Η Ελλάδα και η Γερμανία δεν ήταν πάντα στα μαχαίρια για το ευρώ. Τον 19ο αιώνα, οι Βαυαροί σχεδίασαν και κατασκεύασαν το κτίριο της Βουλής στην Αθήνα, αναστήλωσαν την Ακρόπολη και παρασκεύασαν την πρώτη μπύρα της χώρας. Κάποιοι έλληνες θέλουν να αναστήσουν τους δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών. Του Σπύρου Χατζηγιάννη 

Σχεδόν δύο αιώνες πριν, οι χώρες είχαν καλύτερους δεσμούς, λόγω του έργου των Βαυαρών στην Αθήνα. Παραδείγματος χάριν, το κτίριο της ελληνικής Βουλής στην Αθήνα, το οποίο κατασκευάστηκε μεταξύ 1836 – 43, ήταν Βαυαρικής έμπνευσης.

_{^{Ο Γερμανός αρχιτέκτονας Φρίντριχ φον Γκέρτνερ που σχεδίασε την Βουλή των Ελλήνων, που ήταν αρχικά το ανάκτορο του Βασιλιά Όθωνα στην Αθήνα του 19ου αιώνα.}}

Σχεδιάστηκε από τον Φρίντριχ φον Γκέρτνερ, έναν καθηγητή αρχιτεκτονικής στην Ακαδημία του Μονάχου. Ο πρώτος ένοικος του κτιρίου στο κέντρο της Αθήνας ήταν ένας Βαυαρός, επίσης.

Επρόκειτο για τον πρώτο βασιλιά της Ελλάδας, τον Βασιλιά Όθωνα, τον γιο του Βασιλιά της Βαυαρίας εκείνη την εποχή, ο οποίος ήταν ο Λούντβιχ ο Πρώτος από τον Οίκο των Βίτελσμπαχ, την βασιλική οικογένεια της Βαυαρίας.

Η πλειοψηφία των Ελλήνων διαδηλωτών ενάντια στην λιτότητα οι οποίοι εξεγείρονταν μπροστά από αυτό το κτίριο τα τελευταία πέντε χρόνια και πολλοί έλληνες και ξένοι δημοσιογράφοι που κάλυπταν τα σχετικά γεγονότα δεν καταλαβαίνουν την ειρωνεία που παιζόταν μπροστά τους, καθώς τα μάτια τους ήταν ίσως θολωμένα από τα δακρυγόνα.

Ο Όθωνας μετακόμισε στην Αθήνα το 1835, αφού έζησε για δύο χρόνια στο Ναύπλιο, την πρώτη πρωτεύουσα του νεογέννητου ελληνικού έθνους – κράτους μετά την απελευθέρωσή του από τον Οθωμανικό ζυγό.

Αρχικά, ο Όθωνας έμεινε στο σημερινό προάστιο της Αθήνας, το Ηράκλειο, που βρίσκεται δίπλα στο Ολυμπιακό Στάδιο και το οποίο απέχει περίπου 15 λεπτά με το αμάξι από το κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας.

Εκεί ο Όθωνας και οι 31 Βαυαρικές οικογένειες που έφερε μαζί του στην Ελλάδα και στο Ηράκλειο ίδρυσαν τον πρώτο Βαυαρικό οικισμό, ο οποίος ήταν και η πρώτη Γερμανική στρατιωτική βάση στην Ελλάδα.

Σχεδόν δύο αιώνες μετά, οι απόγονοί τους κατοικούν ακόμη στο Ηράκλειο και έχουν ακόμη Βαυαρικά επώνυμα, αλλά, εδώ και πολύ καιρό έχουν προσαρμοστεί στον τρόπο ζωής της Ελλάδας και της Αθήνας.

Βαυαρικά επώνυμα όπως τα «Bittlinger» και «Wanger» εξελίχθηκαν και μεταμορφώθηκαν σε Πίτλιγγερ και Βάγγερ.

Η ιστορία της ελληνοβαυαρικής Ιστορίας έχει επί το πλείστον ξεχαστεί λόγω της τωρινής μνησικακίας η οποία χρωματίζει την σχέση της Ελλάδας με την Γερμανία στην δίχως τέλος μάχη τους γύρω από το ευρώ. Αλλά για κάποια περίοδο, οι διαπολιτιστικοί δεσμοί των δύο χωρών χαρακτηριζόντουσαν από αμοιβαίο σεβασμό και αμοιβαία ιδιοτέλεια.

Ως το 1862.

Ήταν η χρονιά όπου ο Όθωνας οδηγήθηκε πίσω στην Βαυαρία, καθώς οι έλληνες τον είχαν απορρίψει με την προτροπή των Τριών Μεγάλων Δυνάμεων εκείνη την εποχή στην Ελλάδα, της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, οι οποίες έβλεπαν ότι είχαν έναν στρατιωτικό αντίπαλο με έδρα την Βαυαρία.

Εκείνη η Τρόικα ήθελε η Ελλάδα να είναι υποταγμένη στα γεωπολιτικά τους συμφέροντα και όχι σε αυτά της Βαυαρίας.

Ο Όθωνας πέθανε πέντε χρόνια μετά, το 1867. Αλλά πριν να φύγει, έκανε μια σιωπηλή Βαυαρική επανάσταση στην Ελλάδα η οποία έβαλε τα θεμέλια για την δημιουργία ενός υγιούς έθνους κράτους.

Όπως ανέφερε ο Γερμανός δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής Βολφ Ζάιντλ στο βιβλίο του «Οι Βαυαροί στην Ελλάδα», οι πρόγονοι των σημερινών κατοίκων του κρατιδίου της νότιας Γερμανίας πέτυχαν μια πλειάδα πραγμάτων στην Ελλάδα.

^{_{Ο Γερμανός αρχιτέκτονας Λίο φον Κλέντσε που πέρα από την αναστήλωση της Ακρόπολης και την ανακάλυψη του κρυμμένου ναού της Νίκης στην είσοδο του Αθηναϊκού ναού έχτισε έπειτα την Ακρόπολη της Γερμανίας στην Βαυαρία, την Walhalla.}}

Έσωσαν και αναστήλωσαν την Ακρόπολη. Ο Λίο φον Κλέντσε ήταν ένας Γερμανός αρχιτέκτονας υπεύθυνος για την αναστήλωση της Ακρόπολης τον 19ο αιώνα.

Η Ακρόπολη κινδύνευε να καταρρεύσει και στην διάρκεια της αναστήλωσης ο κύριος φον Κλέντσε ανακάλυψε τον ναό της Νίκης που βρισκόταν στην είσοδο της Ακρόπολης και ο οποίος ήταν αθέατος ως τότε, καθώς καλυπτόταν από ένα Οθωμανικό κτίριο.

Παρόλο που η αναστήλωση της Ακρόπολης σημάδεψε την κορυφή της καριέρας του, ο κος φον Κλέντσε και διάφοροι άλλοι Βαυαροί έχτισαν, επίσης, και άλλα σημαντικά κτίρια και δρόμους στην Αθήνα, ίδρυσαν το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο και δώρισαν χιλιάδες δέντρα στην πόλη.

Κάποιοι Βαυαροί έδωσαν ακόμη και την ζωή τους για να σώσουν έλληνες πολίτες, π.χ. στην προσπάθειά τους να σώσουν τους κατοίκους του Πόρου από την επιδημία της πανούκλας που χτύπησε το νησί το 1837. Κάποιοι καρποί αυτής της ιδιαίτερης ελληνογερμανικής σχέσης επέζησαν ως τις μέρες μας.

_{^{Το υπό κατάρρευση κτίριο όπου το 1864 ο Γιόχαν Γκέοργκ Φιξ σέρβιρε την πρώτη ελληνική, ή, καλύτερα, ελληνοβαυαρική μπύρα μαζικής παραγωγής. Το πρώην ελληνοβαυαρικό εστιατόριο βρίσκεται επί της Λεωφόρου Ηρακλείου, απέναντι από την Καθολική Εκκλησία του Άγιου Λουκά. Φωτογραφία: Σπύρος Χατζηγιάννης}}

Στο Ηράκλειο, οι Γερμανοί από την Βαυαρία παρήγαγαν την πρώτη ελληνική μπύρα μαζικής παραγωγής, την «FIX», η οποία ήταν το παιδί του ελληνοβαυαρού Γιόχαν Γκέοργκ Φιξ που έκανε τα πρώτα βήματά της στο εστιατόριο του πατέρα της στο Ηράκλειο.

Το Ηράκλειο, ο αυθεντικός Βαυαρικός οικισμός στην Αθήνα, έχει ίχνη της ιστορίας της νότιας Γερμανίας.

Η καρδιά της ελληνοβαυαρικής κοινότητας είναι η Καθολική Εκκλησία του Αγίου Λουκά. Στο προαύλιό της δεσπόζει ακόμη σήμερα η προτομή του βασιλιά Όθωνα και κοντά στην εκκλησία είναι το καθολικό νεκροταφείο, όπου Γερμανικά ονόματα είναι χαραγμένα πάνω σε πολλούς τάφους.

