«Στον δρόμο προς τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, πρέπει να δημιουργηθεί  αφήγημα γύρω από την έννοια «αντίσταση» για να μην καταστεί ακατάβλητος ηγεμόνας ο Κ. Μητσοτάκης» λέει στο tvxs ο καθηγητής Πολιτειολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Επιστημών, Δημήτρης Χριστόπουλος.

Ο καθηγητής σταχυολογεί τα σημαντικότερα συμπεράσματα των εκλογών της 21ης Μαϊου, απαντά στα ερωτήματα για τη συνταγματική αναθεώρηση που έχει θέσει σαν στόχο η ΝΔ και σχολιάζει σχετικά με την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ πως «…δεν πληρώνει το ότι είναι Αριστερό κόμμα, αλλά το ότι δεν είχε φαγητό στο χέρι. Δηλαδή, πολιτικό περιεχόμενο».

Tελικά κ. Χριστόπουλε, δείχνει το εκλογικό αποτέλεσμα μια συντηρητική στροφή της κοινωνίας;

Όντως, μπορούμε να κάνουμε λόγο για συντηρητική στροφή η οποία δεν παρατηρείται όμως μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει αυξημένη αριστερή παράδοση, σε σχέση με άλλες χώρες. Από μόνη της η συντηρητικοποίηση δεν είναι ικανός λόγος να δικαιολογήσει το αποτέλεσμα αυτό

Οι πολίτες δεν φάνηκε να ψήφισαν με βάση κοινωνικο- ηθικά διλήμματα όπως το κράτος δικαίου, το προσφυγικό, τα σκάνδαλα. Γιατί;

Γενικά ο κόσμος δεν ψηφίζει με βάση τέτοια διλήμματα. Δεν αποτελούν πρωτογενή αιτία της εκλογικής συμπεριφοράς αυτά. Πολλώ δε μάλλον τώρα, που η Ελλάδα έχει στην πλάτη της  13 χρόνια απανωτών κρίσεων, πράγμα που ώθησε  για το εκλογικό σώμα -κατά τη γνώμη μου- να ψηφίσει με κριτήριο την σταθερότητα, την κανονικότητα το… «να μην τραβιόμαστε πάλι». Επομένως ο Μητσοτάκης, δεν «βγήκε» εξαιτίας του προσφυγικού ή των υποκλοπών, εξαιτίας της απάντησής του σε αυτά τα ζητήματα, αλλά παρά τις απαντήσεις του σε αυτά. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχασε επειδή θα γκρέμιζε τον φράχτη του Έβρου. Έχασε επειδή είτε δεν κατάλαβε κανένας τι θέλει να κάνει με τον Έβρο, είτε γιατί η ΝΔ ήταν πειστικότερος οπαδός του φράχτη από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν υπάρχουν εκλογές πάντως, που να έχουν χαθεί ή κερδηθεί εξαιτίας ηθικο- κοινωνικών ζητημάτων.

Ποια είναι τα πιο αξιοπρόσεκτα συμπεράσματα του εκλογικού αποτελέσματος;

Πρώτον, η πολιτική αντοχή της ΝΔ και του Μητσοτάκη παρά τα όσα συνέβησαν. Και δεν εννοώ την πανδημία, γιατί δεν δυσκόλεψε την κυβέρνηση. Αντίθετα εκεί, έδωσε την εικόνα ότι τα βαζει με έναν ανυπέρβλητο εχθρό. Εννοώ τις φωτιές, τα Τέμπη, την ακρίβεια κ.α.

Δεύτερον, η αδυναμία της αξιωματικής αντιπολίτευσης να κεφαλαιοποιήσει κάτι που θα δώσει ένα διαφορετικό στίγμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επαναπαυτεί στο να απομυζά τη μαγιά του ’12. Πρέπει να τα δούμε αυτοτελώς  όμως το καθένα από τα δύο συμπεράσματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα κι αν έκανε φοβερή καμπάνια, φαίνεται ότι δεν θα ήταν εύκολο να κερδίσει.

Γιατί;

Εξαιτίας και του παρελθόντoς του, του μη καθαρού μηνύματος,  αλλά και του γεγονότος ότι η ΝΔ έχει συμπαγή εκλογική βάση,  την οποία τροφοδότησε την τετραετία αυτή οικονομικά και ιδεολογικά. Εχουμε ηγεμονία της ΝΔ και στο ιδεολογικό πεδίο, που δείχνει ότι η δεξιά ακόμα έχει δύναμη. Εξάλλου για μένα είναι η συμπαγέστερη παράταξη στη χώρα. Δεν είναι πάντα η πιο πλειοψηφική. Το ’19 τα κόμματα που ήταν από το κέντρο και αριστερά ήταν πλειοψηφικά, έστω κι αν νίκησε η ΝΔ. Αυτό δεν συμβαίνει τώρα. Είναι η ρίζα της και η ιδεολογική ηγεμονία, σε συνδυασμό με την παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ μιλούσε προγραμματικά πιο ξεκάθαρα και πιο τεκμηριωμένα θα είχε άλλα αποτελέσματα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναλάβει την ευθύνη ότι είναι αριστερή παράταξη. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχασε επειδή είναι Αριστερά. Ο λόγος που εξέπεμψε προεκλογικά και όλη τη τετραετία, δεν ήταν ένας έντονα αριστερός λόγος. Άρα δεν πληρώνει το ότι είναι Αριστερό κόμμα, αλλά το ότι δεν είχε φαγητό στο χέρι. Δηλαδή, πολιτικό περιεχόμενο. Αν δεν δώσεις πολιτικό περιεχόμενο, είσαι από χέρι χαμένος. Ο Μητσοτάκης έδωσε πολιτικό περιεχόμενο που σε κάποιους μπορεί να μην αρέσει, άλλά έδωσε.

Γίνεται έντονα λόγος για την αναθεώρηση του Συντάγματος που επιθυμεί να κάνει η ΝΔ όπως ακούσαμε ξανά από το στόμα του Άδ. Γεωργιάδη, στην περίπτωση που συγκεντρώσει 180 βουλευτές. Πόσο εύκολο είναι να γίνει και τι θα σημαίνει μια αναθεώρηση από τη συγκεκριμένη κυβέρνηση με όσα δείγματα έχει δείξει και στα θέματα της Παιδείας αλλά και σε θεσμικά θέματα όπως οι ανεξάρτητες αρχές;

Το σύνταγμα του ’74, με όλες τις αναθεωρήσεις έκτοτε, δεν εκφράζει τον ιδεολογικό συσχετισμό της ΝΔ. Είναι ένα εμπόδιο, είτε αφορά ριζοσπαστικά κεκτημένα της ριζοσπαστικά της μεταπολίτευσης είτε τις αλλαγές του 2001.

Γι’αυτόν τον λόγο ο Γεωργιάδης, λειτουργώντας ως λαγός,  είπε: τώρα που είναι νεκροί θα τους πάρουμε το σύνταγμα να το αλλάξουμε.

Δεν είναι αυτονόητο γιατί έχει δύσκολη αναθεωρητική διαδικασία. Έστω κι αν βρει 180 βουλευτές  στη μία βουλή, δύσκολα θα μπορέσει να κρατήσει έναν τέτοιο αριθμό η επόμενη βουλή ώστε να το αλλάξουν. Είναι υπερφίαλο και αλαζονικό και δεν νομίζω να τους βγει. Γι’αυτό η ΝΔ βρίσκει λύσεις bypass.

Εκτός από την κατάργηση του άρθρου 16 τι άλλο θα «πείραζε» κατά τη γνώμη σας μια κυβέρνηση της ΝΔ. Τι σύνταγμα θα έφτιαχνε;

Θα έκανε σκληρό νεοφιλελεύθερο σύνταγμα, όπως αυτά της κεντρικής και  ανατολικής Ευρώπης, κι όχι σαν εκείνα των χωρών της νότιας ευρώπης, που πέρασαν  από τις δεξιές δικτατορίες σε φιλελεύθερες δημοκρατίες. Δεν θα άλλαζαν το πολίτευμα, αλλά θα αδρανοποιούσαν  σίγουρα τα θεσμικά αντίβαρα.

Ποιο είναι το διακύβευμα των εκλογών της 25ης Ιουνίου;

Για μένα πρέπει να δημιουργηθεί  αφήγημα γύρω από την έννοια «αντίσταση» για να μην καταστεί ακατάβλητος ηγεμόνας ο Κ. Μητσοτάκης. Θα πρέπει να συνοδευτεί με συγκεκριμένες προγραμματικές κατευθύνσεις, όχι μόνο για να συγκρατήσει απώλειες αλλά να συσπειρώσει επίσης ψηφοφόρους που χάθηκαν. Αν ο χρόνος περάσει με επιθέσεις στο ΠΑΣΟΚ, φοβάμαι ότι θα έχει ακόμα πιο αρνητικά αποτελέσματα ο ΣΥΡΙΖΑ.