«Κόλαφο» για τις ελληνικές αρχές, τη μεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας και γενικότερα της Ευρώπης αναφορικά με το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο αποτελεί το άρθρο της ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων Μαίρη Λόρορ.

Με άρθρο της στο Social Europe, αφού αρχικά αναφέρει πως οι ακριβείς συνθήκες του ναυαγίου είναι ακόμη υπό διερεύνηση, «ορισμένα πράγματα είναι ήδη ξεκάθαρα».

«Είναι σαφές ότι αυτή η τραγωδία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Οι ελληνικές αρχές ειδοποιήθηκαν για τον κίνδυνο του σκάφους από την ομάδα ακτιβιστών Alarm Phone ώρες πριν ανατραπεί. Η Ελληνική Ακτοφυλακή βρισκόταν σε επαφή με τους επιβάτες του πλοίου και είχε υποχρέωση βάσει του διεθνούς δικαίου να επέμβει, δεδομένου του ξεκάθαρου συνωστισμού και του μη αξιόπλοου του πλοίου» τονίζει αρχικά και συνεχίζει:

«Είναι σαφές ότι η καταστροφή ήταν προϊόν πολιτικών αποφάσεων. Ενώ η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, μεταξύ άλλων μέσω της Frontex, της Υπηρεσίας Συνοριακής και Ακτοφυλακής της, έχουν ρίξει την ευθύνη για την καταστροφή στους διακινητές ανθρώπων, δεν είναι αυτός ο λόγος που οι άνθρωποι επιλέγουν να ξεκινήσουν εξαιρετικά επικίνδυνες διαδρομές με την ελπίδα να φτάσουν στην ΕΕ.

Διαβάστε επίσης: Ναυάγιο στην Πύλο: Αιχμές κατά Λιμενικού, Ντογιάκου και Frontex από το Al Jazeera

»Εφόσον δεν υπάρχουν ασφαλείς, νόμιμες και προσβάσιμες διαδρομές για τους ανθρώπους να ακολουθήσουν όταν προσπαθούν να ξεφύγουν από τις συγκρούσεις και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ή επιδιώκουν να επανενωθούν με τους αγαπημένους τους ή να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή, θα υπάρχει μια επιχείρηση για τους λαθρέμπορους. Μόνο τα κράτη μπορούν να ανοίξουν αυτές τις διαδρομές. Επιλέγουν να μην το κάνουν».

Σύμφωνα μάλιστα με την ίδια, «είναι σαφές ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι διατεθειμένα να δεχτούν τους θανάτους ανθρώπων στα σύνορα της Ευρώπης. Αυτό δεν είναι το πρώτο ναυάγιο στην άκρη της ΕΕ. Τον Οκτώβριο του 2013, τουλάχιστον 400 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν δύο πλοία βυθίστηκαν στα ανοικτά των ακτών της Λαμπεντούζα της Ιταλίας. Σε απάντηση, ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, José Manuel Barroso, δήλωσε ότι “πιστεύουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να δεχτεί ότι χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν στα σύνορά της”.

»Η ιταλική κυβέρνηση ξεκίνησε το Mare Nostrum, μια επιχείρηση έρευνας και διάσωσης που έσωσε περισσότερους από 150.000 ανθρώπους, αλλά τερματίστηκε μετά από μόλις ένα χρόνο. Από τότε, περισσότεροι από 24.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο, 18.380 κατά μήκος της Κεντρικής διαδρομής της».

Η εισηγήτρια του ΟΗΕ στέκεται και στο κομμάτι της λογοδοσίας. Όπως υπογραμμίζει, «κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η ικανότητα έρευνας και διάσωσης της ΕΕ έχει μειωθεί και η αλληλεγγύη, μεταξύ άλλων μέσω της έρευνας και διάσωσης πολιτών, έχει κατασταλεί. Ενώ οι λεγόμενοι λαθρέμποροι διώκονται, δεν υπάρχει λογοδοσία για αυτές τις μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτά δεν είναι ατυχήματα. Παράλληλα με τις συστηματικές επαναπροωθήσεις, είναι εγκλήματα που διαπράττονται ατιμώρητα».

Αναφερόμενη στις διώξεις των ακτιβιστών, σημειώνει τα εξής: «Σε ολόκληρη την ΕΕ και στα σύνορά της, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αρνούνται να δεχτούν αυτή την κατάσταση αναλαμβάνουν εδώ και χρόνια δράση ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τους μετανάστες, τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο. Το έργο τους σώζει ζωές και προστατεύει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά καταπιέζεται, υπονομεύεται και εμποδίζεται από τα κράτη, ενώ οι ίδιοι ποινικοποιούνται, σπιλώνονται και απειλούνται».

Αυτό συμβαίνει γιατί όπως αναφέρει στο άρθρο της, η ΕΕ αντιμετωπίζει το ζήτημα της μετανάστευσης και της διεθνούς προστασίας σαν κάτι που σχετίζεται με την ασφάλεια και τον έλεγχο, με ελάχιστο ή και καθόλου χώρο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

«Αυτό γίνεται σαφές στην πρόσφατη συμφωνία των κρατών μελών για μια νέα θέση σχετικά με το άσυλο, η οποία, εάν γίνει νόμος, θα παγιώσει ορισμένες από τις πιο προβληματικές πτυχές του υφιστάμενου συστήματος ασύλου της ΕΕ—ιδίως τους κανόνες του Δουβλίνου που συνδέουν τις αιτήσεις ασύλου με τον τόπο εισόδου και τη χρήση των συνοριακών διαδικασιών—προσθέτοντας παράλληλα νέους κανόνες που αποσκοπούν στην αποτροπή των ατόμων από το να έρχονται στο μπλοκ και στη διευκόλυνση των επιστροφών».

Στη συνέχεια, αφού αναφέρει πως η ΕΕ θεωρητικά βασίζεται στον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, παραθέτοντας ένα ιστορικό Συνθηκών, άρθρων και Συμβάσεων, η ίδια καταλήγει στο γεγονός πως γενικότερα ποινικοποιείται η αλληλεγγύη, ως μέρος μιας τακτικής η οποία στοχεύει στο να διασφαλίσει πως τα πράγματα δεν θα αλλάξουν.