_{^{Η προτομή του Βασιλιά Όθωνα στο προαύλιο του Καθολικού Ναού του Άγιου Λουκά στο Παλαιό Ηράκλειο με τα χρώματα του Αττικού ουρανού να συμπίπτουν με αυτά της ελληνικής και της βαυαρικής σημαίας. Φωτογραφία: Σπύρος Χατζηγιάννης}}

_{^{Η Βαυαρική κουλτούρα είναι ακόμη ζωντανή στις καρδιές, το μυαλό και στα στομάχια των σημερινών ελληνοβαυαρών του Αθηναϊκού προαστίου σαν τον 54χρονο Σωτήρη Πίτλιγγερ και την 83χρονη Τούλα Βάγγερ. Και οι δυο τους είναι μέλη της καθολικής εκκλησίας του Αγίου Λουκά στο Παλαιό Ηράκλειο.}}

_{^{Ο ελληνοβαυαρός Σωτήρης Πίτλιγγερ στην Καθολική Εκκλησία του Άγιου Λουκά στο Παλαιό Ηράκλειο. Φωτογραφία: Σπύρος Χατζηγιάννης}}

Ο κος Πίτλιγγερ ανέφερε: «Τα στοιχεία του χαρακτήρα μου μέσα μου είναι ελληνοβαυαρικά. Είμαι ένας ελληνοβαυαρός. Αυτό το πράγμα είναι κάτι που βγαίνει από μέσα σου. Αυτό το βαυαρικό συναίσθημα. Έχω προσπαθήσει τόσες φορές να πάω στην Βαυαρία και δεν έχω καταφέρει να το κάνω. Είναι το όνειρό μου μια μέρα να επισκεφθώ τον τόπο των προγόνων μου». 

_{^{Η 83χρονη ελληνοβαυαρή Τούλα Βάνγκερ στην αίθουσα τελετών του Καθολικού Ναού του Άγιου Λουκά στο Παλαιό Ηράκλειο. Φωτογραφία: Σπύρος Χατζηγιάννης}}

Η κυρία Βάγγερ έχει επισκεφθεί το Γερμανικό κρατίδιο τρεις φορές. Θυμάται ακόμη και τώρα την μητέρα της και την γιαγιά της να μαγειρεύουν τυπικά Γερμανικά – Βαυαρικά φαγητά σαν τα λουκάνικα με αίμα χοίρου «brutwurst», βαυαρικές σούπες σαν την πατατόσουπα «kartoffelsuppe» και γλυκά ψωμάκια σαν τα «ginger brot».

Αλλά η ελληνική οικονομική κρίση χτύπησε και τους ιστορικούς δεσμούς μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας.

_{^{Η κυρία Κατερίνα Γιάμαν με το χαμογελαστό ελληνοβαυαρικό DNA. Φωτογραφία: Σπύρος Χατζηγιάννης}}

Η Κατερίνα Γιάμαν είναι μια ξανθιά, γαλανομάτα πενηντάρα ελληνοβαυαρέζα. Η σύνταξη της μητέρας της μειώθηκε στο μισό και η αδερφή της, που είναι άτομο με ειδικές ανάγκες, είδε και αυτή την σύνταξή της να ψαλιδίζεται.

Το 2011, 2012, 2013 οργανώθηκε ακόμη και ένα Βαυαρικό μίνι Oktoberfest φεστιβάλ μπύρας στο Κτήμα Φιξ δίπλα στην Καθολική Εκκλησία του Ηρακλείου, το οποίο σταμάτησε λόγω έλλειψης πόρων χρηματοδότησης.

Στο παρελθόν, ο Γερμανός δήμαρχος του Mühldorf, της Βαυαρικής αδερφής πόλης με το Ηράκλειο, ερχόταν στο Ηρακλειώτικο Oktoberfest παρέα με κάποιους συμπολίτες του φέρνοντας μαζί τους Βαυαρικές μπύρες, εδέσματα και παραδοσιακές Βαυαρικές ενδυμασίες.

Αλλά αυτές οι πολιτιστικές επισκέψεις κόπηκαν σε αυτούς τους καιρούς της λιτότητας που βιώνουν και οι ελληνοβαυαροί του Ηρακλείου.

Οι ελληνοβαυαροί του Αθηναϊκού προαστίου βλέπουν την κρίση του ευρώ με κάποια δόση ειρωνείας.

