Σχήμα οξύμωρο προκύπτει στην αγορά εργασίας γύρω από τον τομέα του τουρισμού και της εστίασης αφού το επαναλαμβανόμενο «παράπονο» των εργοδοτών ότι δεν βρίσκουν προσωπικό ήρθαν να αμφισβητήσουν τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας για τον Αύγουστο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι θέσεις εργασίας που χάθηκαν ήταν περίπου 35.000 περισσότερες από αυτές που δημιουργήθηκαν, εκ των οποίων περίπου 25.000 στους κλάδους των καταλυμάτων και της εστίασης. Τί συμβαίνει;

Ads

Οι εργοδότες ακόμα λένε ότι δεν βρίσκουν εργαζόμενους

Ήταν Απρίλιος όταν ο επίτιμος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Ανδρέας Ανδρεάδης έγραψε στο twitter ότι «υπάρχει τεράστια έλλειψη προσφοράς εργασίας με αμοιβές σημαντικά πάνω από τις κλαδικές συμβάσεις», με ακάλυπτες πάνω από 50.000 θέσεις.

Έκτοτε η άποψη αυτή έγινε μόνιμη επωδός των εργοδοτών που όντως δυσκολεύονταν να βρουν προσωπικό για να στελεχώσουν τις επιχειρήσεις τους. Πολλοί μάλιστα ερμηνεύουν την έλλειψη στη συνήθεια που, κατ’ εκείνους, επικράτησε μέσα στα lockdown, οι άνθρωποι να «κάθονται» λαμβάνοντας επιδόματα από το Κράτος.

Στην αρχή της καλοκαιρινής σαιζόν αρκετές επιχειρήσεις ανέβασαν τις οικονομικές προσφορές προς τους εργαζόμενους και η σαιζόν φαίνεται να κύλησε θετικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, τον Ιούλιο του 2022 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 0,5% σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019, χρονιά-ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό, παρά το γεγονός ότι η ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκε κατά 7%.

Ωστόσο μόλις την περασμένη Τρίτη ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) Γρηγόρης Τάσιος δήλωσε στον ρ/σ της Θεσσαλονίκης Real Fm 107,1 ότι το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού δεν λύθηκε επαρκώς και πως «κατά μέσο όρο έλειψε από τις επιχειρήσεις το 10% των εργαζομένων που προβλέπονται στο οργανόγραμμα, τόσο των ξενοδοχείων όσο και των επιχειρήσεων εστίασης». Είπε μάλιστα πως στη βόρεια Ελλάδα υπάρχει ζήτηση ακόμα και για τον Οκτώβριο αλλά «σκεφτόμαστε αν θα δώσουμε κι άλλα δωμάτια για πωλήσεις διότι δεν έχουμε αρκετό προσωπικό να εξυπηρετήσουμε».

Σε παρέμβασή του στο Φόρουμ που διοργάνωσε ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος» στο πλαίσιο της 86ης ΔΕΘ, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος μίλησε για μια πολύ καλή χρονιά για τον τουρισμό, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο «να ξεπεράσουμε ακόμη και τις εισπράξεις του 2019 κατά 600 εκατ. ευρώ, παρά το δύσκολο πρώτο τρίμηνο του έτους». Με άλλα λόγια, οι πλέον αρμόδιοι λένε ότι «δουλειά υπάρχει». Γιατί λοιπόν χάνονται θέσεις εργασίας;

Λείπουν ή «περισσεύουν» οι εργαζόμενοι;

Αντί για διατήρηση του συνολικού αριθμού των εργαζομένων μέσα στον Αύγουστο, τα στοιχεία από το σύστημα «Εργάνη» έδωσαν μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Κυρίως στον κλάδο της εστίασης και ύστερα σε αυτόν των καταλυμάτων, χάθηκαν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, πολύ περισσότερες από αυτές που δημιουργήθηκαν.

Συγκεκριμένα στις επιχειρήσεις όλων των κλάδων τον μήνα Αύγουστο οι αποχωρήσεις (απολύσεις, λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οικειοθελείς αποχωρήσεις) ήταν σχεδόν 33.000 περισσότερες από τις προσλήψεις. Το αρνητικό ισοζύγιο σε θέσεις εργασίας δεν είναι καινοφανές για τον συγκεκριμένο μήνα (μόνο έξι στους τελευταίους 22 «Αύγουστους» έχει καταγραφεί θετικό), αφού οι εργοδότες τείνουν να «ξεφορτώνουν» προσωπικό προς το τέλος της σαιζόν.

