγοπάτης Νώντας Πολιτικός Μηχανικός Συνταξιούχος-Σχολή Πολ. Μηχ. ΕΜΠ 1973
31 Λεοντίδου Ευτυχία Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
32 Λιάκου Κική Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
33 Λογοθέτης Στέλιος Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ 1973
34 Μαούνης Αντώνης Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
35 Ματινόπουλος Θοδωρής Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
36 Μαυρογένης Διονύσης Φαρμακευτική Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
37 Μιχαλίτσης Νίκος Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
38 Μπαλαούρας Μάκης Οικονομολόγος, Πρώην Βουλευτής
39 Μπήτρου Δήμητρα Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
40 Μπιμπάκης Γιάννης Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
41 Μπουρνούς Δημήτρης Μαθηματικό Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
42 Νεφελούδης Ανδρέας ΑΣΟΕΕ 1973
43 Νικολόπουλος Αντώνης Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
44 Νισταζάκης Γιάννης Τοπογράφος, Σχολή Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
45 Ντέτσικα Κατερίνα Πάντειος 1973
46 Οικονομόπουλος Γιώργης Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
47 Οικονόμου Γιώργος Ν. Μαθηματικό Τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
48 Παλούκας Θεόδωρος Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ 1973
49 Πάνου Αντωνία Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ
50 Πάντος Στέφανος Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ
51 Παπαγκίκα Κατερίνα Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
52 Παπαδόπουλος Πάνος Μαθηματικό Τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
53 Παπαϊωάννου Τάσης Αρχιτέκτων-Ομότιμος Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ
54 Παπακωνσταντίνου Γιώργος Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
55 Παπακωνσταντίνου Εύη Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ 1973
56 Παπακώστας Γιώργος Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
57 Παπαχρήστος Δημήτρης Συγγραφέας
58 Παππάς Στέλιος Οικονομολόγος, Πρώην Πρόεδρος Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδας
59 Παυλοπούλου Άντα Σχολή Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
60 Πετράκος Θανάσης Μαθηματικό Τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
61 Ρήγος Άλκης Πάντειος 1973
62 Ροδοπούλου Ευτυχία ΑΣΚΤ 1973
63 Σαπουνάκης Άρης Αρχιτέκτων ΕΜΠ-Πρώην Πρόεδρος ΧΠΠΑ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
64 Σαράτση Τιτίκα-Μαρία Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
65 Σηφιανός Νίκος Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ
66 Σιδέρης Νίκος Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
67 Σκαμνάκης Θανάσης Νομική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
68 Σορολοπίδης Γιώργος Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς 1973
69 Σουβατζής Ηλίας Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς 1973
70 Σπύρου Αθηνά Νομική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
71 Στάικου Θούλη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
72 Στεφάτος Βασίλης Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ 1973
73 Ταλιαδώρου Σοφία Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
74 Τζανεττή Εύη Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ συνταξιούχος
75 Τζιαντζή Μαριάννα Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ
76 Τζουμάκας Στέφανος Δικηγόρος, Πρώην Υπουργός
77 Τσουπαρόπουλος Κώστας Δημοσιογράφος-Νομική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
78 Τσούτσουβας Δημήτρης Πάντειος 1973
79 Φιωτάκη Αθηνά Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
80 Φλώρος Γιάννης Πάντειος 1973
81 Φυκούρα Ζέλα Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αθηνών 1973
82 Ψαρράς Δημήτρης Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ 1973
83 Ψιλοπούλου Αλκμήνη Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ 1973
