Την περασμένη Τετάρτη τα προσφυγόπουλα από το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στη Σάμο ξεκίνησαν τα μαθήματα στο 3ο Δημοτικό, στο Βαθύ. Τα πήγαν οι γονείς τους.

Ads

Απέξω, δάσκαλοι και αλληλέγγυοι τα υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα, δώρα και καλωσορίσματα στα φαρσί και στα αραβικά. Μαζί και τα ελληνόπουλα του ολοήμερου σχολείου, που τους έδωσαν ζωγραφιές τους. «Καλέ, αυτά είναι γλυκούλια, δεν είναι φοβεριστικά!» τα άκουγα να λένε για τους νέους συμμαθητές.

Οταν τέλειωσε το μάθημα, τα προσφυγάκια ήταν χαρούμενα. Ακόμα και μια μικρούλα, λυπημένη το πρωί, τώρα μας χαμογελούσε. Είχαν περάσει καλά, πήγαν σχολείο, κανείς δεν τα είχε εμποδίσει, αντίθετα τα καλοδέχτηκαν.

Οπως τόσες φορές μας λένε, σε όλη την Ελλάδα, με το που μπαίνουν στο σχολείο αλλάζει η ζωή τους, σαν να ξεκινάει ξανά.

Ads

Οι εκπαιδευτικοί της Σάμου, όπως και της Κω, της Χίου και της Λέσβου το τελευταίο διάστημα πέτυχαν κάτι σπουδαίο. Υπερασπίστηκαν και έκαναν πράξη ένα βασικό δικαίωμα: το δικαίωμα στην εκπαίδευση όλων των παιδιών – είτε είναι ελληνόπουλα είτε παιδιά μεταναστών και προσφύγων.

Δεν ήταν όμως όλα φωτεινά στη Σάμο. Τις ίδιες μέρες το νησί ετοιμαζόταν για την πανσαμιακή απεργία της Πέμπτης, με βασικό αίτημα να κλείσει το ΚΥΤ. Μια κινητοποίηση που μίλαγε γενικόλογα για αλληλεγγύη, αλλά συγκεκριμένα ζητούσε να φύγουν οι πρόσφυγες και ουσιαστικά στρεφόταν εναντίον τους.

Πέρασα από τη συγκέντρωση για να καταλάβω πιο καλά. Μια πανσαμιακή κινητοποίηση, που στήριζαν όλοι οι φορείς, από το Εργατικό Κέντρο, την ΑΔΕΔΥ και επαγγελματικούς συλλόγους μέχρι τα ΚΤΕΛ, το Ραδιοταξί, τους πολύτεκνους, τη Μητρόπολη, τον Δήμο, την Περιφέρεια. Πανστρατιά, πάνω από 2.000 άτομα. Τα μαγαζιά κλειστά.

Σε πρώτο πλάνο, οι ομιλητές μιλάνε για δικαιώματα των προσφύγων, ενάντια στον πόλεμο και στη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας. Ζητάνε να κλείσει το hot spot με τις απάνθρωπες συνθήκες, να απεγκλωβιστούν οι πρόσφυγες. Αιτήματα προσεγμένα, να μην ακουστούν ξενοφοβικά, με τον λόγο του ΚΚΕ-ΠΑΜΕ να κυριαρχεί.

Κάτι όμως δεν πάει καλά. Δεν ακούγεται λέξη για συμβίωση, ένταξη, κοινές δράσεις με πρόσφυγες. Τίποτα για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων, που μόλις την προηγουμένη πήγαν σχολείο.

Μετά το πράγμα αρχίζει να ξεφεύγει. Ο εκπρόσωπος της Μητρόπολης λέει ότι οι Σαμιώτες αισθάνονται μετανάστες στο ίδιο τους το νησί. Ο πρόεδρος των ξενοδόχων λέει για τον τουρισμό που πέφτει, ότι δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν τα παιδιά τους χωρίς συνοδεία μετά τις 5, πως μόνο πρόσφυγες βλέπεις στον δρόμο. Περπατάω στη συγκέντρωση, κι ακούω συνέχεια για τους «λαθρομετανάστες». «Να φύγουν», «θα μαυρίσουμε αυτούς που μας τους κουβάλησαν» κ.λπ. Βλέπω και πολλούς από τους συλλόγους γονέων, που τις προηγούμενες μέρες έβγαζαν ψηφίσματα πως δεν ήθελαν τα προσφυγόπουλα στις ίδιες τάξεις με τα δικά τους παιδιά. Γιατί, παρότι από την εξέδρα τα λόγια είναι στρογγυλεμένα, το αίτημα που κυριαρχεί από κάτω, η ραχοκοκαλιά της συγκέντρωσης, είναι ένα: ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ.

Δίνει λοιπόν το ΚΚΕ τον χώρο, τάχα κυριαρχώντας πολιτικά, με συνθήματα αλληλεγγύης και ειρήνης, για να αναπτυχθεί η ξενοφοβία και ο ρατσισμός. Νομιμοποιεί τις μισαλλόδοξες και ακροδεξιές φωνές, πολώνοντας εναντίον των προσφύγων τους ανθρώπους που φοβούνται και ανησυχούν, δίνοντάς τους τη «λύση»: ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ.

Σ’ αυτή την πνιγηρή ατμόσφαιρα οι λίγες φωνές που πήγαν κόντρα (όπως η παράταξη εκπαιδευτικών «Παρεμβάσεις», του χώρου της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς) έχουν ανυπολόγιστη αξία. Είναι μια χαραμάδα φως. Πρέπει να ακουστούν κι άλλες· τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά για να σωπαίνει κανείς, από φόβο, διστακτικότητα ή υπολογισμό. Και χρειάζονται πράξεις: δράσεις κοινές με πρόσφυγες, επαφή, να στηριχτεί η εκπαίδευση των προσφυγόπουλων.

Και, ασφαλώς, κινήσεις της κυβέρνησης: να αντιμετωπίσει την κατάσταση με όρους ανθρωπιστικής κρίσης, να αρχίσει αμέσως τη μεταφορά, από όλα τα νησιά, στην ενδοχώρα.

Η κινητοποίηση με πάγωσε, γιατί το «Εξω οι πρόσφυγες», η ξενοφοβία και ο ρατσισμός πέρναγαν, σε κλίμα ομοψυχίας, με ένα κέλυφος ανθρωπισμού και αλληλεγγύης. Αυτό το κέλυφος πρέπει να το σπάσουμε.

*Η Βασιλική Κατριβάνου είναι ψυχοθεραπεύτρια, πρώην βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών