Το βραβείο για μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος και υπερασπιστές του δικαιώματος στην πληροφόρηση, απονεμήθηκε την Τετάρτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, για τρίτη χρονιά, και είχε 3 νικητές: τους δύο μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος στην υπόθεση Novartis, την Τσέλσι Μάνινγκ, την πηγή των αποκαλύψεων του Τζούλιαν Ασάνζ και της ιστοσελίδας του (Wikileaks) για τα εγκλήματα των ΗΠΑ στους πολέμους του Ιράκ και του Αφγανιστάν και τη γερμανική δημοσιογραφική ομάδα Correctiv που αποκάλυψε το φορολογικό σκάνδαλο Cum ex: το δίκτυο τραπεζών, χρηματιστών και δικηγόρων που είχε υποκλέψει περισσότερα από 55 δισεκατομμύρια ευρώ από ευρωπαϊκά ταμεία.

Ads

Το βραβείο που απονέμει η ομάδα της Ευρωπαικής Αριστερας και έχει θεσπιστεί με πρωτοβουλία μου, δημιουργήθηκε με σκοπό να υποστηρίξει και να επιβραβεύσει ηθικά τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, που θέτουν σε κίνδυνο την καριέρα τους, την ελευθερία τους και συχνά τη ζωή τους για να αποκαλύψουν την αλήθεια προς όφελος της κοινωνίας.

Απονέμεται στη μνήμη της δολοφονημένης Μαλτέζας δημοσιογράφου, Δάφνης Καρουάνα Γκαλίθια, ενώ φέτος αφιερώθηκε συμβολικά  και στον Κινέζο οφθαλμίατρο Λι Γουενλιανγκ, που είχε πρώτος επισημάνει την επικινδυνότητα του κορονοϊού το 2019. Ο γιατρός κυνηγήθηκε από τις κινεζικές αρχές επειδή προειδοποίησε για την ασθένεια, ενώ αργότερα προσβλήθηκε από τον ιό και πέθανε σε νοσοκομείο της Γιουχάν.

Μια εφταμελής επιτροπή στην οποία συμμετέχουν 3 ευρωβουλευτές, ένα μέλος από την οικογένεια της Δάφνης καθώς και τρεις ακόμη ανεξάρτητοι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, δημοσιογράφοι και προσωπικότητες αποφασίζει για τους νικητές. Ανάμεσα στα μέλη της φετεινής επιτροπής ήταν και η Αννα Γκόμεζ, μια εξαίρετη πρώην ευρωβουλευτής και από τα πιο διακεκριμένα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος Πορτογαλίας.

Ads

Τα δύο προηγούμενα χρόνια το βραβείο απονεμήθηκε σε άλλους ήρωες της εποχής μας. Στον Ραφαέλ Αλέ, έναν από τους 2 μάρτυρες που αποκάλυψαν τα LuxLeaks, ότι δηλαδή το Λουξεμβούργο λειτουργούσε σαν φορολογικός παράδεισος στην ΕΕ σε βάρος των άλλων κρατών-μελών. Στον Σλοβάκο δημοσιογράφο, Γιαν Κούτσιακ, που δολοφονήθηκε γιατί ερευνούσε σκάνδαλα διαφθοράς στην χώρα του. Εδώ τα βραβεία και η τελετή του 2018 καθώς και η διεθνής απήχηση του.

Στον Ρούι Πίντο, που αποκάλυψε το σκάνδαλο των Football Leaks για τη διαφθορά στο ποδόσφαιρο και φυλακίστηκε για πάνω από έξι μήνες σε καθεστώς απομόνωσης, ενώ είναι αντιμέτωπος με ποινή φυλάκισης έως και 25 ετών. Στην Γιασμίν Μοταργέμι, πρώην διευθύντρια ασφάλειας τροφίμων της Nestle που αποκάλυψε το διατροφικό σκάνδαλο στο οποίο εμπλεκόταν η παντοδύναμη εταιρεία της. Και τέλος στον ιδρυτή των Wikileaks, Τζούλιαν Ασάνζ, που μετά από 7 χρόνια εγκλεισμού, πολιορκημένος στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο, δικάζεται αυτή την περίοδο στη βρετανική πρωτεύουσα, με βάση το αίτημα των ΗΠΑ για την έκδοσή του.(Εδώ τα βραβεία και η τελετή του 2019)

Παρότι η υγεία του επιδεινώνεται, ο  Ασάνζ κρατείται εδώ και ενάμιση χρόνο  στις βρετανικές φυλακές σε συνθήκες απομόνωσης που ενισχύθηκαν λόγω- ή καλύτερα με το πρόσχημα- της πανδημίας:  για μήνες δεν είχε πρόσβαση στους δικηγόρους του ούτε μπορούσε να δει την οικογένεια του και τα παιδιά του. Οι περιπέτειες του υπογραμμίζoυν την επείγουσα ανάγκη υπεράσπισης αυτών των γενναίων ανθρώπων.

Προσοχή εδώ: ο Ασάνζ είναι πολίτης της Αυστραλίας, όχι των ΗΠΑ. Αν εκδοθεί στις ΗΠΑ δημιουργείται ένα εξαιρετικά επικίνδυνο προηγούμενο: κάθε χώρα που θεωρεί ότι θίγεται από τα γραπτά ή τις αποκαλύψεις ενός ξένου δημοσιογράφου (ο Ερντογάν πχ από τη δουλειά ενός Έλληνα ρεπόρτερ- αν και εδώ το είδος πάει να εκλείψει) θα μπορεί να ζητάει την έκδοση του από μία φιλική χώρα (πχ Αζερμπαϊτζάν) στην οποία ο ρεπόρτερ έχει βρεθεί για τη δουλειά του. Ο κίνδυνος για την διεθνή δημοσιογραφία είναι θανάσιμος.

Είναι πολύ σημαντικό, όμως και για τη χώρα μας, πως ανάμεσα στους νικητές του φετινού βραβείου είναι και οι Έλληνες μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος της υπόθεσης Novartis.  «Δεχθήκαμε πολλές απειλές και επιθέσεις για να μας εκφοβίσουν, να μας τρομάξουν και να μας εμποδίσουν από το να πούμε την αλήθεια», διηγήθηκε η“Κατερίνα Κελέση”, στο μαγνητοσκοπημένο μήνυμα της που προβλήθηκε στην τελετή του Ευρωκοινοβουλίου. «Οι οικογένειες μας ήταν επίσης στόχος αυτών των επιθέσεων».

«Όλοι όσοι είπαν την αλήθεια ..εκφοβίστηκαν, απειλήθηκαν, συκοφαντήθηκαν», πρόσθεσε ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος “Μάξιμος Σαράφης”. «Όμως νομίζω ότι αυτό ήταν το σωστό, που έπρεπε να γίνει.  Θέλω να προτρέψω κι άλλους να πάρουν την απόφαση να πουν την αλήθεια παρά το κόστος. Είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης και δημοκρατίας».

Τελευταίο και εξίσου σημαντικό: oi αμερικανικές αρχές ήρθαν σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με την Novartis, κυρίως για τις πρακτικές διαφθοράς της στην Ελλάδα. Το πρόστιμο που θα πληρώσει η ελβετική εταιρεία ανέρχεται σε 345 εκατ $ από τα οποία τα 310 εκατ για την Ελλάδα. Κατόπιν η γαλλική αρχή ανταγωνισμού επέβαλε πρόστιμο 385 εκατομμυρίων ευρώ στην Novartis για τις πρακτικές της, ενώ η ιταλική δικαιοσύνη κατέσχεσε ποσό ύψους 2,3 εκατομμυρίων ευρώ.

Η Novartis ομολόγησε λοιπόν. Τι περιμένει η ελληνική κυβέρνηση και δεν έχει ακόμη ξεκινήσει διαδικασίες για να αποζημιωθεί το ελληνικό Δημόσιο από τον φαρμακευτικό κολοσσό; Φοβάται κάτι; 

ΥΓ Οι “επιθέσεις πανικού” από φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ και κάθε λογής παπαγαλάκια, που ακολούθησαν την ανακοίνωση των βραβείων, δείχνουν ότι πράγματι η κυβέρνηση κάτι φοβάται. Θα αναφερθώ σε αυτές τις επιθέσεις,  στη στήλη μου αύριο. 

Μια συντομευμένη εκδοχή του άρθρου δημοσιεύεται σήμερα στην Κυριακάτικη Kontra News