Πόσο εύκολο είναι για τους δημοσιογράφους της χώρας που βρίσκεται στην 108η θέση όσον αφορά στην ελευθερία του Τύπου – σύμφωνα με τους RSF – να μιλήσουν για ανάκτηση της εμπιστοσύνης; Η έλλειψή της είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο ή αφορά και άλλες χώρες; Πώς μπορούν να σπάσουν οι παθογένειες του χώρου;

Οι άνθρωποι του μη κερδοσκοπικού δημοσιογραφικού οργανισμού iMEdD, ο οποίος ιδρύθηκε το 2018 με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, σκοπεύουν να θέσουν όλα τα φλέγοντα ζητήματα του Τύπου στη Διεθνή Εβδομάδα Δημοσιογραφίας που διοργανώνεται από τις 5 ως και τις 9 Οκτωβρίου στο Ωδείο Αθηνών. «Το ζήτημα της εμπιστοσύνης, μάλλον μας επέλεξε παρά το επιλέξαμε», λέει χαρακτηριστικά στο tvxs.gr ο διευθυντής Προγραμμάτων του iMEdD και δημοσιογράφος, Στρατής Τριλίκης.

Διοργανώνετε ένα εξαιρετικά επίκαιρο διεθνές φόρουμ σχετικά με την έλλειψη εμπιστοσύνης στη δημοσιογραφία, η οποία καθορίζει τη σχέση αναγνωστών και ΜΜΕ. Ποια είναι η αφορμή για να σκεφτείτε και να υλοποιήσετε την ιδέα;

Το iMEdD (incubator for Media Education and Development), που διανύει φέτος τον 4ο χρόνο λειτουργίας του, πραγματοποιεί από τον πρώτο κιόλας χρόνο ετήσιες διοργανώσεις με στόχο να φέρει κοντά τη διεθνή δημοσιογραφική κοινότητα. Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν, η επιθυμία να βρεθούμε και πάλι κοντά με συναδέλφους και συναδέλφισσες, μετά από 2 δύσκολα χρόνια πανδημίας, ήταν φέτος ακόμα μεγαλύτερη. Σε ό,τι αφορά την επιλογή της θεματικής, το ζήτημα δηλαδή της εμπιστοσύνης, μάλλον μας επέλεξε παρά το επιλέξαμε. Δεν χρειάζεται να επισημάνει το iMEdD ότι υπάρχει πρόβλημα εμπιστοσύνης στη δημοσιογραφία από το κοινό αλλά και από τους ίδιους τους δημοσιογράφους. Το iMEdD δίνει απλώς το χώρο και το χρόνο να συζητήσουμε, με πολίτες και δημοσιογράφους, το πώς φτάσαμε εδώ και τι πρέπει αλλά και τι μπορούμε αλλάξουμε.

Στο πλαίσιο του φόρουμ θα δημοσιευθούν για πρώτη φορά δύο έρευνες που αφορούν την εμπιστοσύνη του κοινού στη δημοσιογραφία και την εμπιστοσύνη των δημοσιογράφων στη δημοσιογραφία. Οι έρευνες θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν από τους συμμετέχοντες δημοσιογράφους.

Ο λόγος που αποφασίσαμε να προχωρήσουμε με αυτές τις έρευνες δεν είναι επειδή αναρωτιόμασταν αν ο κόσμος εμπιστεύεται τη δημοσιογραφία. Αυτό το ξέρουμε όλοι και όλες. Το πρόβλημα της έλλειψης εμπιστοσύνης στα Μέσα είναι διεθνές και το χειρότερο είναι ότι το έχουμε σχεδόν συνηθίσει. Θέλαμε να δούμε ωστόσο την άποψη των πολιτών για το δημοσιογραφικό έργο παράλληλα με την άποψη των ίδιων των δημοσιογράφων για το λειτούργημά τους. Κυρίως όμως θέλουμε να εξετάσουμε τα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν το πρόβλημα εμπιστοσύνης προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το έλλειμμα. Για πρώτη φορά λοιπόν, θα παρουσιαστούν δύο έρευνες πανελλαδικής εμβέλειας που διεξήγαγε η Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης & Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, για λογαριασμό του iMEdD και εντοπίζουν ενδιαφέροντα σημεία σχετικά με την άποψη του κοινού για τη δημοσιογραφία, αλλά και την άποψη των ίδιων των δημοσιογράφων για τη δημοσιογραφία. Τα ευρήματα της έρευνας θα συζητηθούν αναλυτικά την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου στις 18:00 στο πάνελ Zήτημα Εμπιστοσύνης: Η Οπτική του Κοινού, στο οποίο συνομιλητές θα είναι και το κοινό που μπορεί να παραβρεθεί μέσω ηλεκτρονικής εγγραφής εδώ, και την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου στις 18:30 στο πάνελ Ζήτημα Εμπιστοσύνης: Η οπτική των δημοσιογράφων.

