«Μια συμφωνία δεν μπορεί να καταστήσει κάτι νόμιμο. Η Σέλμπι Γουάιτ είναι το τέλειο παράδειγμα. Πριν 20 κάτι χρόνια η Ελλάδα έκανε μια συμφωνία με τη Γουάιτ. Η Ελλάδα πήρε ορισμένα αντικείμενα και άφησε κάποια άλλα με τη συμφωνία ότι δεν θα τα διεκδικήσει. Εμένα αυτό γιατί να με αφορά; Αν κάτι είναι κλεμμένο, είναι κλεμμένο. Δεν μπορείτε να μου πείτε ότι δεν είναι» λέει ο Μάθιου Μπογδάνος, ο Ελληνοαμερικανός από την Εισαγγελία της Νέας Υόρκης που έχει κάνει σκοπό ζωής τον επαναπατρισμό των προϊόντων αρχαιοκαπηλίας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Inside Story.

Ads

O εισαγγελέας ξεκαθαρίζει πως  οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ ενός συλλέκτη και οποιασδήποτε χώρας δεν είναι δεσμευτική για την εισαγγελία. Οι δημοσιογράφοι Μαργαρίτα Μιχελάκου και  Ελίζα Τριανταφύλλου τον ρωτούν συγκεκριμένα:

«Οπότε οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ ενός συλλέκτη και οποιασδήποτε χώρας δεν είναι δεσμευτική για εσάς. Μπορείτε να κάνετε τη δουλειά σας, όπως πάντα, και μετά να τηλεφωνήσετε στη χώρα και να της πείτε “αυτή η συμφωνία έχει κάποιες κλεμμένες αρχαιότητες και πρέπει να τις επαναπατρίσετε”;». Ο εισαγγελέας απαντά:

«Ακριβώς. Η Ιταλία έχει διάφορες συμφωνίες. Ισχύει όμως αυτό που είπα. Η συμφωνία δεν μπορεί να ξεπλύνει μια κλεμμένη αρχαιότητα. Δεν γίνεται».

Ads

Ο εισαγγελέας αποκαλύπτει επίσης ένα νέο ένταλμα:  «Μόλις εκτελέσαμε ένταλμα στην αποθήκη του Ρόμπιν Σάιμς στη Νέα Υόρκη. Είστε οι πρώτοι που το μαθαίνετε. Μόλις την περασμένη εβδομάδα  (σ.σ. η συνέντευξη έγινε τη Μεγάλη Παρασκευή, 14 Απριλίου) βρήκαμε την αποθήκη του στη Νέα Υόρκη – προφανώς όλοι γνωρίζουν την αποθήκη του στο Λονδίνο και τη Γενεύη.

Ανακτήσαμε 11 αντικείμενα, από την Ελλάδα δύο πανέμορφα αγάλματα της Αφροδίτης και έναν μινωικό ταύρο από ορείχαλκο.

Υπάρχουν ακόμη αντικείμενα από τη συλλογή Σάιμς στην αγορά, σε όλον τον κόσμο. Και θα πρέπει να τα βρίσκεις ένα προς ένα. Σε ένα μουσείο, σε έναν συλλέκτη τη φορά, δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Το ίδιο ισχύει για τη συλλογή Μπεκίνα ή τη συλλογή Μέντιτσι –αν και ο Μέντιτσι δεν λεηλάτησε ελληνικά όπως ο Μπεκίνα–, για τα αρχαία του Κουτουλάκη, της Τσάκος, του Tζορτζ Ορτίς George Ortiz.»

Σημειώνει επίσης ότι «Στα 12 χρόνια της υπηρεσίας, έχουμε ανακτήσει περισσότερες από 4.500 αρχαιότητες από Ελλάδα, Τουρκία, Ιταλία, Λιβύη, Αίγυπτο, Λίβανο, Ιορδανία, Ισραήλ, Ιράκ, Συρία. Ξέρετε πόσα ήρθαν κατευθείαν στη Νέα Υόρκη; Ούτε ένα. Αν πρόκειται για αντικείμενο από τη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο, περνάει πάντα από μία από αυτές τις χώρες: Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία». Γιατί συμβαίνει αυτό;

«Διότι αυτές οι 4 χώρες δεν παίρνουν το λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων τόσο σοβαρά όσο εμείς ή εσείς. Και μέχρι να αλλάξει αυτό, δεν πρόκειται να το σταματήσουμε. Πρώτον, η νομοθεσία τους προστατεύει τον συλλέκτη. Έχουν νόμους περί καλής πίστης, οπότε αν αγοράσετε κάτι καλόπιστα σε αυτές τις χώρες, το αντικείμενο είναι δικό σας. Αν έχετε φτιάξει ένα καλό πιστοποιητικό, μια πιστευτή ψευδή προέλευση, και βρίσκεστε στο Βέλγιο, είναι δικό σας. Επιπλέον, αυτές οι χώρες δεν κατευθύνουν αρκετούς πόρους στην έρευνα της παράνομης διακίνησης. Έχουμε εκδώσει από τον Σεπτέμβριο του 2021 ένταλμα για 4 αντικείμενα που βρίσκονται σε μια αποθήκη στις Βρυξέλλες που έχει κατασχεθεί και ακόμα περιμένουμε. Έπρεπε να κάνουμε επίσημο αίτημα για να τα ανακτήσουμε επειδή το Βέλγιο απαιτεί να γίνονται τα πάντα μέσω της επίσημης διπλωματικής οδού. Η Ελλάδα έχει το ίδιο πρόβλημα με αυτές τις χώρες».