Έχει ή δεν έχει δικαίωμα ένας καθηγητής Δημόσιας Υγείας να επιστρατεύει τη σάτιρα για να περάσει το μήνυμά του για την πανδημία; Έχει ή δεν έχει δικαίωμα η Εκκλησία ή κάθε πιστός, επώνυμος ή όχι, να προσβάλλεται από τη σάτιρα ενός καθηγητή; Τί λέει για την Ελλάδα του 2021 ο τόσος θόρυβος που σηκώθηκε γύρω από μια χιουμοριστική ανάρτηση με την Παναγία και τον Ιωσήφ; Με τους χρήστες των κοινωνικών δικτύων να έχουν απαντήσει σύμφωνα με τα πιστεύω τους στα παραπάνω ερωτήματα, ζητήσαμε από έναν πολιτικό επιστήμονα να βάλει το ζήτημα σε μια σειρά… όχι όμως ουδέτερη.

Μιλώντας στο tvxs.gr ο κοσμήτορας στη σχολή Πολιτικών Επιστημών του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρης Χριστόπουλος μιλά για την Εκκλησία που δίνει «μια μάχη χαρακωμάτων» κάθε φορά που αισθάνεται ότι ίσως χάνει στον συσχετισμό δύναμης, αλλά τονίζει ότι το να διαφωνεί κάποιος με την Εκκλησία ή τον Άδωνι Γεωργιάδη δεν σημαίνει ότι συμφωνεί απαραίτητα με τον Ηλία Μόσιαλο. Όσο για το πολιτικό συμπέρασμα αυτής της ιστορίας, ο κ. Χριστόπουλος βλέπει στην κόντρα Γεωργιάδη – Μόσιαλου ως αναπόφευκτο σύννεφο στην παράταξη που κυβερνάει σήμερα.

Ακολουθεί η συνέντευξη με τον κοσμήτορα στη σχολή Πολιτικών Επιστημών του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρη Χριστόπουλο.

Μπορεί στην Ελλάδα του 2021 ένας άνθρωπος να δέχεται τέτοια επίθεση επειδή έκανε μια σατιρική ανάρτηση;

Οι αντιδράσεις της Ιεράς Συνόδου στην ανάρτηση του κου. Μόσιαλου είναι, ευγενικά, υπερβολικές διότι ο κ. Μόσιαλος δεν είναι αρχιεπίσκοπος ούτε πάπας. Είναι ένας επιστήμονας που κάνει τη δουλειά του και ως επιστήμονας εκφράζει τις θέσεις του. Όμως προσοχή. Ταυτόχρονα με επιστήμονας είναι και δημόσιο πρόσωπο, και ως τέτοιο κρίνεται για ό, τι λέει.

Έχει μεγάλη σημασία να μην ολισθήσουμε στο σύνηθες της δεξιάς και της ακροδεξιάς που θέλουν τον Μόσιαλο να προσέβαλε την Εκκλησία αλλά ούτε όμως να θεωρήσουμε ότι a priori ο Μόσιαλος έχει δίκιο. Ο Μόσιαλος, ο Χριστόπουλος και οποιοσδήποτε άλλος μπορεί να λέει κάτι που όντως προσβάλλει. Προσωπικά δεν είμαι αδιάφορος ως προς το περιεχόμενο του λόγου που προσβάλλει. Δεν μπορώ να προσδοκώ από κάποιον να μην προσβάλλεται, ή όταν προσβάλλεται να μην το εκφράζει. Ο καθένας εφόσον προσβάλλεται έχει δικαίωμα να εκφράζει την αντίθεσή του ως προς αυτό που έχει λεχθεί. Ζούμε σε μια κοινωνία που υπάρχει ελευθερία του λόγου και της κριτικής.

Όση αποστροφή μου δημιουργεί το γεγονός ότι οι παπάδες στη χώρα μας δεν βρήκαν μια γραμμή να πουν για τα 20 άτομα που πνίγηκαν έξω από την Πάρο προπαραμονή Χριστουγέννων αλλά έσπευσαν να καταδικάσουν την «προσβλητική» ανάρτηση του Μόσιαλου, όση αποστροφή μου προκαλεί ότι η Νίκη Κεραμέως στοιχήθηκε πίσω από την ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου, άλλο τόσο δεν με εκφράζει το κίνημα «je suis Μόσιαλος».

Δε θεωρείτε ότι το θέμα πήρε υπερβολικά μεγάλη διάσταση;

Δεν έχει συμβεί κάτι τρομερό. Σε κάποιους άρεσε, σε κάποιους δεν άρεσε η ανάρτηση. Προσωπικά βλέποντάς τη, κατάλαβα την αμηχανία που ενδεχομένως ένιωσε ένας πιστός αλλά δεν θα το έκανα ποτέ ζήτημα. Το θέμα δεν είναι «είμαι με τον Μόσιαλο ή είμαι εναντίον του». Σας το λέει ένας άνθρωπος ο οποίος κατά καιρούς έχει πει πράγματα που έχουν ενοχλήσει στη δημόσια σφαίρα, για ορισμένα από αυτά έχω μετανιώσει.

