Αν μέχρι σήμερα οι ηγέτες των «27» της Ε.Ε., που από χθες συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες με κορυφαίο θέμα στην ατζέντα τους την ενεργειακή κρίση, έχουν μείνει μάλλον ασυγκίνητοι με την αγωνία εκατομμυρίων ευρωπαϊκών νοικοκυριών για αβάσταχτους λογαριασμούς ρεύματος και αερίου, αυτό που συμβαίνει τα τελευταία 24ωρα με την αφρόκρεμα της επιχειρηματικής ελίτ της Ευρώπης ίσως τους ταρακουνήσει.

Ads

Πρακτικά, διαμορφώνεται μια ιδιότυπη συμμαχία των μεγαλύτερων εταιρειών παραγωγής ενέργειας από τη μια πλευρά και των μεγαλύτερων καταναλωτών από την άλλη, δηλαδή των ενεργοβόρων βιομηχανιών, που πιέζουν για μέτρα μείωσης του ενεργειακού κόστους, υπογραμμίζοντας ότι οι ίδιοι είναι πλέον όχι αφανής αλλά κυρίαρχος και απαιτητικός παράγοντας του παζαριού.

Ουσιαστικά, ο σκληρός πυρήνας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, απαξιώνοντας εμμέσως την «εργαλειοθήκη» που ανακοίνωσε η Κομισιόν, λέει στους ηγέτες της Ε.Ε. «μη σηκωθείτε από το τραπέζι αν δεν πάρετε αποφάσεις». Τι αποφάσεις; Τα μέτρα που εισηγούνται έχουν τις αντιφάσεις τους, αλλά συμπυκνώνονται βασικά σε δύο: Πρώτον, μην πειράζετε την απελευθέρωση-απορύθμιση της ενεργειακής αγοράς. Και δεύτερον, επιδοτήστε με φτηνό «πράσινο» ρεύμα τη μεγάλη βιομηχανία για να αποφευχθούν δυσάρεστες εξελίξεις. Και σε αυτό υπάρχει ένας υποδόριος εκβιασμός.

Ας τα δούμε με τη σειρά.

Οι εταιρείες ρεύματος

Πρώτες οι ενεργειακές βιομηχανίες, οι 19 μεγαλύτερες της Ε.Ε. μεταξύ των οποίων και η υπό πώληση ΔΕΗ (Edf, Edp, Latvenergo, Vattenfall, Aspo, Iberdrola, Igrnitis, Orsted, SSE, ΑΗΚ, electrica, Fortum, Statkraft, Enel, Verbund, Slovenské elektrárne, Enefit, Hse και ΔΕΗ), στις 14 Οκτωβρίου έστειλαν επιστολή που υπογράφουν οι πρόεδροι ή διευθύνοντες σύμβουλοί τους «προς τους Ευρωπαίους αρχηγούς κρατών» για τις υψηλές τιμές ενέργειας.

Ads

Αναφέρουν ότι υποστηρίζουν την ανάγκη προστασίας των ευάλωτων από την ενεργειακή φτώχεια (χωρίς να λένε ωστόσο τι κάνουν οι ίδιοι για τις αυξημένες τιμές ρεύματος), αλλά προειδοποιούν να αποφευχθούν «κοντόφθαλμα μέτρα που αντιβαίνουν στο νομικό πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της Ε.Ε., θέτουν σε κίνδυνο τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης και βλάπτουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών»…

Ζητούν να διπλασιαστούν οι προσπάθειες για απαλλαγή από τον άνθρακα, ενώ με την εκτόξευση των χονδρικών τιμών ρεύματος δεν βλέπουν πρόβλημα, αντιθέτως υποστηρίζουν ότι «η τρέχουσα τιμή χονδρικής αντικατοπτρίζει την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης» (αλήθεια, τι άλλαξε ακριβώς από πέρσι σε αυτή την ισορροπία που να δικαιολογεί τον διπλασιασμό της τιμής;).

Γενικώς δεν θέλουν με τίποτα να πειραχτεί το σύστημα των χρηματιστηρίων ενέργειας, μέσω του οποίου η μέση τιμή έχει διπλασιαστεί από πέρσι και τώρα περνά στους λογαριασμούς στων νοικοκυριών. Τι προτείνουν οι εταιρείες ενέργειας;

  • Δραστική μείωση των φόρων και τελών στους λογαριασμούς ρεύματος που αντιπροσωπεύουν περίπου το 41% της τιμής, αυξημένοι 29% την τελευταία δεκαετία.
  • Πλήρη εφαρμογή της δέσμης μέτρων για την καθαρή ενέργεια, αλλά με «ξεκλείδωμα της ευελιξίας στην πλευρά της ζήτησης, κυρίως υπέρ των ηλεκτρικών αυτοκινήτων», ώστε οι καταναλωτές να επωφεληθούν από τις διακυμάνσεις των τιμών.
  • Επιτάχυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια και τις ΑΠΕ, αλλά με «εξάλειψη των εμποδίων στις αδειοδοτήσεις».
  • Επιτάχυνση και ενίσχυση των μέτρων ενεργειακής απόδοσης (τύπου «Εξοικονομώ»), γιατί «η φτηνότερη ενέργεια είναι η ενέργεια που δεν χρησιμοποιούμε».
  • Διευκόλυνση των επενδύσεων για την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2050, αλλά με «πρόσθετα μέσα αντιστάθμισης των κινδύνων» της ενεργειακής μετάβασης, αναφορά που παραπέμπει κυρίως στο φυσικό αέριο.

