Τις πρώτες πρωινές ώρες επισημοποιήθηκε αυτό που λίγο – πολύ ήταν γνωστό από την περίοδο υπογραφής του Μνημονίου με την τρόικα. Όλο αυτό το διάστημα σειρά οικονομολόγων και παραγόντων της αγοράς παρέλασε από το tvxs.gr τονίζοντας ότι τα νούμερα δεν έβγαιναν. Το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων ήταν μια αναπόφευκτη εξέλιξη η οποία δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι σημειώθηκε έγκαιρα και άρα ωφέλιμα.

Ads

 
Ήδη από τον Απρίλιο του 2010, δηλαδή ένα μήνα μετά την υπογραφή του Μνημονίου ανάμεσα στην Ελλάδα και την τρόικα, παράγοντες με πρακτική εμπειρία στη διεθνή αγορά, όπως ο διευθυντής επενδύσεων στην εταιρεία Jefferies Γιώργος Κασσιμάτης, χαρακτήριζαν στο tvxs.gr αναπόφευκτο αυτό που διακαώς διέψευδαν η ελληνική κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι: την αναδιαπραγμάτευση, όπως κομψά διατυπωνόταν ακόμη, του ελληνικού δημόσιου χρέους.
 
Ανάλογες «φωνές» ακούγονταν και τους επόμενους μήνες, ωστόσο, μάλλον η πιο δυνατή ήρθε το Νοέμβριο του 2010 από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννη Βαρουφάκη ο οποίος εξαρχής έδινε ευρωπαϊκή διάσταση στην κρίση: «Αυτή τη στιγμή αυτό που θα πρέπει οπωσδήποτε να γίνει είναι η αναδιάρθρωση του ευρωπαϊκού χρέους».
 
Μπήκε το 2011 και τα σενάρια για τη διαχείριση του ελληνικού δημόσιου χρέους διαδέχονταν το ένα το άλλο. Αυτό για το οποίο ανησυχούσαν όσοι «ξόρκιζαν» το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων ήταν ότι οι αγορές δεν θα δάνειζαν ξανά τη χώρα ή αν το έκαναν αυτό θα συνοδευόταν από επιτόκια ίσως και υψηλότερα του 10%. Ζητούμενο, μάλιστα, αποτελούσαν και οι επιπτώσεις στις διεθνείς πολιτικές σχέσεις της χώρας. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα σημερινά δεδομένα για να αποδομήσει και τα δύο επιχειρήματα: η Ελλάδα βρίσκεται και θα βρίσκεται ούτως ή άλλως εκτός αγορών και τελικά το διαβόητο τότε «κούρεμα» ανέλαβαν για λογαριασμό της χώρας… η Γερμανία και η Γαλλία.
 
Οι «φιλοξενούμενοι» του tvxs.gr συνέχιζαν να επιμένουν ότι το «κούρεμα» ήταν αναπόφευκτο. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του αναπληρωτή καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας Χρήστου Κόλλια ο οποίος το Φεβρουάριο του 2011 προειδοποιούσε ότι δεδομένης της ισοπεδωτικής ύφεσης η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της απέναντι στους δανειστές της. «Τα νούμερα βγαίνουν μόνο με ‘κούρεμα’», διαμήνυε κατηγορηματικά τον ίδιο μήνα και ο καθηγητής του πανεπιστημίου INSEAD και ομότιμος καθηγητής στο πανεπιστήμιο Πειραιά Σπύρος Μακρυδάκης.
 
Έφτασε ο Απρίλιος του 2011, ωστόσο, η Ευρώπη και η ελληνική κυβέρνηση επέμεναν στη διάψευση ανάλογων σεναρίων. «Να το ξεχάσουν όλοι το ‘κούρεμα’», δήλωνε σε υψηλούς τόνους ο τότε υφυπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης, παρά το γεγονός ότι η δραστικότερη μορφή αναδιάρθρωσης του χρέους ήταν αναπόφευκτη -εξού και η ανάλυση του Στέλιου Κούλογλου: Μια αναδιάρθρωση που ‘ναι να βγει, ας βγει. Και ας χαρακτήριζε λίγες μέρες μετά «τεράστιο λάθος» ένα ενδεχόμενο «κούρεμα» ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου.
 
Σε μια από τις πιο εύστοχες -όπως αποδείχθηκε- παρεμβάσεις προχώρησε τον Ιούνιο του 2011 ο αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Λευτέρης Τσουλφίδης, ο οποίος τόνισε ότι η ελληνική κυβέρνηση επιδίωκε «με κάθε κόστος» την υπαγωγή της χώρας στον ευρωπαϊκό Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης (EFSF), εκτιμώντας πως τότε θα εφαρμόζονταν λύσεις οι οποίες θα περιλάμβαναν ακόμη και το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Με μία διαφορά: «πλέον το βάρος θα πέφτει στους φορολογούμενους των χωρών της ΕΕ και η ελληνική κοινωνία θα έχει οδηγηθεί σε αποσύνθεση».
 
Σε κάθε περίπτωση, είτε επειδή αυτός ήταν ο σχεδιασμός, είτε επειδή η ελληνική κυβέρνηση εφάρμοσε ανεπαρκώς το πρόγραμμα των εταίρων της κ.ο.κ., η Ελλάδα αντιμετώπισε και λιτότητα και «κούρεμα». Το αποτέλεσμα;
 
Υπό την προϋπόθεση ότι όλα θα εφαρμοστούν στο έπακρο, το ελληνικό Δημόσιο φαίνεται πως θα επωφεληθεί από τη μάλλον καθυστερημένη απομείωση του χρέους της περίπου με 60 δις ευρώ (το 50% αφορά στα 200 από τα 350 δις ευρώ το ελληνικού χρέους – επιπλέον θα χρειαστούν νέα δάνεια ύψους 30 δις ευρώ για τη στήριξη των τραπεζών). Ένα νούμερο το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο συνολικό ποσό το οποίο θα έχει δανειστεί η ελληνική οικονομία -μαζί και με την 6^η δόση- από την τρόικα.
 
Και κάτι ακόμη: από τα χείλη της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ διατυπώθηκε ως στόχος, με ορίζοντα το 2020, να ανέλθει το ελληνικό δημόσιο χρέος σε… βιώσιμο επίπεδο, δηλαδή -όπως είπε- στο 120% του ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, σχεδόν εκεί που βρισκόταν όταν η ελληνική κυβέρνηση υπέγραφε το Μνημόνιο με την τρόικα. Βέβαια, κάποιοι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι το 2010 το ελληνικό χρέος πορευόταν εκρηκτικά αυξητικό, ενώ το 2020 θα παρουσιάζει πτωτική τάση.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάπου εδώ η Ευρωζώνη φαίνεται να σηκώνει τα «χέρια» ψηλά ως προς την περαιτέρω διαχείριση του ελληνικού χρέους, αφήνοντας στην Ελλάδα την αντιμετώπιση του ελλείμματος και ταυτόχρονα πιέζοντας για τη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων. Με γεια το «κούρεμα»…