Μ’ αρέσει που διάφοροι -κατά τ’ άλλα έμπειροι- απορούν με τις θέσεις που διατυπώνει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και προσπαθούν να τον νουθετήσουν για να ακούσει τη φωνή της λογικής. Αλλά ο Ανδρουλάκης τάχει τετρακόσα. Το σχέδιό του είναι, ό,τι και αν συμβεί στις εκλογές, να τάχει μονά-ζυγά δικά του. Εξηγώ.

Ποιο είναι το πιθανότερο ενδεχόμενο για το ΠΑΣΟΚ; Να πάρει λίγο πιο κάτω ή λίγο πιο πάνω από το 10%. Πολύ παραπάνω δεν βλέπω να παίρνει, αλλά κι αυτή ακόμα η πιθανότητα καλύπτεται από το σενάριο που έχει στο μυαλό της η Χαριλάου Τρικούπη.

Παίρνει λοιπόν το ΠΑΣΟΚ τα προβλεπόμενα στις επόμενες εκλογές, και με βάση όσα έχει πει ως τώρα ο Ανδρουλάκης όλοι οι δρόμοι είναι ανοιχτοί: μπορεί με την ίδια άνεση να ισχυρισθεί ότι αυτό που πήρε δεν του αρκεί ή ότι ο όρος του διψήφιου ποσοστού που είχε θέσει προεκλογικά εκπληρώθηκε στο περίπου.

Στην πρώτη περίπτωση δεν συνεχίζει με τις διερευνητικές εντολές, αλλά κανείς δεν του απαγορεύει να δώσει ψήφο ανοχής στον πρώτο για να αποφύγουμε δήθεν την ακυβερνησία. Έτσι, από τη μια μεριά κρατάει όμηρο το κόμμα που στηρίζει κι από την άλλη διασφαλίζει τη συνοχή του ΠΑΣΟΚ -με τον ίδιο πρόεδρο.

Στη δεύτερη περίπτωση συνεχίζει με τις διερευνητικές εντολές, προτείνοντας κάτι που ούτε η ΝΔ ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται να δεχτούν, δηλαδή ένα τρίτο πρόσωπο για πρωθυπουργό. Συνεπέστατο! Και μεγαλοφυές, αφού κλείνει πονηρά το μάτι και στον Βενιζέλο και στον Σαμαρά. Γαία πυρί μιχθήτο, αλλά είπαμε: συνεπέστατος.

Πάμε στις δεύτερες εκλογές και το ΠΑΣΟΚ συρρικνώνεται λόγω πόλωσης. Αδιέξοδο και κίνδυνος εξοβελισμού του Ανδρουλάκη; Καθόλου. Κατ’ αρχάς, πόσο θα συρρικνωθεί; Κάτω από τα ποσοστά του 2019; Δεν το βλέπω, γιατί όσο ήταν να χάσει προς τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ τόχασε τότε. Άρα τι; Και με 1% παραπάνω, ο Ανδρουλάκης μπορεί να ισχυρισθεί ότι επί των ημερών του το ποσοστό του κόμματος ανέβηκε κατά τι. Ποιος να τον απειλήσει άλλωστε; Ο Παπανδρέου πήρε την άγουσα, η Καϊλή είναι στη φυλακή και ο Λοβέρδος, όσο κι αν θέλει, δεν μπορεί. Αν θέλανε νεοδημοκράτη αρχηγό στο ΠΑΣΟΚ παίρνανε τη Διαμαντοπούλου -που είναι και πιο large.

Έπειτα, μην ξεχνάμε ότι στις δεύτερες εκλογές κάποιο κόμμα (σχετικά) θα πλειοψηφήσει. Πάλι ο Ανδρουλάκης διατηρεί το δικαίωμα να το στηρίξει με ανοχή για να σχηματισθεί κυβέρνηση. Μπορεί επίσης να υπαναχωρήσει πλήρως και να συνεργασθεί σε κυβερνητικό επίπεδο, με το επιχείρημα ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει ριζικά μετά από δυο συνεχείς αναμετρήσεις.

Στη λιγότερο πιθανή περίπτωση που η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ εξασφαλίζει αυτοδυναμία στις δεύτερες εκλογές, το ΠΑΣΟΚ θα πάει περήφανα στην αντιπολίτευση, καραδοκώντας για την ευκαιρία να διαρραγεί κάποτε η ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία -γιατί μόνο ισχνή μπορεί να είναι- και να εμφανισθεί τότε ως από μηχανής Θεός.

Τι δεν έχει προβλέψει λοιπόν ο Ανδρουλάκης; Αυτό που έχουμε πει από αυτές τις στήλες εξ αρχής: ότι  π ρ ο ο π τ ι κ ά  το ΠΑΣΟΚ,  συμμαχώντας εμμέσως ή αμέσως με τη ΝΔ, θα εξαϋλωθεί. Ο δίαυλος που θα (ξανα)ανοίξει ανάμεσα στα δύο κόμματα θα λειτουργήσει μονόπλευρα προς τη μία κατεύθυνση -τη γνωστή.

Δεν θα συμβεί το ίδιο αν το ΠΑΣΟΚ συνεργασθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ; Όχι, για πολλούς λόγους, ένας εκ των οποίων είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κινείται ήδη προς την κατεύθυνση της σοσιαλδημοκρατίας. Εκεί το ΠΑΣΟΚ έχει -αυτοδίκαια και αυταπόδεικτα-  το πολιτικό και το τεχνικό knowhow. Άλλος κινδυνεύει, αλλά δεν είναι της παρούσης.

Ούτως ή άλλως αυτή η συζήτηση αφήνει μια πικρή γεύση. Τα πράγματα θα ήταν τελείως διαφορετικά αν η όποια απόπειρα πολιτικών συμπράξεων είχε βασιστεί σε έναν νηφάλιο, προγραμματικό διάλογο πέρα από ηγεμονισμούς, ιδιοτέλειες και κοντόφθαλμες λογικές. Προφανώς, αυτό δεν ισχύει τώρα, κι έτσι οι σκέψεις μας ακολουθούν αναγκαστικά υπόγειες διαδρομές.

Το μόνο σχετικά αισιόδοξο είναι το εξής: θα υπάρχει ζωή στον πλανήτη και το 2027· και το 2037· και το 2047. Δεν μπορεί, σε κάποιο σημείο θα πάρουνε την υπόθεση στα χέρια τους νέοι ανθρώποι.

*Ο Σπύρος Γεωργάτος είναι καθηγητής Βιολογίας στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων