«Μια ορθολογική βάση», συνδυασμό των διεθνών κανόνων και της εμπειρίας των εντατικολόγων που το συνέταξαν, προσφέρει το πλαίσιο κριτηρίων εισαγωγής και εξόδου από τις ΜΕΘ που σύμφωνα με τον καθηγητή Εντατικής Θεραπείας στο ΕΚΠΑ, Σπύρο Ζακυνθινό είχε παραδώσει ο ίδιος στον πρώην υπουργό Υγείας Βασίλη Κικίλια τον Μάιο του 2020 και έκτοτε έχει μείνει αναξιοποίητο. Το πλαίσιο αυτό φέρνει στη δημοσιότητα το tvxs.gr.

Σε μια εποχή όπου τα πλέον επίσημα χείλη παραδέχονται ότι η διαλογή ασθενών έξω από τις ΜΕΘ των νοσοκομείων της χώρας είναι καθημερινή πραγματικότητα και πως οι γιατροί αντιμετωπίζουν καθημερινά δύσκολα διλήμματα σχετικά με τον ποιον θα εισάγουν και ποιον όχι σε κλίνη ΜΕΘ, η ύπαρξη ενός σημείου αναφοράς θα μπορούσε να συνεισφέρει σε καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων κλινών, υποστηρίζει ο καθηγητής. 

Την περίοδο που ο κ. Ζακυνθινός ήταν πρόεδρος της Επιτροπής ΜΕΘ του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας, η Επιτροπή αυτή είχε εργαστεί πάνω στην σύνταξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου κριτηρίων εισόδου και εξόδου από τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Το πλαίσιο αυτό έγινε απόφαση της ολομέλειας του ΚΕΣΥ και ως τέτοιο ο κ. Ζακυνθινός τον Μάιο του 2020, εντός πανδημίας δηλαδή, το παρέδωσε ιδιοχείρως στον τότε υπουργό, Βασίλη Κικίλια. Μέχρι τώρα η ηγεσία του υπουργείου Υγείας δεν έχει προχωρήσει στη μετατροπή του πονήματος αυτού σε υπουργική απόφαση.

Δεν είναι λύση, αλλά διαχείριση κρίσης

Τα τότε μέλη της Επιτροπής ΜΕΘ του ΚΕΣΥ ξεκαθαρίζουν ότι όταν τίθεται ζήτημα «καλύτερης δυνατής αξιοποίησης» των διαθέσιμων κλινών ΜΕΘ, αναφερόμαστε σε συνθήκη κατά την οποία ο διαθέσιμος αριθμός κλινών δεν καλύπτει τις ανάγκες του νοσοκομείου ή της χώρας. «Στην περίπτωση αυτή, οι προτεινόμενες προσεγγίσεις δεν είναι λύσεις, αλλά προτάσεις “διαχείρισης κρίσης” και σε καμία περίπτωση δεν μειώνουν την ανάγκη της αύξησης των κλινών ΜΕΘ σε επίπεδο ανάλογο με τις ανάγκες του πληθυσμού». 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύνθεση των μελών της Επιτροπής ΜΕΘ του ΚΕΣΥ περιελάμβανε αναγνωρισμένους επιστήμονες, με διαφορετικές μεταξύ τους πολιτικές αποχρώσεις. Έτσι εκτός του προέδρου Σπύρου Ζακυνθινού, συμμετείχαν επίσης η Αναστασία Κοτανίδου, νυν πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Εντατικής Θεραπείας, και οι κ.κ. Απόστολος Αρμαγανίδης, Δημήτρης 
Σφύρας, Αντώνης Μαυρομμάτης, Μηλίτσα Μπιτζάνη, Ελένη Μουλούδη, Ιωάννης Παπαδάτος και Ιωάννης Πνευματικός.  