Παρ’ όλο που η πρώτη ημέρα θα είναι ανοιχτή και στο κοινό, το φόρουμ κατά βάσιν απευθύνεται στη δημοσιογραφική κοινότητα. Ποιος είναι ο στόχος αυτής της επιλογής σας;

Το κοινό δεν γίνεται να λείπει από αυτή τη συζήτηση για τον απλό λόγο ότι την καθορίζει. Γι’ αυτό και όπως ανέφερα, η πρώτη μέρα της Διεθνούς Εβδομάδας Δημοσιογραφίας, είναι ανοιχτή σε όλους και σε όλες να παραβρεθούν, να τοποθετηθούν, να συνομιλήσουν και να διαφωνήσουν με τη δημοσιογραφική κοινότητα για όλα όσα επηρεάζουν την εμπιστοσύνη τους προς τα Μέσα ενημέρωσης. Όσα συζητηθούν την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου, θα αποτελέσουν επίκεντρο των συζητήσεων των επόμενων ημερών μεταξύ των μελών της δημοσιογραφικής κοινότητας. Τόσο μέσα από τις 2 έρευνες όσο και μέσα από τη συμμετοχή του κοινού την Τετάρτη, ουσιαστικά ζητάμε από τον κόσμο να θέσει την ατζέντα του συνεδρίου πάνω στην οποία θα εργαστούμε εμείς.

Η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ κοινού και ΜΜΕ συνεχώς φθίνουσα; Υπάρχει δρόμος επιστροφής. Μπορεί να αντιστραφεί αυτό το φαινόμενο; 

Πιστεύω ότι οι δημοσιογράφοι μπορούμε να κερδίσουμε και πάλι την εμπιστοσύνη του κοινού αν επιστρέψουμε στις βασικές αρχές του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Αν θυμηθούμε δηλαδή και πάλι το ρόλο μας και συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε υπόλογοι στους πολίτες και όχι στους εργοδότες μας. Ο κόσμος έχει ανάγκη να εμπιστευτεί και πάλι τη δημοσιογραφία και την ίδια ανάγκη έχουμε και οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι.

Κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Εβδομάδας Δημοσιογραφίας, η οποία θα λάβει χώρα στο Ωδείο Αθηνών από τις 5 μέχρι τις 9 Οκτωβρίου, θα μιλήσουν τόσο ξένοι όσο και Έλληνες δημοσιογράφοι. Υπάρχει κάποιες από τις θεματικές που θα ξεχωρίζατε;

Είμαστε πολύ υπερήφανοι για τη φετινή διοργάνωση, όχι μόνο γιατί θα είναι μια συνάντηση της διεθνούς δημοσιογραφικής κοινότητας στην Αθήνα, αλλά κυρίως για το περιεχόμενο και τη στόχευσή του. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι θα φιλοξενηθούν περισσότεροι από 100 ομιλητές από ελληνικά και ξένα μέσα μαζικής ενημέρωσης και δημοσιογραφικούς οργανισμούς και οι παρευρισκόμενοι θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν πάνελ, key notes, workshops και case studies καθώς και εκθέσεις φωτορεπορτάζ και διαδραστικά data installations. Θεματικές που ξεχωρίζουν αυτή τη στιγμή, είναι προφανώς αυτές που βρίσκονται στην επικαιρότητα, Δημοσιογράφοι στον πόλεμο, Ελευθερία, Ανεξαρτησία και Βιωσιμότητα του Τύπου, Ο Ρόλος των ΜΜΕ στη Δημοκρατία: Μια συζήτηση με την Christiane Amanpour υπό τον συντονισμό της Valerie Biden Owens και Τοπική ειδησεογραφία: Χτίζοντας εμπιστοσύνη, αλληλεπιδρώντας με τις κοινότητες.