Πρόσφατες συζητήσεις για την κατάργηση του ΕΚΑΣ θέτουν εύλογα ερωτήματα για τον χρόνο έναρξης της συγκεκριμένης δέσμευσης, που αρχίζει επί της ουσίας το 2010, παρά τις όποιες αντιρρήσεις των πρώην κυβερνώντων.

Αναλυτικότερα, το 2010 η κυβέρνηση ψήφισε τον νόμο 3863 που ρύθμιζε θέματα  ασφαλιστικού. Στον νόμο αυτόν στο άρθρο 1 όρισε τη βασική και την αναλογική σύνταξη που θα χορηγείται μετά την 1.1.2015. Ουδεμία άλλη αναφορά υπήρχε για το ΕΚΑΣ ή γι’ άλλη μορφή σύνταξης.

Στο άρθρο 37 παρ.2 το Δημόσιο εγγυάται μόνο τη χρηματοδότηση της βασικής σύνταξης. Από την άλλη στο άρθρο 39 του ίδιου νόμου οι συντάξεις και οι λοιπές συνταξιοδοτικές παροχές διαχωρίστηκαν λογιστικά στο οργανικό και στο προνοιακό τμήμα. Το ΕΚΑΣ στην παράγραφο 3  του άρθρου  αυτού ορίστηκε ως προνοιακή παροχή.

Η θέση και οι πιέσεις της τρόικας αναφορικά με τον διαχωρισμό των προνοιακών επιδομάτων από την κοινωνική ασφάλιση δεν είναι τυχαία επιλογή. Το ΕΚΑΣ δεν καταγράφηκε ως ασφαλιστική εισφορά. Από την άλλη, στο νόμο 3863 δεν υπάρχει καμμία ρητή πρόβλεψη συνέχισης καταβολής του ΕΚΑΣ μετά την 1.1.2015, αφού  ουδεμία πρόβλεψη υπήρχε ή ορθότερα υποχρέωση για κρατική χρηματοδότηση (άρθρο 37, παρ.2 του ν.3863). Η «παράλειψη» αυτή άνοιξε ουσιαστικά τον δρόμο για την κατάργησή του.

Τέλος από τα δημοσιεύματα της εποχής που έκαναν λόγο για ουσιαστική κατάργηση του ΕΚΑΣ από τις κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, σημειώνεται χαρακτηριστικό δημοσίευμα της «Καθημερινής» της 14/9/2014 με τίτλο « Τέλος εποχής για το ΕΚΑΣ…» όπου αναφέρεται το εξής: «… όπως έχει αποκαλύψει η «Κ» ο νόμος 3863 του 2010 που θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2015, δεν προβλέπει την καταβολή του ΕΚΑΣ».

Είναι αλήθεια λοιπόν ότι ο τότε υπουργός ο κ. Λοβέρδος ως νομικός έχει δίκιο καθώς δε νομοθέτησε ρητά την κατάργηση του ΕΚΑΣ αλλά η κατάργηση εισήλθε σε τροχιά υλοποίησης το 2010 με, α) τη ρητή διάταξη του άρθρου 37 για τη μοναδική υποχρέωση χρηματοδότησης εκ μέρους του κράτους της βασικής μόνο σύνταξης και β) τον «έξυπνο» διαχωρισμό που εισήγαγε το άρθρο 39 ανάμεσα στις συντάξεις και τα προνοιακά επιδόματα, χωρίς την υποχρέωση χρηματοδότησης των δεύτερων από το κράτος.

Χωρίς λοιπόν πόρους και υποχρεωτική χρηματοδότηση ενός προνοιακού επιδόματος ουδεμία παροχή μπορεί να υπάρχει, άρα επί της ουσίας το ΕΚΑΣ καταργήθηκε με τον νόμο. Ακόμη, η δήλωση του τότε υπουργού Εργασίας κου Βρούτση τον Σεπτέμβριο του 2014 οδηγεί εμμέσως σε αυτό το συμπέρασμα. Ο κος Βούτσης είπε τότε: «Το επίδομα θα διατηρηθεί τουλάχιστον για ένα ακόμη χρόνο». Γιατί όχι περισσότερο, εφόσον δεν προβλεπόταν πριν το 2015 η ουσιαστική κατάργησή του;

Να σημειωθεί τέλος ότι σύμφωνα με τις θέσεις των προηγουμένων κυβερνήσεων, ενισχύθηκαν οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ μετά το 2012. Τα στοιχεία όμως του κρατικού προϋπολογισμού δίνουν άλλη εικόνα. Ειδικότερα το 2011 οι επιχορηγήσεις του ΕΚΑΣ ήταν 890 εκ. ευρώ, το 2012 μειώθηκαν στα 775 εκ. ευρώ και το 2013 δέχθηκαν νέα μείωση ανερχόμενες σε 680 εκ. ευρώ. Το τελικό ράπισμα το δέχθηκε το ΕΚΑΣ με το γνωστό mail Χαρδούβελη.

* Ο Δημήτρης Μάρδας, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Β΄ Θεσσαλονίκης