Στο έγγραφο που ο κ. Ζακυνθινός παρέδωσε στον πρώην υπουργό Υγείας Βασίλη Κικίλια, για την εισαγωγή ενός ασθενούς σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας περιγράφονται τα εξής κριτήρια: Ανάγκη ειδικής θεραπείας για την υποστήριξη της ζωής του ασθενούς με τεχνικές που απαιτούν νοσηλεία σε ΜΕΘ, ύπαρξη προσωπικού με την απαιτούμενη κλινική εμπειρία, καθορισμός προτεραιότητας με βάση την κατάσταση του ασθενούς, διάγνωση, διαθεσιμότητα κλινών ΜΕΘ, αντικειμενικές παράμετροι κατά την εκτίμηση του ασθενούς, πιθανότητα ωφέλειας του ασθενούς από την εισαγωγή, πρόγνωση του ασθενούς.

Οι κατηγορίες προτεραιοποίησης

Κι αν τα κριτήρια αυτά ακούγονται αρκετά γενικά, τόσο που θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι έτσι κι αλλιώς τηρούνται στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων διαλογής για μια κλίνη ΜΕΘ, οι επιστήμονες της αρμόδιας Επιτροπής του ΚΕΣΥ είχαν προχωρήσει σε κάτι πολύ πιο συγκεκριμένο. Τη θέσπιση κατηγοριών προτεραιοποίησης-ιεράρχησης. 

Πρόκειται για πέντε κατηγορίες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που αν μη τί άλλο αυξάνουν σημαντικά τον βαθμό αντικειμενικότητας της επιλογής κάποιου ασθενούς αντί ενός άλλου για νοσηλεία σε κάποια ΜΕΘ. Συγκεκριμένα,

► 1η (Άμεση) προτεραιότητα αποτελούν οι βαριά πάσχοντες ασθενείς που παρουσιάζουν οξεία ανεπάρκεια οργάνων/συστημάτων και χρειάζονται υποστήριξη της ζωής με θεραπευτικές παρεμβάσεις που γίνονται μόνο σε περιβάλλον ΜΕΘ και πλήρη διαγνωστική υποστήριξη. 

► 2η προτεραιότητα αποτελούν οι ασθενείς ως οι ανωτέρω με σημαντικά όμως μικρότερη πιθανότητα αποκατάστασης ή/και προσδόκιμο επιβίωσης, με την προϋπόθεση ότι πάσχουν από δυνητικά αναστρέψιμες οξείες παθολογικές καταστάσεις.

► 3η προτεραιότητα αποτελούν οι ασθενείς με δυσλειτουργία οργάνων που χρήζουν εντατικού monitoring και/ή ειδική θεραπευτική παρέμβαση. Τέτοιοι είναι οι μετεγχειρητικοί ασθενείς οι οποίοι χρειάζονται εντατική μετεγχειρητική φροντίδα ή παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο επιδείνωσης, οι ασθενείς με αναπνευστική ανεπάρκεια ελεγχόμενη με Μη Επεμβατικό Μηχανικό Αερισμό κτλ.

► 4η προτεραιότητα αποτελούν οι ασθενείς ως οι ανωτέρω, με σημαντικά όμως μικρότερη πιθανότητα αποκατάστασης ή/και προσδόκιμο επιβίωσης, πάντα υπό την προϋπόθεση ότι παρουσιάζουν δυνητικά αναστρέψιμες παθολογικές καταστάσεις. Σημειώνεται μάλιστα ότι αν το νοσοκομείο διαθέτει Μονάδα Εντατικής Φροντίδας (ΜΑΦ) ή Μονάδα Μεταναισθητικής Φροντίδας (ΜΜΑΦ), οι ασθενείς των περιπτώσεων 3 και 4 θα πρέπει να νοσηλεύονται εκεί.

