Το πρώτο ερώτημα είναι μέχρι που φθάνει ο σχεδιασμός της Τουρκίας στο – παγκόσμιας εμβέλειας πλέον – γεωπολιτικό «σόου» της συμφωνίας με τη Λιβύη και πάνω σε ποιες συμμαχίες, και ποιες ανοχές, πατά ο Ερντογάν για να τον φέρει σε πέρας. Το δεύτερο ερώτημα είναι πόσο προετοιμασμένη, ή πόσο αιφνιδιασμένη, στέκεται η ελληνική κυβέρνηση ενώπιον αυτής της νέας κίνησης της ´Αγκυρας στο σκληρό πόκερ της ανατολικής Μεσογείου.  Και, κυρίως, εάν και πώς σκοπεύει να απαντήσει – ήτοι, τι ακριβώς εννοεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης με το μήνυμα «θα μιλήσουμε (με τον Ερντογάν) με ανοιχτά χαρτιά» και με τη δήλωση ότι «είναι προς το συμφέρον και της Τουρκίας να αναδιπλωθεί από προκλητικές ενέργειες».

Ads

Ή άλλως, εάν η ελληνική κυβέρνηση έχει κατανοήσει επαρκώς πως, από μόνος του ο Ερντογάν δεν θα «αναδιπλωθεί από προκλητικές ενέργειες», ότι σχεδόν άπαντες οι σύμμαχοι – πλην Μακρόν – έχουν τηρήσει μέχρι στιγμής στάση επικίνδυνα…  άνισων αποστάσεων, και πως η δράση της Τουρκίας δεν μπορεί πλέον να απαντηθεί παρά είτε με αντίδραση, είτε με επίσημη μετατόπιση του δόγματος της εξωτερικής πολιτικής και προσχώρηση στο κεφάλαιο των «μη ευχάριστων αποφάσεων» που είχε υποδείξει στο γνωστό άρθρο του ο Κώστας Σημίτης.

Ως προς το πρώτο ζήτημα o ίδιος ο Ερντογάν, ο Τραμπ και το Στέητ Ντηπάρτμεντ δίνουν ήδη προφανείς απαντήσεις. Η Τουρκία γίνεται σταθερά και βάσει σχεδίου πιο επιθετική δύναμη, δηλώνει πως δεν θα δεχτεί να μείνει εκτός του ενεργειακού χάρτη της ανατολικής Μεσογείου και το εννοεί, και επιχειρεί ευθέως ανατροπή των δεδομένων στην περιοχή. Κι όταν ο Τραμπ δηλώνει ότι του «αρέσει η Τουρκία» και ο εκπρόσωπος του Στέητ Ντηπάρτμεντ καλεί «όλες τις πλευρές να απέχουν από ενέργειες που ενέχουν τον κίνδυνο να αυξήσουν τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο», ο Ερντογάν έχει καθαρό και ισχυρό πάτημα για να κλιμακώσει αυτή την επιχείρηση ανατροπής και δημιουργίας γκρίζων ζωνών ακόμη και στα… ανοιχτά της Κρήτης.

Στο δεύτερο ερώτημα, εκείνο της ετοιμότητας της ελληνικής κυβέρνησης και της στόχευσης με την οποία πηγαίνει ο πρωθυπουργός στο σημερινό ραντεβού με τον τούρκο πρόεδρο, τα έως τώρα μηνύματα εκπέμπουν θολή στρατηγική και ατζέντα φόβου. Ενίοτε δείχνουν και χαμηλό δείκτη ψυχραιμίας. Τελευταίο κρούσμα ήταν η χθεσινή αυτοαναίρεση στο θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης – η διαρροή από το υπουργείο Άμυνας ότι παγώνει ο διάλογος για τα ΜΟΕ και η επακόλουθη δεύτερη διαρροή, μέσα σε λίγες ώρες, από το Μαξίμου ότι τίποτα δεν «παγώνει» και οι συζητήσεις θα συνεχιστούν κανονικά.

Ads

Σύμφωνα με απολύτως ασφαλείς πληροφορίες, η πρώτη διαρροή έγινε μετά από σύσκεψη του πρωθυπουργού με τους υπουργούς Εξωτερικών Νίκο Δένδια και Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο στο Λονδίνο. Ακολούθησε οξεία διπλωματική αντίδραση της Άγκυρας που απείλησε να τινάξει στον αέρα το σημερινό ραντεβού Μητσοτάκη – Ερντογάν και επήλθε η αναδίπλωση της Αθήνας. Η ανεπίσημη κυβερνητική εκδοχή χθες το βράδυ ήταν πως ουδέποτε ελήφθη απόφαση διακοπής του διαλόγου για τα ΜΟΕ και η διαρροή περί «παγώματος» ήταν αποτέλεσμα παρανόησης κάποιου παράγοντα του υπουργείου Άμυνας – είτε πολιτικού, είτε υπηρεσιακού.

Με δεδομένο, ωστόσο, ότι ο υπουργός Άμυνας αποκλείεται να παρανόησε ο,τιδήποτε ευρισκόμενος μαζί με τον πρωθυπουργό στο Λονδίνο, δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: Είτε κάποιος παράγοντας του ΥΠΕΘΑ λειτούργησε αυτόνομα και αυτοβούλως, άρα σήμερα θα έπρεπε να έχει ήδη καρατομηθεί, είτε υπήρξε φάλτσο πανικού σε μια κρίσιμη στιγμή άσκησης της εξωτερικής πολιτικής. 

Είναι ένα περιστατικό που υπερτονίζει τα ερωτήματα ως προς το εάν η ελληνική διπλωματία έχει συγκεκριμένο σχέδιο απάντησης στις αναβαθμισμένες διεκδικήσεις της Άγκυρας – είτε αυτό είναι η επιτάχυνση της συμφωνίας με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ και  η άσκηση πίεσης προς τη Λιβύη, είτε η ενεργοποίηση άλλων αντίμετρων -, εάν έχει δουλέψει τις συμμαχίες που θα στηρίξουν το σχέδιό της, κι εάν προτίθεται να αξιώσει από τον Λευκό Οίκο να βάλει ουσιαστικό φρένο στο, εκτός κάθε διεθνούς δικαίου, πάρτι του Ερντογάν.

Εάν αντί τέτοιου σχεδίου έχει επιλεγεί πολιτική κατευνασμού του Ερντογάν με την προσδοκία της συγκράτησης των προσφυγικών ροών από την Τουρκία, πρόκειται για μια επιλογή που έχει ήδη αποτύχει. Εάν όχι, τότε όντως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να ανοίξει όλα, ακόμη και τα πιο σκληρά, διαθέσιμα χαρτιά του στην συνάντησή του με τον Ερντογάν το απόγευμα στο Λονδίνο…