Πολλοί έχουν θέσει προβλήματα δημοκρατίας και συνταγματικής νομιμότητας επί καραντίνας ενώ άλλοι έχουν εκδηλώσει την δυσαρέσκεια τους για θέματα ύφους του κ.  Ν. Χαρδαλιά. Σε λίγες περιπτώσεις έχουν υπάρξει και μαζικές εκδηλώσεις πολιτών όπου χρειάστηκε να παρέμβει η Αστυνομία.

Αρχικά ήταν οι διαμαρτυρόμενοι για ελλείψεις προστατευτικών μέσων υγειονομικοί, αργότερα όμως οι διαμαρτυρίες από το προαύλιο του Ευαγγελισμού μετατοπίστηκαν στα προαύλια εκκλησιών και σε μία επόμενη φάση εκδηλώθηκε ακόμη και συγκέντρωση οπαδών έξω από γήπεδο. Πρόσφατα στην σήραγγα «Παύλος Μπακογιάννης» υπήρξε συγκέντρωση εναντίον της επικείμενης μεταφοράς ευάλωτων προσφύγων (αποσυμφόρηση). Οι μετέχοντες μάλιστα της μεταμεσονύκτιας συγκέντρωσης διατεινόταν ότι έχαιραν της υποστήριξης και της διαμεσολάβησης του συντοπίτη τους δημάρχου Αθηναίων.

Το θέμα δεν είναι απλό και αλλού έχει βρεθεί ήδη στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης μιας και πρόκειται για περίπτωση «σκληρού» πατερναλισμού (hard paternalism είναι ο διεθνής όρος και η συνήχηση είναι τυχαία). Στο δίλημμα «υγεία ή ελευθερία», στην περίπτωση της καραντίνας, δεν αρκείται η κρατική παρέμβαση σε επιμορφωτικές παραινέσεις ή σε εξισορροπητικές κινήσεις αντιρρόπησης των γενικότερων επιπτώσεων μιας ανθυγιεινής συμπεριφοράς ή σε περιορισμούς που αφορούν τις βλαπτικές συνέπειες σε άλλους.

Όλα αυτά είναι μέθοδοι που σηκώνουν αρκετή συζήτηση, ωστόσο, αυτή μπορεί να οδηγήσει τελικά σε μια ευρεία συναίνεση, όπως έδειξε η πρόσφατη εμπειρία του αντικαπνιστικού. Στην καραντίνα δεν είναι το ίδιο, η περίπτωση είναι “hard” από μόνη της. Ο πατερναλισμός είναι σαφής & ακραίος! Για το καλό σου σε αναγκάζω, δια της βίας, σε περιορισμούς της ελευθερίας αδιαμφισβήτητους. Εδώ δηλαδή η διακύβευση αφορά στην στοιχειώδη προσωπική ελευθερία κι όχι στην ιδιωτικότητα ή στην επιβολή κάποιου υγιεινιστικού προτύπου. Το θέμα έχει πολύ βάθος και κυρίως πολύ μέλλον.

****

Σε όλη τη διάρκεια των ημερών της καραντίνας δηλώνεται άλλοτε υπόρρητα η παρουσία του εισαγγελέα διώκει διασπορά ψευδών ειδήσεων, ελέγχει καταγγελίες για επικίνδυνες ελλείψεις υλικών, ασχολείται με απείθαρχες συμπεριφορές ιεραρχών. Νομικοί προσέφυγαν σε αυτόν για καταχρηστική και μεροληπτική εκτέλεση αεροδιακομιδών. Σε λίγες περιπτώσεις διερευνά ακόμη και τις ακριβείς συνθήκες θανάτου θυμάτων της πανδημίας (πχ. οδηγίες ΕΟΔΥ).

Ας μην βιαστεί κανείς να αποδώσει τα πρώτα αυτά δείγματα στην ελληνική δικομανία. Η ιταλική εμπειρία δείχνει πλημμυρίδα διώξεων εναντίον υγειονομικών στην Βόρειο Ιταλία προτού καν κοπάσει το χειροκρότημα. Ο κυβερνήτης Κουόμο στην Νέα Υόρκη αρκετά πρίν κορυφωθεί η έκρηξη της πανδημίας εκεί εξασφάλισε νομική ασυλία στους γιατρούς για τις αποφάσεις που θα χρειαζόταν να πάρουν (και χρειάστηκε …)

Στην πρόσφατη περίπτωση της ιδιωτικής κλινικής που κατηγορείται ότι δεν τήρησε τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης με αποτέλεσμα την διασπορά της νόσου και τον θάνατο τριών ασθενών της, που ανήκαν στις πλέον ευάλωτες ομάδες, φαίνεται ότι τα πράγματα άλλαξαν και στα καθ’ ημάς. Ο εισαγγελέας καλείται να αφήσει πλέον την διακριτική παρουσία στο βάθος και να αναλάβει, ρόλο πρωταγωνιστικό, στο κέντρο της σκηνής.

Καθημερινά, ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας εμφατικά μας ενημερώνει για την εμπλοκή και νέων διωκτικών μηχανισμών και ελεγκτικών θεσμών στη διερεύνηση νέων πτυχών της υπόθεσης της ιδιωτικής κλινικής και προαναγγέλλει τον αυστηρό κολασμό τυχόν ενόχων, με χαρακτηριστική επωδό του το «Δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις, δεν θα κάνουμε εκπτώσεις για κανέναν!»

****

Θα αποτελούσε μια παρηγοριά για τους πιο αδύναμους ή αίσθηση ότι το αυστηρό κράτος είναι τουλάχιστον δίκαιο και προστατευτικό. Επίσης θα νομιμοποιούσε μερικώς την σημαντική επίπτωση των μέτρων στα ατομικά δικαιώματα. Ποιος πιστεύει όμως τον κ Νίκο Χαρδαλιά;

Στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου παρακολουθούμε μήνες τώρα μια παρελκυστική επίσημη κυβερνητική πολιτική. Η απάντηση προς τους κουτόφραγκους που πιέζουν παντοιοτρόπως είναι στην γραμμή: «Βεβαίως θέλαμε να αποσυμφορήσουμε αλλά δυστυχώς μας πρόλαβε η έκρηξη της πανδημίας!» Όμως ο πονηρός ιός βραδυπορώντας , τους εκθέτει χαρακτηριστικά. Όλα τα μάτια, ασχέτως αφετηρίας, έχουν επικεντρωθεί στο ζήτημα και οι προειδοποιήσεις πέφτουν βροχή από παντού. Όχι μόνο από την Αντιπολίτευση ή τους… δικαιωματιστές αλλά και από κάθε εχέφρονα άνθρωπο.

Αν οι δυσοίωνες προβλέψεις επαληθευτούν και τόσοι ευάλωτοι άνθρωποι βρεθούν στο έλεος μιας ταχύτατα διασπειρόμενης νόσου στα camps, με τις προφανείς απειλές και για τον γεροντικό πληθυσμό των ντόπιων, ποιος θα βρεθεί στην θέση του κλινικάρχη; Όσο και να θέλουμε να εμπιστευτούμε τον πατερναλιστικό κ Χαρδαλιά, που απέκτησε όντως σημαντικό κύρος κατά τις τελευταίες εβδομάδες, δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι ο υπεύθυνος κλινικάρχης θα είναι ο κ Μηταράκης και ο κ Μητσοτάκης. Όσοι υφιστάμενοι τους διάγουν απαθώς το βίο τους, πιστεύουν ότι αυτοί θα αναλάβουν την ευθύνη των θανάτων; Κι ο κύριος εισαγγελέας θα αρκεστεί άραγε σε αυτό;