Όμως καμία άλλη χρονιά το ισοζύγιο δεν ήταν τόσο αρνητικό. Όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, τον Αύγουστο του 2021 χάθηκαν λιγότερες από 10.000 θέσεις. Η προηγούμενη αρνητική επίδοση είναι αυτή του Αυγούστου 2016 με -16.128 θέσεις εργασίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι την χρονιά-ρεκόρ για τον τουρισμό του 2019 με την οποία η κυβέρνηση θέλει να συγκρίνει την φετινή, το αντίστοιχο ισοζύγιο του Αυγούστου ήταν θετικό κατά 3.111 θέσεις.   

image

Οι κλάδοι στους οποίους καταγράφηκε η μεγαλύτερη «αιμορραγία» σε θέσεις εργασίας είναι αυτοί των καταλυμάτων και της εστίασης, δηλαδή οι κατ’ εξοχήν κλάδοι που αφορούν στον τουρισμό. Η εστίαση απώλεσε τον Αύγουστο 78.427 θέσεις εργασίας, εκ των οποίων 19.265 δεν αναπληρώθηκαν με νέες προσλήψεις. Σημαντικό μέρος από αυτές ήταν οικειοθελείς αποχωρήσεις (42.679). Μια πρώτη ερμηνεία μπορεί να αφορά εργαζόμενους που αποφάσισαν να «κάνουν διακοπές» στο τέλος του καλοκαιριού αφού είχαν μαζέψει χρήματα το προηγούμενο διάστημα. Στην ερμηνεία αυτή ωστόσο υπάρχει ο αντίλογος που θέλει έναν ευχαριστημένο από τη δουλειά του εργαζόμενο να προτιμά να μην την «κάψει» αλλά να την φέρει εις πέρας μέχρι το τέλος ώστε να αυξήσει τις πιθανότητες να την έχει και την επόμενη χρονιά.

image

Η δεύτερη χειρότερη «επίδοση» καταγράφηκε στα καταλύματα (ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, κάμπινγκ κτλ), όπου τον Αύγουστο χάθηκαν 21.744 θέσεις εργασίας, εκ των οποίων αναπληρώθηκαν οι 16.342. Πάντως οι 10.857 συμβάσεις ορισμένου χρόνου που έληξαν δείχνουν πως πολλοί εργοδότες δεν πίστεψαν στη «δύναμη» της φετινής σαιζόν, δεσμεύοντας εργαζόμενους μόνο μέχρι τον Αύγουστο.

«Ένας εργαζόμενος έκανε δουλειά για 10»

Το Συνδικάτο Εργαζομένων στον Τουρισμό, Επισιτισμό και τα Ξενοδοχεία αποδίδει το μεγάλο αυτό αριθμό χαμένων θέσεων εργασίας αφενός στην τάση των εργοδοτών να μειώνουν σταδιακά το προσωπικό όσο πέφτει η ένταση της δουλειάς, αφετέρου και κυρίως στις εξαντλητικές συνθήκες εργασίας. «Η κατάσταση στην εστίαση είναι αφόρητη. Ένας εργαζόμενος έκανε δουλειά για δέκα», λέει στο tvxs.gr ο πρόεδρος του Συνδικάτου Γιώργος Στεφανάκης.

Το πρόβλημα των πολύ κακών συνθηκών εργασίας – και διαμονής – σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς είχαν περιγράψει με μαρτυρίες τους εργαζόμενοι στο tvxs.gr. Πολλοί εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται την εποχιακή εργασία σε τουριστικούς προορισμούς ως «αναγκαίο κακό», προκειμένου να έχουν εισόδημα.

Από την πλευρά τους οι εργοδότες, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, δεν δείχνουν διατεθειμένοι να δώσουν κίνητρα όπως καλύτερες συνθήκες εργασίας και διαμονής, 12μηνες συμβάσεις ή αορίστου χρόνου όπου αυτό είναι δυνατό, προκειμένου οι θέσεις εργασίας να γίνουν πιο ελκυστικές. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιούνιο ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα του ΣΕΤΕ είχε προτρέψει τους επιχειρηματίες του χώρου να προχωρήσουν «σε καλύτερους μισθούς και όρους εργασίας». Πόσοι τον άκουσαν;