Δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου αναφέρουν ότι, τους τελευταίους 12 μήνες περίπου, διεξάγονται «μυστικές διαπραγματεύσεις» ανάμεσα στον Σέρβο και τον Κοσοβάρο πρόεδρο, Αλεξάνταρ Βούτσιτς και Χάσιμ Θάτσι, με θέμα την ανταλλαγή εδαφών ανάμεσα στα δύο κράτη. Ο λεγόμενος Διάλογος των Βρυξελλών, δηλαδή οι διαπραγματεύσεις με στόχο τη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στη Σερβία και την πρώην επαρχία της, ξεκίνησε από το 2012, όμως εδώ και αρκετό καιρό βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Από τη μία, η Ευρωπαϊκή Ενωση ζητάει από τη Σερβία να συμφωνήσει με την ένταξη του Κοσόβου στους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου και του ΟΗΕ, κάτι το οποίο η σερβική κυβέρνηση δεν δέχεται, επειδή θα ισοδυναμούσε με την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του. Κι από την άλλη, ούτε η πολιτική ηγεσία του Κοσόβου φαίνεται διατεθειμένη να ολοκληρώσει τις διαδικασίες σύστασης της Ενωσης Σερβικών Δήμων, που αποτελεί τη βασική απαίτηση των Βρυξελλών από την Πρίστινα.

Η ρωσική εφημερίδα Κομερσάντ γράφει -επικαλούμενη πηγές προσκείμενες στις σερβικές Αρχές- ότι η Ε.Ε. έθεσε τελεσίγραφο στο Βελιγράδι να πετύχει μια συμφωνία με την Πρίστινα μέχρι τις αρχές του 2019, αλλιώς θα μπλοκάρει την ένταξη της Σερβίας στην Ενωση. Υπό αυτή την πίεση, ο Σέρβος πρόεδρος Βούτσιτς αναγκάστηκε, σύμφωνα πάντα με την Κομερσάντ, να πάρει αυτή την αναπάντεχη απόφαση περί αλλαγής συνόρων.

Η αλήθεια είναι ότι η ιδέα της διαίρεσης ως λύσης του προβλήματος του Κοσόβου δεν είναι καινούργια, έχει συζητηθεί από διάφορους (Σέρβους) διανοούμενους, αναλυτές και πολιτικούς, για πρώτη φορά όμως ακούγεται από τα πιο επίσημα χείλη. Πρόσφατα, ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσις δήλωσε ότι τάσσεται υπέρ του «διαχωρισμού» ανάμεσα σε Σέρβους και Αλβανούς, ενώ ο πρόεδρος του Κοσόβου, Χάσιμ Θάτσι, μίλησε για δυνατότητα «διόρθωσης» των συνόρων.

Με αυτούς τους ευφημισμούς, οι Βούτσις και Θάτσι αναφέρονται ουσιαστικά στην ανταλλαγή εδαφών ανάμεσα στο Κόσοβο και τη Σερβία, με την οποία το έδαφος της Βόρια Μιτρόβιτσα, που βρίσκεται στο Κόσοβο και κατοικείται από Σέρβους, θα περνούσε στην κυριαρχία της Σερβίας, ενώ το Κόσοβο θα έπαιρνε την κοιλάδα του Πρέσεβο στη νότια Σερβία, του οποίου η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων είναι αλβανικής καταγωγής.

Κανένας από τους δύο ηγέτες δεν έχει στήριξη από άλλες πολιτικές δυνάμεις στο εσωτερικό των χωρών τους για να προχωρήσουν σε αυτή τη διαδικασία. Ο Κοσοβάρος πρόεδρος Θάτσι βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, καθώς σε καμία περίπτωση δεν έχει τόσο μεγάλη εξουσία όσο ο Σέρβος ομόλογός του.

Αμέσως μετά τη δήλωσή τους περί «διόρθωσης συνόρων», ακολούθησε η σκληρή απάντηση του πρωθυπουργού Ράμους Χαραντινάι, ότι ο Θάτσι «δεν έχει εντολή να διαπραγματεύεται τα σύνορα του Κοσόβου» και όποιος πολιτικός το κάνει, «είναι προδότης». Την ίδια στιγμή, στη Σερβία -παρότι στο θέμα του Κοσόβου ενώθηκαν η φιλο-ευρωπαϊκή αντιπολίτευση με τη φιλο-ρωσική και την Εκκλησία-, η απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, ο σχεδόν απόλυτος έλεγχος των ΜΜΕ και το… εθνικιστικό παρελθόν του, δίνουν στον Βούτσις περισσότερο χώρο για «ανορθόδοξες» λύσεις των εθνικών ζητημάτων.

Ωστόσο, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η σερβική κυβέρνηση στην προσπάθεια να κρατήσει τις ισορροπίες ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία είναι πολύ μεγαλύτερες. Οπως προκύπτει από τις δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων, η Ουάσινγκτον πλέον δεν είναι ενάντια σε μια τέτοια συμφωνία.

Σε αυτούς προστέθηκε, χθες, και ο Τζέιμς Φόγκο, διοικητής της Διακλαδικής Διοίκησης του ΝΑΤΟ στη Νάπολι, ο οποίος είπε στη συνέντευξη για τη σερβική εφημερίδα Μπλιτς ότι θα χαρεί να ακούσει τα σχέδια των Βούτσιτς και Θάτσι. Η Μόσχα, από την άλλη, είναι πολύ πιο επιφυλακτική.

Ερωτηθείσα για τη θέση της Ρωσίας σχετικά με τον «διαχωρισμό», η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, είπε: «Εσείς [οι Σέρβοι] δεν θα έχετε πρόβλημα με αυτό;», προσθέτοντας ότι η Ρωσία στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας, αλλά θα σεβαστεί την όποια απόφαση του σερβικού λαού.

* Πρώην διπλωμάτης της Δημοκρατίας της Σερβίας

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών