Δύο ώρες διήρκεσε η συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα. Οι δύο ηγέτες, κατά τη διάρκεια των κοινών τους δηλώσεων, αναφέρθηκαν στα ακανθώδη ζητήματα, κάνοντας λόγο για ειλικρινή διάλογο, και υπογράμμισαν πως επιδίωξη και των δύο πλευρών είναι η οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας και εμπιστοσύνης.

Λαμβάνοντας πρώτος το λόγο, ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε πως «είμαστε ευχαριστημένοι που βλέπουμε τον Έλληνα πρωθυπουργό και την αντιπροσωπεία του στη χώρα μας». «Θέλω να καλωσορίσω στην Τουρκία τον πρωθυπουργό και την αντιπροσωπεία του» δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε των διευρυμένων συνομιλιών ανάμεσα στις αντιπροσωπείες των δύο χωρών.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισήμανε πως στα τέλη του 2017 «είχε πραγματοποιήσει μια επιτυχημένη επίσκεψη στην Ελλάδα», ενώ αναφερόμενος στη σημερινή συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα τόνισε πως συζήτησαν θέματα για τις σχέσεις των δύο χωρών μας, καθώς και διεθνή και περιφερειακά θέματα. «Ως Τουρκία επιθυμούμε να αναπτύξουμε τις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα σε κάθε πεδίο» διαμήνυσε και πρόσθεσε: «Στις διμερείς μας αυτές σχέσεις με την Ελλάδα κατά διαστήματα υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν τα επιθυμούμε, αλλά είχαμε την ευκαιρία να τα ξεπεράσουμε».

«Το σημείο που βρισκόμαστε στις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις είναι κατά πολύ χαμηλότερο από τον στόχο μας», επισήμανε και εξέφρασε την πεποίθησή του πως όλα τα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μπορούν να επιλυθούν σε δίκαιη βάση. Επίσης, τόνισε την ανάγκη να μείνουν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας. «Καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να βελτιώσουμε την κατάσταση των πολιτών μας ελληνικής καταγωγής και περιμένουμε από την Ελλάδα να υιοθετήσει την ίδια προσέγγιση» είπε ο Τούρκος Πρόεδρος, υπογραμμίζοντας πως «θα πρέπει πρωτίστως να δημιουργήσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης». Αναφερόμενος στο προσφυγικό είπε πως η Τουρκία «τήρησε όλες τις υποσχέσεις της» και κάλεσε την ΕΕ να πράξει το ίδιο.

Ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε και στο ζήτημα των 8 Τούρκων στρατιωτικών, που διώκονται ως τρομοκράτες από τις τουρκικές αρχές για το πραξικόπημα και τους χορηγήθηκε άσυλο στην Ελλάδα. «Δεν θα πρέπει φυγάδες τρομοκρατικών κινημάτων (FETO) να βρίσκουν καταφύγιο στην Ελλάδα», είπε.

Οι Κοινές Δηλώσεις Τσίπρα – Ερντογάν

«O διάλογός μας, όλα αυτά τα χρόνια, ήταν διάλογος ειλικρινής, σημαντικός όχι μόνο για το μέλλον των λαών μας, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή μας», είπε από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε ότι «οι δύο χώρες μας μπόρεσαν να συνεργαστούν στενά το 2015 και το 2016, μια κρίσιμη περίοδο, όπου ξέσπασε μια πρωτοφανής προσφυγική και μεταστευτική κρίση και για πρώτη φορά καταφέραμε να συνεργαστούμε όχι μόνο για θέματα λεγόμενης χαμηλής πολιτικής, αλλά για την αντιμετώπιση ενός μείζονος σημασίας διεθνούς θέματος – της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης».

Πρόσθεσε ότι «μπορέσαμε σε αυτό το πλαίσιο να οικοδομήσουμε μια νέα στρατηγική ευρωτουρκική συνεργασία, να βάλουμε μπρος ταυτόχρονα και τη θετική ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, την οικονομική και ενεργειακή μας συνεργασία, να πραγματοποιήσουμε γύρους διερευνητικών συνομιλιών και να προωθήσουμε τον διάλογο μεταξύ των στρατιωτικών μας για τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο». «Την ίδια στιγμή», πρόσθεσε, «καταφέραμε να προωθήσουμε τις συνομιλίες για το Κυπριακό, που φτάσανε πολύ κοντά σε λύση, ανοίγοντας και δύσκολα θέματα, όπως το ζήτημα της ασφάλειας».

Ο Έλληνας πρωθυπουργός, αναφερόμενος στην απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, υπογράμμισε πως «ήταν από τους πρώτους ηγέτες που είχε τηλεφωνήσει στον Τούρκο Πρόεδρο για να εκφράσει τη στήριξη της Ελλάδας μια χώρας που υπερασπίζεται την δημοκρατία και την ελευθερία και καταδικάζει κάθε προσπάθεια κατάλυσης της δημοκρατικής νομιμότητας». Πρόσθεσε ότι αργότερα «υπήρξαν εξελίξεις που δημιούργησαν προσκόμματα σ’ αυτή τη θετική πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ρητορική αντιπαραθετική, στο Αιγαίο ο αριθμός των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας έφτασε σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα με πολύ επικίνδυνα περιστατικά στη θάλασσα και στον αέρα». Αναφέρθηκε ακόμη στην υπόθεση των 8 Τούρκων στρατιωτικών που επίσης αποτέλεσε αγκάθι στις σχέσεις, όπως και στη συνέχεια η υπόθεση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που κρατήθηκαν στην Τουρκία.

