Την περασμένη εβδομάδα, η δημοσίευση από τον ελληνικό κίτρινο Τύπο δύο όχι πολύ υψηλής ποιότητας εγγράφων για τον Ερντογάν δεν βοήθησε ιδιαίτερα στον κατευνασμό της επιθετικής διάθεσης σε αμφότερες τις ακτές του Αιγαίου.

Οι εθνικιστικές -ανθελληνικές, συνεπώς, και αντι-τουρκικές- εφημερίδες των δύο χωρών, προκάλεσαν την εχθρότητα και το μίσος μεταξύ των δύο λαών, με στόχο την περαιτέρω όξυνση των ήδη τεταμένων σχέσεων μεταξύ των δύο πρωτευουσών.

Ας επιχειρήσουμε τη λεπτομερή μελέτη της στάσης των ΜΜΕ των δύο χωρών:

Άνω του 90% των τουρκικών ΜΜΕ τελεί άμεσα ή έμμεσα υπό τις εντολές του Παλατιού του Ερντογάν. Ο τελευταίος χρειάζεται πίσω του μία κοινή γνώμη που να τον συνοδεύει στην κινητοποίησή του εναντίον της Ελλάδας και της Ευρώπης. Ο τουρκικός καθημερινός Τύπος, εκ των οποίων οι υποστηρικτικές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης -των Κεμαλιστών του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος «CHP»- ΜΜΕ (η εφημερίδα «Τζουμχουριέτ», οι τηλεοπτικοί σταθμοί «Halk Tv» και «Tele 1») συντάσσονται με τον Ερντογάν, εν ονόματι της υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων της Τουρκίας: της Γαλάζιας Πατρίδας, των «δίκαιων» διεκδικήσεων της Άγκυρας ως προς τα θαλάσσια σύνορα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Η επίσημη αντιπολίτευση, δηλαδή, η αντιπολίτευση της Αυτού Μεγαλειότητας είναι, τόσο εθνικιστική και κρατικιστική όσο ο Ερντογάν. Ένας πολύ μικρός αριθμός (μία «χούφτα») ανεξάρτητων ΜΜΕ, της αριστεράς ή εκείνων των Κούρδων (οι εφημερίδες «Evrensel», «Birgun», «Yeni Yasam», ο τηλεοπτικός σταθμός «Arti TV», ο ειδησεογραφικός ιστότοπος «Arti Gercek» και η διαδικτυακή εφημερίδα «Duvar») πολεμά εναντίον των ηγεμονικών στόχων του Παλατιού και υπερασπίζεται την ειρήνη. Ούτε τα ξένα μέσα ενημέρωσης του κινήματος του Φετουλάχ Γκιουλέν είναι ένθερμοι υπερασπιστές του διεθνούς δικαίου ή της ελληνοτουρκικής ειρήνης.

Η άμεση προσβολή στον Ερντογάν και η κάλυψη της ιδιωτικής του ζωής προκαλούν τους τουρκικούς εθνικιστικούς κύκλους και καθίστανται πλεονέκτημα στα χέρια του Ενός Ανδρός. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στις αποφάσεις του, θεωρεί ότι η κριτική εναντίον των ηγετών, των κυβερνητικών αξιωματούχων, μπορεί να είναι ιδιαιτέρως ευρεία. Έτσι, ακόμη και μία προσβολή είναι ανεκτή. Αυτό δεν ισχύει για τα άρθρα που αφορούν στην ιδιωτική ζωή και ξεφεύγουν του πλαισίου των δημόσιων αποστολών του πολιτικού ηγέτη. Και εξάλλου, δεν υπάρχει άλλος τομέας προς επίθεση στον Ερντογάν;

Πρέπει, επίσης, να σκεφτούμε το χρόνο της δημοσίευσης αυτών των δύο άρθρων. Ο Ερντογάν μόλις είχε αρχίσει να ενδίδει στις πιέσεις της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών. Το Oruc Reis είχε ήδη επιστρέψει στο λιμάνι της Αττάλειας. Και οι συνομιλίες μεταξύ των στρατιωτικών αντιπροσωπειών των δύο χωρών μόλις είχαν ξεκινήσει στις Βρυξέλλες, υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ.

Η ιδιωτική ζωή, και, ειδικώς, η εξωσυζυγική ζωή, των πολιτικών ηγετών των χωρών, γίνεται αντιληπτή σύμφωνα με τον πολιτισμό τους, τις δικές τους παραδόσεις. Η υπόθεση των Μόνικα Λεβίνσκι/Μπιλ Κλίντον είχε προκαλέσει σκάνδαλο στις Ηνωμένες Πολιτείες, μία χώρα γνωστή για τα αρκετά συντηρητικά ήθη και έθιμά της. Αντιθέτως, η βιολογική κόρη του Προέδρου Φρανσουά Μιτεράν δεν αποτέλεσε μείζον θέμα στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης.

Στην Τουρκία, μπορούμε να πούμε ότι η φαλλοκρατία αποτελεί μέρος της επίσημης ιδεολογίας. Ένας άνδρας, έτσι, ακόμη και αν είναι παντρεμένος, είναι ελεύθερος να αυτενεργεί, ειδικώς στις σχέσεις του με τις γυναίκες. Θα εκτιμηθεί, μάλιστα, χάρη στις «κατακτήσεις» του. Διαφορετικά, τα έθιμα και οι θρησκευτικές παραδόσεις, που συστήνουν τη συγκρατημένη συμπεριφορά για τους αρχηγούς της οικογένειας, απαγορεύουν οποιαδήποτε  εξωσυζυγική σχέση.

Η στάση των Τούρκων αξιωματούχων στο θέμα της προσβολής του Ερντογάν από την ελληνική εφημερίδα είναι εντελώς παράλογη. Ο Έλληνας Πρέσβυς στην Άγκυρα κλήθηκε στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, σαν να ήταν αυτός, ο οποίος συνέταξε και δημοσίευσε το εν λόγω άρθρο. Η τουρκική κυβέρνηση αδυνατεί να κατανοήσει την ύπαρξη ενός ανεξάρτητου Τύπου που δεν τελεί υπό τις εντολές της κυβέρνησης.

Ο σοβαρός ελληνικός Τύπος, του οποίου τις αγγλικές εκδόσεις παρακολουθούμε, κάλυψε σχετικά καλά τη σύγκρουση. Δεν προκάλεσε τον απόλυτο εθνικισμό ή το μίσος. Αρκέστηκε στην κατά το δυνατόν ουδέτερη αναφορά των εξελίξεων. Δεν διστάζει να δημοσιεύει τις δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων που κατηγορούν την Αθήνα, κάτι το οποίο δεν ισχύει με τον τουρκικό κυβερνητικό Τύπο.

Τέλος, πρέπει να σημειώσουμε ότι οι γυναίκες και οι διανοούμενοι της Τουρκίας ξεκίνησαν εκστρατείες, με στόχο τον τερματισμό των εθνικιστικών και επιθετικών προκλήσεων, καθώς και την προώθηση της ειρήνης μεταξύ των δύο εθνών. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα θαρραλέα πρωτοβουλία, δεδομένου ότι η υπεράσπιση, σήμερα, της ειρήνης, η υπεράσπιση της τουρκο-ελληνικής φιλίας, θεωρείται από την Άγκυρα προδοσία του έθνους.

* Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr,  τις εξελίξεις στην Τουρκία.