Δεν είδα τους πιστούς να πηγαίνουν να λιντσάρουν τον Μόσιαλο. Δεν πήγε κανείς να πετάξει πέτρες έξω από το σπίτι του. Αν είχε συμβεί κάτι από αυτά, θα μιλούσαμε με άλλους όρους. Αντίθετα είδα έναν διάλογο να διεξάγεται στη δημόσια σφαίρα με τρόπο κόσμιο. Και αυτό είναι καλό. Εξάλλου όσοι έχουμε λόγο στη δημόσια σφαίρα ξέρουμε ότι θα υποστούμε κριτική για όσα λέμε.

Αν στην κυβέρνηση βρισκόταν ο ΣΥΡΙΖΑ, και ο κ. Μόσιαλος έκανε την ίδια ανάρτηση, πιστεύετε ότι θα είχε γίνει ο ίδιος θόρυβος;

Δε νομίζω. Ο Ηλίας Μόσιαλος είναι ένα πρόσωπο στο οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αναθέσει συγκεκριμένο ρόλο, να εκπροσωπεί τη χώρα σε διεθνή φόρα για την υπόθεση της πανδημίας και ως τέτοιος είναι ένας άνθρωπος που εκφράζει τις αποφάσεις που λαμβάνονται. Θεωρείται ένα πρόσωπο που κατά κάποιο τρόπο νέμεται δημόσια εξουσία, κι αυτό είναι που ενοχλεί. Η Εκκλησία μιλούσε για τον Μόσιαλο αλλά κοιτούσε τον Μητσοτάκη. Του έλεγε «πρόσεξε, εγώ είμαι η Δεξιά του Κυρίου».

Αυτή την στιγμή κυβερνά την Ελλάδα μια παράταξη της οποίας το ένα πόδι είναι στη βαθιά συντηρητική νεοδεξιά με καταβολές στην παλαιού τύπου άκρα δεξιά και το άλλο στη φιλελεύθερη κεντροδεξιά με τεχνοκρατικό υπόστρωμα και αποτύπωμα, όπως ο κ. Μόσιαλος. Αυτή η συμμαχία δεν μπορεί να είναι ανέφελη. Θα υπάρχουν στιγμές που ο ένας θα λέει πράγματα που ενοχλούν τον άλλο, όπως συνέβη τώρα με την αντίδραση του Άδωνι Γεωργιάδη. Αυτή η διαφωνία δεν είναι συμπτωματική ή τυχαία. Η προσπάθεια συγκερασμού του νεοσυντηρητικού με τον φιλελεύθερο λόγο, είναι δομικό στοιχείο της παράταξης που μας κυβερνάει σήμερα.

Βέβαια η σύγκρουση επιστήμης και θρησκοληψίας είναι πάγια και δεν έχει να κάνει με την Νέα Δημοκρατία, τον ΣΥΡΙΖΑ, τον Μητσοτάκη ή τον Τσίπρα. Κάθε φορά που η Εκκλησία νιώθει ότι χάνει στον συσχετισμό, είτε πρόκειται για τις μάσκες στην πανδημία, είτε επίκεινται αποφάσεις σχετικά με την μονιμοποίηση 4.000 παπάδων, είτε κάτι σχετικό με την εκκλησιαστική περιουσία, ως ένα συλλογικό πολιτικό υποκείμενο που είναι, διεξάγει μια μάχη χαρακωμάτων. Θέλει να κάνει σαφές το τι λέγεται και τι δεν λέγεται.

Τί συμπέρασμα βγαίνει για τη χώρα μας από αυτή την ιστορία, ως κράτος-μέλος της ΕΕ το 2021;

Το γεγονός ότι η Εκκλησία, λειτουργούσα ως πολιτικό υποκείμενο θεωρεί ότι πρέπει να εκφράζει την άποψή της για ό, τι λέγεται στη δημόσια σφαίρα, θέτει την Ελλάδα κάτω από τον μέσο όρο. Κάπως έτσι είναι οι εκκλησίες που δεν έχουν περάσει «μεταπολίτευση», όπως η ελληνική. Λένε ό, τι θέλουν χωρίς να λογοδοτούν.

Αυτό όμως δεν είναι πρόβλημα της Εκκλησίας, αλλά της ελληνικής Πολιτείας και του κυρίαρχου ελληνικού λαού. Αυτή η τάση της Εκκλησίας έχει πολιτειακό έρεισμα, στο προοίμιο και στο άρθρο 3 του Συντάγματος. Και στο βαθμό που ο καταστατικός χάρτης της Εκκλησίας είναι νόμος του Κράτους. Ας αφαιρεθούν αυτά και ύστερα η Εκκλησία ας λέει ό, τι θέλει. Όχι όμως στην πλάτη της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας και κυρίως όχι στην πλάτη του φορολογούμενου ελληνικού λαού.