Ο κος Πίτλιγγερ ανέφερε ότι οι καιροί είχαν αλλάξει από τα πρώτα βήματα του ευρώ στην Ελλάδα το 2001, την χρονιά που το νόμισμα βγήκε στην κυκλοφορία της ελληνικής οικονομίας. Τότε πολλοί έλληνες έβρισκαν τα νέα κέρματα του ευρώ μικρά και δυσκίνητα.

«Ξέρεις τι δυσκολίες είχαμε το 2002 όταν έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε κέρματα του ενός και των δύο σεντς στα σούπερ μάρκετ; Δεν τα δεχόντουσαν στο ταμείο! Πολλοί τα είχανε για πέταμα και τα πετούσαν στον δρόμο!» ανέφερε ο κος Πίτλιγγερ.

Η σύζυγος του Σωτήρη, η Έλενα, μια Ελληνίδα χωρίς βαυαρικές ρίζες, είπε ότι το νέο νόμισμα δεν ενέπνεε μεγάλη εμπιστοσύνη στους έλληνες πολίτες. «Είχες την εντύπωση ότι ήταν ένα τίποτα, ότι είναι λίγα λεφτά, ότι είναι ψεύτικα!», ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Πίτλιγγερ.

_{^{Μια διαφημιστική ταμπέλα της μπύρας FIX μπροστά από ένα ψιλικατζίδικο στην Οδό Πλαπούτα στο Ηράκλειο. Φωτογραφία: Σπύρος Χατζηγιάννης}}

Ο κος Πίτλιγγερ, σε αντίθεση με πολλούς έλληνες, αντιστάθηκε στον πειρασμό να χρεωθεί με τραπεζικά δάνεια και με πιστωτικές κάρτες τα οποία ήταν πολύ εύκολα να τα αποκτήσει κάποιος στην Ελλάδα από την στιγμή που το ευρώ αντικατέστησε την δραχμή.

«Ήμουν προσεχτικός και αποταμίευα λεφτά», είπε. Έριξε το φταίξιμο στην τότε ελληνική κυβέρνηση η οποία δεν ενημέρωσε τους έλληνες για τους όρους αποπληρωμής των δανείων αυτών.

Η Ελλάδα, ανέφερε, είναι πλέον δυσλειτουργική.

«Ένα κράτος είναι σαν μια οικογένεια. Όταν μια οικογένεια δεν τα πάει καλά τότε σπάει και καταρρέει», επισήμανε ο κος Πίτλιγγερ.

Το όνειρο των ελληνοβαυαρών του Ηρακλείου και του δήμαρχου της περιοχής, του Νίκου Μπάμπαλου, είναι να σωθεί και να ανακαινιστεί το κτίριο στο Κτήμα Φιξ, που βρίσκεται σε ένα κομμάτι γης μεγέθους 27 στρεμμάτων και το οποίο βρίσκεται δίπλα από το κτίριο όπου η πρώτη ελληνική μπύρα μπήκε στην γραμμή μαζικής παραγωγής από την ελληνοβαυαρική οικογένεια Φιξ.

Ο δήμαρχος του Ηρακλείου θέλει να διασώσει τα δύο αυτά κτίρια τα οποία θα μπορούσαν έπειτα να γίνουν κέντρα πολιτιστικών εκδηλώσεων, διασκέψεων και πόλοι έλξης για πολλούς Γερμανούς τουρίστες.

_{^{Ο δήμαρχος του Ηρακλείου, ο κύριος Νίκος Μπάμπαλος κρατά στο χέρι του την σημαία της Βαυαρικής πόλης του Mühldorf, της αδερφής πόλης του Ηρακλείου στο γραφείο του στο Δημαρχείο του αθηναϊκού προαστίου. Φωτογραφία: Σπύρος Χατζηγιάννης}}

Ο κος Μπάμπαλος, ένας 55χρονος δικηγόρος, ανέφερε ότι ένα τέτοιο εγχείρημα θα έδειχνε ότι οι Γερμανοί και οι έλληνες έχουν περισσότερα πράγματα που τους ενώνουν παρά πράγματα που τους χωρίζουν.

Ονειρεύεται να αναδείξει τις βαυαρικές ρίζες του Ηρακλείου, που απέχει μόλις 20 λεπτά με το μετρό από την Ακρόπολη.

«Εάν οι βαυαροί γνώριζαν ότι σχεδόν 200 χρόνια πριν οι πρώτοι βαυαροί στην Ελλάδα ήρθαν στο Ηράκλειο, παράγοντας την πρώτη μπύρα στην χώρα μας, τότε η περιοχή θα μπορούσε να γίνει ένας τουριστικός προορισμός», τόνισε χαρακτηριστικά.

* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Handelsblatt Global Edition, 15.06.2015