Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προειδοποιεί ότι το νέο πακέτο των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Μόσχας «θα χτυπήσει στρατηγικούς τομείς και θα αποδυναμώσει τα θεμέλια της ρωσικής οικονομίας», ο Ζοζέπ Μπορέλ προαναγγέλλει το «πιο σκληρό πακέτο κυρώσεων που έχει εφαρμοστεί ποτέ», και ο – εκτός Ε.Ε. πλέον – Μπόρις Τζόνσον υπόσχεται αντίποινα για την εισβολή στην Ουκρανία που «θα παραλύσουν την ρωσική οικονομία».

Παρά τους δραματικούς τόνους, η ευρωπαϊκή ρητορική κατά της Μόσχας παραμένει μέχρι στιγμής πολύ πιο θορυβώδης από την ουσιαστική της παρέμβαση στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία – την μεγαλύτερη πολεμική επιχείρηση επί ευρωπαϊκού εδάφους από την εποχή του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Στο τραπέζι της έκτακτης συνόδου κορυφής μπαίνει απόψε νέο πακέτο ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας – οι τελευταίες πληροφορίες, όμως, αναφέρουν ότι και αυτό δεν θα κινείται σε κλίμακα ικανή να πλήξει άμεσα και βαριά την ρωσική οικονομία και να ανατρέψει τους στρατιωτικούς και γεωπολιτικούς σχεδιασμούς Πούτιν.

Σύμφωνα με το Reuters, το νέο πακέτο κυρώσεων θα περιλαμβάνει πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων και των στοιχείων ενεργητικού – ομόλογα, μετοχές κ.λ.π. – που διατηρεί η Ρωσία στην Δύση, αποκλεισμό της από τις δυτικές αγορές κεφαλαίων καθώς και στοχευμένα μέτρα για την ρωσική ηγεσία. Με δεδομένη ωστόσο την μακρά από-δολαριοποίηση της ρωσικής οικονομίας και την εμπορική στροφή της Μόσχας προς την Κίνα, τα μέτρα αυτά δεν συνιστούν καταλυτικό πλήγμα.

Το δε μοναδικό αντίμετρο που θα μπορούσε πράγματι να κλονίσει την ρωσική οικονομία και το Κρεμλίνο, φαίνεται να βρίσκεται εκτός ατζέντας: Πρόκειται για την αποπομπή της Ρωσίας από το SWIFT, το παγκόσμιο σύστημα διατραπεζικών πληρωμών, που όμως «δεν συζητείται αυτή την στιγμή» όπως ανέφεραν πηγές της Ε.Ε. στο Reuters. Ενας αποκλεισμός από το SWIFT θα σήμαινε ότι η Ρωσία δεν θα μπορούσε να εξάγει, ούτε να εισάγει συνάλλαγμα, ήτοι θα πάγωνε όλο το σύστημα εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Όπως μεταδίδει το Politico επίσης υπάρχει διάσταση εντός Ευρωπαϊκής Ενωσης και για την επιβολή προσωπικών κυρώσεων στον ίδιο τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, με την Γερμανία πρώτη να εμφανίζεται αρνητική με το επιχείρημα ότι πρέπει να παραμείνουν ανοικτοί δίαυλοι διπλωματικής επικοινωνίας.

Πίσω απ’ όλα αυτά η πραγματική αιτία της ευρωπαϊκής αμηχανίας παραμένει η βαριά ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία και ο φόβος διακοπής των ροών φυσικού αερίου της Gazprom προς την Ε.Ε. Η τιμή του φυσικού αερίου εκτινάχθηκε σήμερα κατά 41% και το πετρέλαιο έφθασε στα 103 δολάρια το βαρέλι, με την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση που βιώνει ήδη η Ευρώπη να οδεύει προς πλήρη εκτροχιασμό.

Ενώπιον αυτής της απειλής η Ελλάδα εμφανίζεται ως μία από τις πλέον ευάλωτες χώρες λόγω της υψηλής ενεργειακής της εξάρτησης από την Ρωσία και της απουσίας εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Στο οικονομικό επιτελείο ο προβληματισμός έχει δώσει πλέον την θέση του στην αγωνία, καθώς η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος στην Ελλάδα, που ήταν ήδη η υψηλότερη στην Ευρώπη, σήμερα εκτοξεύτηκε κατά 34% στα 235,5 ευρώ ανά MWh. Είναι προφανές πως, με τις τιμές σ΄αυτά τα επίπεδα, θα υπάρξει άμεση ανάγκη για πρόσθετα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, χωρίς να υπάρχουν και τα αντίστοιχα δημοσιονομικά περιθώρια.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει, όπως ήδη προανήγγειλε, στην σύνοδο κορυφής θέμα συντονισμένης και ευρωπαϊκής στήριξης, με μια πρόταση που παραπέμπει σε ένα νέο «Ταμείο Ανάκαμψης» για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Πρόκειται για μια πρόταση που πολύ δύσκολα θα έχει τύχη, καθώς οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες κάνουν λόγο για μη ρεαλιστική προοπτική. Με δεδομένο, πάντως, ότι θα υπάρξει πίεση και από τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, στην κυβέρνηση προσδοκούν τουλάχιστον μια μεγαλύτερη παράταση της δημοσιονομικής χαλάρωσης και ενδεχομένως και για αναθεώρηση της στάσης της ΕΚΤ σε ό,τι αφορά τις αυξήσεις επιτοκίων.