«Δεν αποδεχθήκαμε ότι αυτός ο φαύλος κύκλος είναι η μοίρα μας, το κισμέτ μας, δεν το πράξαμε και είμαι ευτυχής που δεν το πράξαμε» είπε ο Αλ. Τσίπρας. «Σήμερα στις συνομιλίες μας έγινε για μια ακόμα φορά σαφές ότι ούτε ο εσείς, ούτε εγώ, δεχόμαστε τη λογική της αδράνειας και της συμμόρφωσης με την πεπατημένη. Γιατί αναγνωρίζουμε ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην εποχή μας και στην περιοχή μας, δεν μας επιτρέπουν να παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε αδιέξοδα», είπε απευθυνόμενος στον Τούρκο Πρόεδρο. Και υπογράμμισε: «Πρέπει να ανατρέπουμε τις λογικές του παρελθόντος για να οικοδομήσουμε μια σχέση βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό και στο σεβασμό του διεθνούς δικαίου,  στην κατάργηση των απειλών πολέμου και στην αλληλοκατανόηση των ανησυχιών μας». 

Θύμισε δε πως η επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2017 ήταν η πρώτη μετά από 65 χρόνια για Τούρκο Πρόεδρο και πως ο ίδιος έχει επισκεφθεί 4 φορές την Τουρκία μέσα σε 4 χρόνια. Τόνισε ότι σε αυτό το θετικό πνεύμα, «συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε το επόμενο διάστημα με βασικό στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και την προώθηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης». «Με τη δημιουργία αυτών των προϋποθέσεων, μπορούμε, πιστεύω, στη συνέχεια να έχουμε πρόοδο και να επαναλάβουμε και τις διερευνητικές συνομιλίες για τη διαφορά που έχουμε στο θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο», είπε ο Αλ. Τσίπρας.

Ως προς το Κυπριακό επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους, που θα καθιστά την επανενωμένη, ομοσπονδιακή Κύπρο μια κανονική χώρα της περιοχής και της ΕΕ. Σημείωσε ότι σε αυτή τη νέα προσπάθεια οφείλουμε να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος και για αυτό κατέθεσε την άποψη ότι πρέπει να συμφωνήσουν στην πραγματοποίηση προπαρασκευαστικών συναντήσεων στο κρίσιμο θέμα της ασφάλειας στον οποίο εμπλέκεται η Ελλάδα και η Τουρκία.  Τόνισε παράλληλα τη σημασία που έχει ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο και την ανάγκη, η ενέργεια να αποτελέσει γέφυρα συνεργασίας και όχι εμπόδιο στην περιοχή.

«Συμφωνήσαμε ότι το καλοκαίρι πρέπει να δουλέψουμε ώστε να είναι πραγματικότητα η ακτοπλοική σύνδεση Σμύρνης-Θεσσαλονίκης», συνέχισε ο Αλέξης Τσίπρας και πρόσθεσε ότι συμφωνήσαν να προχωρήσουν στη διοργάνωση νέου επιχειρηματικού φόρουμ που θα αναδείξει τις ευκαιρίες που ανοίγονται για συνεργασία, ιδίως τώρα που η Ελλάδα έχει εξέλθει από μια κρίση που την ταλαιπώρησε για πολλά χρόνια.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε ακόμη πως «συνομίλησαμε για τη συνεργασία στο πλαίσιο της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και τις δυνατότητες που υπάρχουν για μείωση των ροών, για την ανάγκη αύξησης των επιστροφών και την αντιμετώπιση των δικτύων των διακινητών». «Συζήτησαμε και για την προοπτική της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, προς όφελος, μεταξύ άλλων, όλων των χωρών της περιοχής», είπε και τόνισε τη στήριξη στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, προς όφελος της, αλλά και προς όφελος της Ευρώπης, κάτι που μπορεί να συνεισφέρει στην επιστροφή στις σημαντικές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποίηθηκαν τα περασμένα χρόνια.

Αναφορικά με την ακανθώδη υπόθεση των 8, όπου η Ελληνική Δικαιοσύνη έχει πάρει σαφείς αποφάσεις, όπως επισήμανε, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα ως κράτος δικαίου οφείλει να κάνει σεβαστές τις αποφάσεις της δικαιοσύνης. Πρόσθεσε ότι στην Ελλάδα οι πραξικοπηματίες δεν είναι καλοδεχούμενοι και πως αυτό που προέχει είναι η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.

Ο Αλ. Τσίπρας τόνισε ότι «υπάρχει πολύ σημαντική δυνατότητα το επόμενο διάστημα να επενδύσουμε στη θετική ατζέντα των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες». «Η περίοδος που διανύουμε είναι ιδιαίτερη, η Ελλάδα βγαίνει μετά από πολυετή κρίση στις αγορές, λύνουμε προβλήματα δεκαετιών, όπως τη διαφορά μας με τον βόρειο γείτονα μας, τη Βόρεια Μακεδονία», είπε και τόνισε ότι «πρέπει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να διαμορφώσουμε ένα κλίμα ασφάλειας, ειρήνης και συνεργασίας στο Αιγαίο που θα είναι προς όφελος και των δύο χωρών».

«Εμείς θέλουμε να βάλουμε τα θεμέλια ώστε να μπορέσουμε κάποια στιγμή να χτίσουμε, δεν είμαστε έτοιμοι να χτίσουμε χωρίς να βάλουμε τα θεμέλια», ανέφερε ο πρωθυπουργός και τόνισε ότι «η συνάντηση αυτή είχε ως αντικείμενο να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε αργότερα ιστορικά βήματα και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις».