Ουραγός της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου η Ελλάδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της διεθνούς οργάνωσης «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» (RSF).

Για μία ακόμη χρονιά η Ελλάδα βρίσκεται στην χαμηλότερη θέση μεταξύ των «27», λαμβάνοντας τη θέση 107 ανάμεσα σε 180 χώρες, με διαφορά 24 θέσεων από το αμέσως προηγούμενο κράτος-μέλος της ΕΕ -τη Μάλτα- που βρίσκεται στην 84η θέση. Συγκεκριμένα φέτος η χώρα μας έχει συγκεντρώσει 55,2 για το 2023, ενώ πέρσι, είχε συγκεντρώσει 55,52 βαθμούς. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η ελαφρώς βελτιωμένη θέση της Ελλάδας οφείλεται στην πτώση άλλων χωρών και όχι σε κάποια ποιοτική βελτίωση.

Σύμφωνα με τους RSF, η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα οπισθοχώρησης ανάμεσα στο 2021 και το 2023, υπογραμμίζοντας το σκάνδαλο υποκλοπών και τις αποκαλύψεις ότι η ΕΥΠ παρακολουθούσε αρκετούς δημοσιογράφους, τις πρακτικές των αγωγών SLAPPs που έχουν γίνει καθημερινότητα, τονίζοντας ότι «η δολοφονία του ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ το 2021 δεν έχει ποτέ εξιχνιαστεί»

Οι RSF τονίζουν ότι το γεγονός ότι ελάχιστοι μεγάλοι μιντιακοί όμιλοι συνυπάρχουν δίπλα σε εκατοντάδες μικρά διαδικτυακά ΜΜΕ, συμβάλει στην πολυδιάσπαση του μιντιακού τοπίου, ενώ σημειώνεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ΜΜΕ ανήκει σε λίγους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται και σε άλλα επιχειρηματικά πεδία.

Οι RSF εντοπίζουν επίσης μειωμένη δημοσιογραφική ανεξαρτησία στα δημόσια ΜΜΕ λόγω του ότι ελέγχονται από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, ενώ αρνητικά κρίνεται και ο ρόλος του ΕΣΡ λόγω των καθυστερημένων και αναποτελεσματικών παρεμβάσεών του. Σημειώνεται δε ότι ούτε η σημερινή, ούτε η προηγούμενη κυβέρνηση δεν βοήθησαν ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια του ΕΣΡ. Παράλληλα δεν παραλείπουν να κάνουν αναφορά στην «αμφιλεγόμενη» Επιτροπή Δεοντολογίας που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση της ΝΔ.

Επίσης, όπως επισημαίνεται, η αστυνομία καταφεύγει τακτικά στη βία και σε αυθαίρετες απαγορεύσεις για να παρεμποδίσει τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά. 

«Η αστυνομία άσκησε ποινικές διώξεις εναντίον ενός διακεκριμένου φωτορεπόρτερ που συνελήφθη ενώ κάλυπτε μια αστυνομική επιχείρηση στην Αθήνα. Ένας άλλος δημοσιογράφος που έπεσε θύμα αδικαιολόγητης αστυνομικής βίας, κέρδισε την υπόθεσή του στο δικαστήριο μόνο μετά από 12 χρόνια» σημειώνουν οι RSF. Συγκεκριμένα, αναφέρονται στη βίαιη προσαγωγή του βραβευμένου φωτορεπόρτερ και μέλους της Ένωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου, Νίκου Πηλού, στα «Προσφυγικά» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας τον Νοέμβριο του 2022 και στην δικαίωση του Μανώλη Κυπραίου, ο οποίος έχασε την ακοή του από χειροβομβίδα κρότου-λάμψης των ΜΑΤ το 2011 σε στοά στο Σύνταγμα, ενώ κάλυπτε τις κινητοποιήσεις ενόψει της έναρξης της συζήτησης για το μεσοπρόθεσμο.

Διαβάστε επίσης

• Σκέρτσος: Η ελευθερία του Τύπου είναι πολύ σοβαρό αγαθό ώστε να το αφήνεις σε «ρεπόρτερ χωρίς σύνορα»
• Τσαπανίδου: Για ακόμη μία χρονιά η Ελλάδα του Μητσοτάκη στον πάτο στην Ελευθερία του Τύπου

Αναλυτικά οι κατατάξεις της Ελλάδας στις 180 χώρες που εξετάστηκαν

Συνολική αξιολόγηση: 107η (από 108η το 2022)

• 134η στον οικονομικό δείκτη
• 130η στον κοινωνικό δείκτη
• 100η στον πολιτικό δείκτη
• 92η στον νομικό δείκτη
• 91η στον δείκτη ασφάλειας

Να σημειωθεί ότι οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης κινούνται μέχρι τη θέση 55 όπου βρίσκεται η Κύπρος. Συγκεκριμένα, η Γερμανία βρίσκεται στην 21η θέση, η Γαλλία στην 24η, η Βρετανία στην 26η, το Βέλγιο στην 31η και Βόρεια Μακεδονία στην 38η. Οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν φέτος τη θέση 45. Η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν, με την οποία η Ελλάδα έχει συγκριθεί πολλές φορές τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στη θέση 72.

Η θέση της Ελλάδας στην κατάταξη των RSF διαχρονικά

Σε αναλυτική έρευνα που διενήργησε το ίδρυμα Νάουμαν σε σχέση με την κατάταξη της χώρας στο Index των RSF, καταγράφεται η θέση της Ελλάδας διαχρονικά από το 2007.

Η ελευθερία του Τύπου βρίσκεται αναμφίβολα σε «ελεύθερη πτώση» κατά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης (από τη θέση 35 το 2009 κατρακύλησε στη θέση 70 το 2010), με την πτώση να συνεχίζεται συστηματικά μέχρι το 2014, όταν έφτασε τη θέση 99.

Το 2015 καταγράφεται σχετική βελτίωση, φτάνοντας το 2019 και το 2020 στη θέση 65. Από το 2020 η πτώση φτάνει σε ακραία επίπεδα, με τη χώρα να κατρακυλά το 2022 στη θέση 108.

2007: 30
2008: 31
2009: 35
2010: 70
2011/12: 84
2013: 84
2014: 99
2015: 91
2016: 89
2017: 88
2018: 74
2019: 65
2020: 65
2021: 70
2022: 108