Οπως διαπιστώνει κανείς, δεν υπάρχει ο παραμικρός υπαινιγμός σε προσπάθεια απορρόφησης των αυξήσεων στις τιμές από τις εταιρείες ηλεκτρισμού, που μια χαρά βολεύονται από την καθημερινή κερδοσκοπία στη χονδρική τιμή.

Η συμμαχία των «10»

Το δεύτερο «γράμμα» που έχουν μπροστά τους από χθες οι 27 ηγέτες της Ε.Ε. ήρθε από τις 10 ευρωπαϊκές οργανώσεις ενεργοβόρων επιχειρηματικών κλάδων. Πρόκειται για τις Cefic (Ευρωπαϊκή Χημική Βιομηχανία), Cepi (βιομηχανία χαρτιού), Cerame-Unie (κεραμική βιομηχανία), COGEN Europe (συμπαραγωγή ενέργειας και θέρμανσης), European Aluminium, EXCA (παραγωγή πηλού), Glass Alliance Europe (παραγωγή γυαλιού), IFIEC Europe (διεθνής ομοσπονδία επιχειρήσεων καταναλωτών ενέργειας), SolarPower Europe (φωτοβολταϊκά) και WindEurope (αιολικά).

Αφού υπενθυμίζουν ότι αντιπροσωπεύουν τα «θεμέλια κρίσιμων στρατηγικών τομέων της παραγωγικής αλυσίδας» και ότι απασχολούν 2,6 εκατ. άτομα, διακηρύσσουν ότι «οι προσιτές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι η ζωτική δύναμη των ευρωπαϊκών βιομηχανιών έντασης ενέργειας». Υποστηρίζουν μεν τους στόχους για κλιματικά ουδέτερη Ε.Ε. έως το 2050, αλλά προειδοποιούν ότι οι «επίμονα και υπερβολικά υψηλές τιμές της ενέργειας απειλούν την ικανότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας να συνεχίσει την παραγωγή και να παραμείνει ανταγωνιστική σε μια παγκόσμια αγορά… Ο μόνιμος αντίκτυπος της τρέχουσας κρίσης είναι βαθιά ανησυχητικός. Κινδυνεύει η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας», λένε σε δραματικούς τόνους και καλούν τις κυβερνήσεις να εξασφαλίσουν -δηλαδή να επιδοτήσουν- φτηνές ΑΠΕ για τη βιομηχανία. Αλλιώς, τι θα συμβεί; Το αφήνουμε στη φαντασία σας, αν και μια απάντηση δίνει το τρίτο «γράμμα» προς τους ηγέτες των «27» της Ε.Ε., που ακολουθεί.

Η βαριά βιομηχανία: Στην τρίτη επιστολή-μανιφέστο

Στην τρίτη επιστολή-μανιφέστο βρίσκουμε τις υπογραφές αρκετών από τις επιχειρηματικές ενώσεις της προηγούμενης επιστολής, αλλά και μερικές ακόμη, όπως Cembureau (τσιμεντοβιομηχανία), European Lime Association (άσβεστος), Euroalliages (παραγωγή σιδηροκραμάτων), Eurometaux (μεταλλουργία), Euromines (ορυχεία), Eurofer (παραγωγή σιδήρου) και Fertileizers Europe (λιπάσματα).

Αυτή η δεύτερη συμμαχία των «11» (μαζί με τις ενώσεις του αλουμινίου, του γυαλιού, του πηλού και των κεραμικών υλικών) απαιτεί περίπου τα ίδια με τον συνασπισμό των «10», αλλά είναι λιγότερη ευγενική. Αφού ρίχνουν μια μπηχτή για τη μείωση της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ και πυρηνικά, τονίζουν ότι οι ενεργοβόρες εταιρείες που εκτίθενται περισσότερο στις αυξήσεις τιμών «αναγκάστηκαν να αντιδράσουν περιορίζοντας ή κλείνοντας προσωρινά τις μονάδες» (κι εδώ υπάρχει ένα μείγμα προειδοποίησης και απειλής) και επισημαίνουν ότι οι υψηλές τιμές με βάση τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης επεκτείνονται όλο το πρώτο εξάμηνο του 2022. Και η «εργαλειοθήκη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Κάτι λέει, αλλά «η άνευ προηγουμένου κρίση απαιτεί πρόσθετες, επείγουσες πρωτοβουλίες». Τι ζητούν οι Ευρωπαίοι βιομήχανοι, λοιπόν;

  • Στενό μηχανισμό παρακολούθησης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
  • Να αποφευχθούν βίαιες αυξήσεις στις τιμές των δικαιωμάτων άνθρακα.
  • Να προωθηθούν μακροπρόθεσμες εταιρικές συμφωνίες αγοράς ενεργειακής ισχύος και να διευκολυνθεί η πρόσβαση της βιομηχανίας σε καθαρή ενέργεια, αλλά σε προβλέψιμες τιμές.
  • Να «ανταμειφθεί επαρκώς» η βιομηχανία για τη συμβολή της στη σταθερότητα του δικτύου ενέργειας.
  • Και να διευκολυνθεί -προφανώς και χρηματοδοτικά- στον ενεργειακό μετασχηματισμό της.

Οπως διαπιστώνει κανείς, αν οι ηγέτες των «27» ή οι υπουργοί Ενέργειας την ερχόμενη εβδομάδα πάρουν υπόψη τις πιέσεις των επιχειρηματικών λόμπι, δύσκολα θα περισσέψουν μέριμνα και μέτρα για τα εκατομμύρια ευρωπαϊκά νοικοκυριά μπροστά σε έναν δύσκολο και πανάκριβο ενεργειακά χειμώνα.

Πηγή: efsyn.gr