Η ελληνική μειονότητα της Ουκρανίας είναι επίσημα αναγνωρισμένη. Η ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα εάν απαγορεύτηκε η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας είναι κατηγορηματικά «Όχι»… 

Η ελληνική γλώσσα διδάσκεται επισήμως τόσο στο πανεπιστήμιο της Μαριούπολης όσο και στα ελληνικά χωριά ή όπου αλλού υπάρχουν σχολικές τάξεις που επιθυμούν να διδάσκονται την ελληνική.

Είναι αλήθεια ότι μετά το 2014 ψηφίστηκε ο νόμος για τις γλώσσες όπου εισήγαγε την ουκρανική ως την αποκλειστικά εθνική-κρατική γλώσσας της Ουκρανίας και απαγόρευσε τη διδασκαλία  άλλων γλωσσών όπως η ρωσική ή η ουγγρική.

Η ελληνική γλώσσα όμως εξαιρέθηκε των απαγορεύσεων. Η σύγχυση που υπάρχει σε σχέση με το ζήτημα αυτό, προέρχεται από έναν άλλο νόμο που ψηφίστηκε το 2021 και καθόριζε ποιες εθνικές κοινότητες είναι αυτόχθονες και ποιες όχι. 

Ο νόμος περί αυτοχθονίας του 2021

Η ελληνική μειονότητα της Ουκρανίας, όπως και άλλες, εξαιρέθηκε από την νομοθεσία του 2021, καθώς θεωρήθηκε ότι διαθέτει κράτος αναφοράς. Θεωρήθηκε ότι στις αυτόχθονες εθνότητες εντάσσονται οι Τατάροι της Κριμαίας, καθώς και οι δύο τουρκόφωνες Εβραϊκές κοινότητες: οι Καραΐτες και οι Κρουμτσάκοι.

Δεν θεωρώ λογική αυτή την απόφαση της ουκρανικής κυβέρνησης. Παρότι η εξήγηση ήταν ευλογοφανής. Ότι δηλαδή δεν αναγνώρισαν ως αυτόχθονους λαούς όσους είχαν ομοεθνές κράτος κάπου αλλού. Αντιμετώπισαν δηλαδή τους Έλληνες της Αζοφικής ως ελλαδικό Παράρτημα… .

Tο 1ο άρθρο του εν λόγω νόμου αναφέρει: «η αυτόχθων εθνική κοινότητα, συγκροτήθηκε εντός των εδαφών της Ουκρανίας, φέρει διακριτή γλώσσα και κουλτούρα, διαθέτει θεσμούς παραδοσιακούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς ή αντιπροσωπευτικούς, αυτοπροσδιορίζεται ως γηγενής κοινότητα της Ουκρανίας, αποτελεί εθνική μειονότητα, και δεν αναφέρεται σε κάποια κρατική δομή εκτός Ουκρανίας.»

Την ίδια στιγμή βέβαια αναγνώρισαν ως αυτόχθονη εθνότητα τους Τάταρους της Κριμαίας, που έφτασαν στις περιοχές αυτές ως κατακτητές τον 13ο αιώνα μ.Χ. Οι οποίοι επίσης με τη λογική των Ουκρανών θα έπρεπε να απορριφθούν ως έχοντες την Τουρκία ως κράτος αναφοράς. Κάτι που ποτέ δεν το έκρυψε τουλάχιστον η Τουρκία. Επιπλέον ο τουρκικός εθνικισμός που αναπτύχθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα οφείλει πολλά στους Τάταρους της Κριμαίας….

Το ίδιο ισχύει και για τους Εβραίους, μεγάλο μέρος των οποίων ήδη έχει εγκατασταθεί στο Ισραήλ θεωρώντας το κράτος αυτό ως «μητέρα-πατρίδα».

Αλλά εδώ, στην περίπτωση των Τατάρων της Κριμαίας, επικρατεί η κυνική γεωπολιτική αντίληψη, μιας και η αναβλαθμιση οφείλεται στην αντιρωσική τους θέσης ως ένα επιχείρημα επανάκτησης της χερσονήσου.

Είναι όντως αντιφατικό να μην αναγνωρίζεται η αυτοχθονία της μοναδικής εθνικής ομάδας που υπάρχει στα εδάφη αυτά με απόλυτη συνέχεια και διακριτότητα από τον 7ο αιώνα π.Χ.

Προφανώς οι άριστες σχέσεις του εθνικιστικού καθεστώτος του Κιέβου με το ομόλογο τουρκικό καθεστώς, καθώς και η αυξημένη επιρροή της εβραϊκής κοινότητας (από την οποία προέρχεται ο Ουκρανός πρωθυπουργός Β. Ζαλένσκι) συνετέλεσαν στην αναβάθμιση των Τατάρων, των Καραϊτων και των Κρουμτσάκων με το νόμο αυτό, ο οποίος εξασφάλιζε αυξημένα ευεργετήματα και επιχορηγήσεις, καθώς και προστασία από τις διακρίσεις όπως και μέριμνα για την εκπροσώπησή τους.

Ένας συμπατριώτης από εκεί σχολίασε για το συγκεκριμένο γεγονός: «Οι διαμαρτυρίες για την άνιση προσέγγιση κατατέθηκαν στο βουλευτή πρόεδρο της Επιτροπής των Μειονοτήτων που είναι και Έλληνας της Αζοφικής.  Αλλά αυτός φοβήθηκε να τις προωθήσει διότι το πολιτικό εδώ υπερισχύει του ιστορικού/ επιστημονικού.»

* Η φωτογραφία προέρχεται από το επιστημονικό συνέδριο που οργανώθηκε στη Μαριούπολη το 1999 για τις ελληνοουκρανικές σχέσεις και τον ελληνισμό της Αζοφικής