Eίναι η είδηση που θα αλλάξει τα παγκόσμια και τα δικά μας οικονομικά, αλλά δεν τη βρίσκεις ούτε με μικροσκόπιο στην πλειοψηφία των ελληνικών ΜΜΕ. Δεν είχαμε  δηλώσεις από τα κόμματα, ενώ ο πολυπράγμων πρωθυπουργός ήταν απασχολημένος με την βασίλισσα Σοφία: η συμφωνία των G7, των εφτά ισχυρότερων οικονομικά κρατών του κόσμου, να επιβληθεί διεθνώς ελάχιστος φόρος 15% στις πολυεθνικές επιχειρήσεις, είναι πράγματι ιστορική. Είναι όμως και άδικη για τις λιγότερο πλούσιες χώρες όπως η Ελλάδα, και θα εξηγήσω στη συνέχεια γιατί.
 
Τα καλά νέα είναι ότι τελειώνουν οι φορολογικοί παράδεισοι στην Ευρώπη, όπως πχ η Ιρλανδία: με φόρο 12,5% είχε προσελκύσει όλες τις μεγάλες πολυεθνικές, που με διάφορα κόλπα μετέφεραν εκεί τα κέρδη τους. Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ, όπως και η Ελλάδα έχουν σοβαρές απώλειες:  οι Έλληνες πληρώνουν τη Google ή το facebook για μιά διαφήμιση ή αγοράζουν από την Amazon. Αλλά  ενώ αυτές οι εταιρείες βγάζουν κέρδη στην Ελλάδα, πληρώνουν φόρο στην Ιρλανδία, που με τερτίπια(καινοτομία κλπ) κατεβάζει τον φόρο ακόμη και στο 6%. Στην υγεία των εταίρων-κορόιδων.
 
Από τους τελευταίους, οι πλουσιότεροι παράδεισοι, Λουξεμβούργο και Ολλανδία, δήλωσαν ότι δεν θα αντιταχθούν. Η Ιρλανδία δήλωσε φυσικά ότι διαφωνεί όπως  η Ουγγαρία (με εταιρικό φόρο μόλις 9%) και η Τσεχία, για να μην μιλήσει κανείς για τους εξωτικούς φορολογικούς παραδείσους , τα νησιά Cayman ή οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, με φορολογικούς συντελεστές κοντά στο 0%.(στηρίζουν μεγάλο μέρος της οικονομίας τους στους λογιστές, δικηγόρους κλπ που χειρίζονται τους λογαριασμούς των offshore). Μάλιστα ο υπουργός Οικονομικών ενός ακόμη επίγειου παράδεισου, της Κύπρου (επίσης 12,5%) απείλησε σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian ότι θα βάλει βέτο! Kάτι σαν το ποντίκι που βρυχάται..
 
Η δύναμη τους δεν αρκεί να μπλοκάρουν τη συμφωνία, όταν επικεφαλής των G7 και αυτές που κίνησαν την όλη υπόθεση είναι οι ΗΠΑ. Εδώ δεν μπόρεσε να τη ματαιώσει η συμμαχία 28 βιομηχανικών όμιλων των ΗΠΑ, που κατήγγειλαν την προηγούμενη εβδομάδα ότι «η αύξηση-ρεκόρ των εταιρικών φόρων που επιδιώκουν οι Δημοκρατικοί, δεν θα μπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγμή για τους εργοδότες της Αμερικής».

Ads

 Η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, δήλωσε ότι «η συμφωνία για έναν ελάχιστο παγκόσμιο φόρο θα διασφαλίσει τη δικαιοσύνη για τη μεσαία τάξη και τους εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο». Αυτό που ξέχασε να προσθέσει είναι ότι για να χρηματοδοτήσει τις γιγάντιες δημόσιες επενδύσεις και να ανακάμψει η χώρα του από την πανδημία, ο Τζο Μπάιντεν χρειάζεται έσοδα.
 
Υπολογίζεται ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα κερδίσει 500 δις$ σε μια δεκαετία από τον νέο φόρο, ελπίζοντας συγχρόνως ότι θα αποθαρρύνει τις αμερικανικές εταιρείες από το να μεταφέρουν την έδρα τους σε κάθε είδους φορολογικούς παραδείσους. Το γεγονός ότι μεγάλες πολυεθνικές όπως η Google και το Facebook δήλωσαν συντονισμένα ότι στηρίζουν «την επικαιροποίηση των διεθνών φορολογικών κανόνων» παρά τις απώλειες τους,  υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση είχε έρθει ήδη σε συμφωνία με τους ψηφιακούς γίγαντες, που είναι εκτεθειμένες αν ο Μπαίντεν αποφάσιζε να εφαρμόσει τους αμερικανικούς αντιμονοπωλιακούς νόμους.
 
Η συμφωνία έχει και άλλες θετικές συνέπειες, όπως ότι μπαίνουν εμπόδια στη διακίνηση μαύρου χρήματος, τις ύποπτες χρηματιστηριακές συναλλαγές  και τη διαφθορά, που διευκόλυναν οι ανεξέλεγκτοι φορολογικοί παράδεισοι. Αλλά από εδώ και μετά αρχίζουν τα προβληματικά και αρνητικά σημεία.
 
Ο ελάχιστος φόρος του 15% είναι κατώτερος από το 21%, που λέγεται ότι αρχικά επεδίωκε η Ουάσιγκτον και χώρες όπως η Γαλλία ή η Γερμανία. Πρόκειται προφανώς για συμβιβασμό, ώστε να εγκριθεί  χωρίς πολλά προβλήματα η συμφωνία από τους G20 (τις 20 οικονομικά ισχυρότερες χώρες) και να γίνει δεκτός από τις μεγάλες εταιρείες, πριν κινητοποιήσουν τα στρατεύματα με τους χιλιάδες λομπίστες. Αλλά υπάρχει και αδικία πίσω από αυτό.
 
Με συντελεστή 15%, είναι βασικά οι  7 πλουσιότερες χώρες που βγαίνουν κερδισμένες. Από τα εκτιμώμενα έσοδα θα κερδίσουν 170 δις$ για τον εαυτό τους, ενώ όλες οι υπόλοιπες χώρες θα μοιραστούν μόνο 100 δις$. Αν ο φόρος ήταν 25%, όπως πρότειναν μια σειρά από οργανώσεις που εργάζονται για ένα δικαιότερο παγκόσμιο φορολογικό σύστημα, τα έσοδα για τις φτωχές θα ήταν πολύ περισσότερα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Tax Justice Network, ένας παγκόσμιος φόρος 25% θα απέφερε έσοδα 780 δις$, εκ των οποίων τα 355 δις$ θα μοιράζονταν στις  χώρες εκτός των G7, που τώρα θα πάρουν τη μερίδα του λέοντος.
 
Σε κάθε περίπτωση, ο παγκόσμιος ελάχιστος φορολογικός συντελεστής είναι ένα βήμα μπροστά. Επιβεβαιώνει το ιστορικό μάθημα, σύμφωνα με το οποίο τις μεγάλες πανδημίες ακολουθούν σεισμικές αλλαγές και η δικαιότερη φορολόγηση των πολυεθνικών είναι μία από αυτές. Όσο για την Ελλάδα, που δεν παρακολουθεί  καν τις εξελίξεις,  φυσικά δεν έχει σοβαρά υπολογίσει αν και πόσο θα βγει κερδισμένη.

Διαβάστε επίσης,  G7: «Ιστορική συμφωνία» φορολόγησης των πολυεθνικών
 
Το σκίτσο από τον Economist