► 5η προτεραιότητα αποτελούν οι ασθενείς σε τελικό στάδιο της νόσου

Ολόκληρο το έγγραφο της απόφασης του ΚΕΣΥ εδώ:

Σπ. Ζακυνθινός: Τα κριτήρια παρέχουν μια ορθολογική βάση

Ρωτήσαμε τον κο. Ζακυνθινό, τότε πρόεδρο της Επιτροπής ΜΕΘ του ΚΕΣΥ και καθηγητή Εντατικής Θεραπείας – Πνευμονολογίας στο ΕΚΠΑ, εάν η υιοθέτηση του πλαισίου αυτού από το υπουργείο Υγείας θα είχε ως αποτέλεσμα καλύτερη εικόνα στις Μονάδες των νοσοκομείων της χώρας κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

«Πιστεύω πως ναι. Τα κριτήρια εισόδου στις ΜΕΘ είναι γενικά, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει κοροναϊός. Και είναι επίσης καθαρά ιατρικά. Δεν έχουν να κάνουν με πολιτικές θέσεις ή επιδιώξεις κάποιας κυβέρνησης. Στηρίζονται σε επιστημονικά κριτήρια, με βασικό το ότι όποιος μπαίνει σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας πρέπει να έχει προοπτική να βγει από αυτή. Προσφέρουν μια κατηγοριοποίηση των ασθενών που έχει προκύψει από την αξιοποίηση των διεθνών standards και της εμπειρίας των εντατικολόγων που συμμετείχαμε στην Επιτροπή του ΚΕΣΥ. Τα κριτήρια αυτά δίνουν τη διαχείριση των διαθέσιμων κλινών ΜΕΘ να στηρίζεται σε μια ορθολογική βάση και αυτό αφορά τους γιατρούς αλλά και το ΕΚΑΒ. Δυστυχώς έως τώρα δεν αξιοποιήθηκε», απαντά ο καθηγητής.

«Δε θέλουμε οι νομικοί να είναι μπροστά από εμάς. Εμείς πρέπει να προτείνουμε θέσεις που οι νομικοί στη συνέχεια να επεξεργάζονται. Πολλά θέματα που αφορούν στην πραγματικότητα των  νοσοκομείων είναι πρωτίστως ιατρικά», συμπληρώνει.  

Ο κ. Ζακυνθινός ισχυρίζεται πως είχε παραδώσει ιδιοχείρως στον Βασίλη Κικίλια το πλαίσιο κριτηρίων και μία ακόμη απόφαση της ολομέλειας του ΚΕΣΥ που αφορά στην διαχείριση ασθενών στις ΜΕΘ σε καταστάσεις τέλους της ζωής. Αν και τα πονήματα αυτά είχαν συνταχθεί προ πανδημίας, η παράδοσή τους στον υπουργό Υγείας έγινε στις 21 Μαΐου 2020, στο τέλος δηλαδή του πρώτου κύματος. 

Ο καθηγητής μάλιστα αναφέρει πως ο Βασίλης Κικίλιας έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το περιεχόμενο των αποφάσεων και είχε υποσχεθεί να παρέμβει αφού μελετήσει τα θέματα. «Οι δύο αυτές αποφάσεις της ολομέλειας του ΚΕΣΥ έπρεπε να γίνουν υπουργικές αποφάσεις και να δημοσιευτούν σε ΦΕΚ προκειμένου να αποκτήσουν μεγαλύτερη ισχύ. Αυτό δεν έγινε ποτέ», τονίζει ο κ. Ζακυνθινός.

Σε μια αποστροφή του λόγου του κατά την πρόσφατη συνέντευξη στο OPEN, ο νυν υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης είπε ότι «το ποιος θα διασωληνωθεί και ποιος όχι είναι απόφαση που προκύπτει από διεθνείς οδηγίες και από το ΚΕΣΥ». Χρησιμοποίησε δηλαδή το εν λόγω πλαίσιο κριτηρίων – απόφαση του ΚΕΣΥ ως σημείο αναφοράς αλλά ούτε εκείνος έχει προχωρήσει στην μετατροπή του σε υπουργική απόφαση.