Την αναγγελία των πρώτων αξιόπιστων αποτελεσμάτων την περασμένη Κυριακή ακολούθησε μια «ευφορία». Την «ευφορία» αυτή τη γνωρίζουμε καλά μερικοί από μας από την πικράν εμπειρία του ΚΚΕ. Προφανώς, δεν ήττήθηκε στρατηγικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Το αντίθετο, με μια λογική νίκησε κιόλας. Αλλά ο τόνος, οι συνδηλώσεις και τα συμφραζόμενα ορισμένων σχολίων που ακούστηκαν από φίλια μέσα μετά τις εκλογές φανερώνουν κάτι άλλο: μιαν επανάπαυση, ένα «έλα μωρέ, εντάξει». Αυτό το κλίμα ευτυχώς το άλλαξε ο Αλέξης Τσίπρας με τη δήλωσή του περί μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ και απόδοσης του «δανείου» που έχει πάρει από τους πολίτες. Ως αριστερός αισθάνομαι βαθύτατα ικανοποιημένος –και υπερήφανος- από αυτή την τοποθέτηση. Aλλά ταυτόχρονα, ως παροικών την Ιερουσαλήμ, ανησυχώ για τις πιθανές «μεταφράσεις» αυτού του μηνύματος.

Το αύριο θα δείξει. Προς το παρόν ας κρατήσουμε το πολύ θετικό της απαλλαγής μας από το όνειδος της Χρυσής Αυγής, την καθήλωση του (μικρομέγαλου) ΚΙΝ.ΑΛ και την τιμωρία αρκετών προσώπων -και από δώ και από κει- από τους ψηφοφόρους. Η ήττα γίνεται νίκη όταν σε βοηθάει να αποφύγεις τον στραβό δρόμο και να ‘ρθεις στα συγκαλά σου. Το πολιτικό τοπίο είναι τώρα πιο καθαρό. Αν καθαρίσουμε και τα γιαλιά μας, θα δούμε με διαύγεια τη νέα πραγματικότητα.

Η πραγματικότητα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να έχει μεγάλο εκτόπισμα στην κοινωνία, ιδιαίτερα εκεί που ενδιαφέρει την Αριστερά, αλλά διαθέτει έναν υποτυπώδη και κουρασμένο κομματικό μηχανισμό. Το πρώτο πρόβλημα που πρέπει να κατανοηθεί είναι το γιατί συμβαίνει αυτό. Πολλοί αποδίδουν στις κομματικές οργανώσεις έναν οργανωτικό σεχταρισμό, μια άρνηση να συμπεριλάβουν πολίτες που στο παρελθόν ανήκαν σε άλλες παρατάξεις και κόμματα. Αυτό μπορεί να συμβαίνει σε κάποιο βαθμό, αλλά είναι μάλλον παρωνυχίδα.

Ζούμε σε μια εποχή όπου η στράτευση είναι σπάνιο φαινόμενο και η εικόνα των κομμάτων -ως θεσμών- πολύ αντιφατική. Οι πολίτες, ιδιαίτερα οι νέοι, δεν συμμετέχουν διότι αισθάνονται «γλάστρες», καλούμενοι να προσφέρουν νομιμοποίηση σε προειλημμένες αποφάσεις και να παίξουν τον ρόλο του παθητικού ακροατηρίου. Είναι τόσο απλό. Και για την Αριστερά, που δεν μπορεί να υπόσχεται στα οργανωμένα μέλη της ρουσφέτια και εξυπηρετήσεις, αυτό είναι επίσης πολύ περιοριστικό. Ένας ανιδιοτελής πολίτης, που είναι όμως ταυτόχρονα και ένας αξιοπρεπής, ανήσυχος άνθρωπος, θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα μείνει μακριά απ’ τα κομματικά. Είναι απλή αυτοπροστασία  και ταυτόχρονα μια στάση έμμεσης κριτικής στα κακώς κείμενα.

Οι οργανωμένες δυνάμεις της Αριστεράς χάνουν κατά δύο τρόπους από αυτή τη διαδικασία. Πρώτον, ο πολιτικός λόγος των κομμάτων δεν εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία και παύει ν’ αντιστοιχεί στην πολυπρυσματική πραγματικότητα. Παλιώνει. Δεύτερον, το άμαζο κόμμα είναι κακό χωριό, γιατί η επιλογή προσώπων στα όργανα εκφυλίζεται γρήγορα σε μια παραδιαδικασία που δουλεύει με βάση την κομματική επετηρίδα και όχι την κοινωνική αναφορά και την αποτελεσματικότητα.

Αλήθεια, τί πάει να πει στις μέρες μας «μέλος της Κεντρικής Επιτροπής» του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ ή πιο πέρα;  Δαφνοστεφανωμένος αγωνιστής με είκοσι χρόνια στη φυλακή –που δεν υπάρχει πλέον- ή πεπειραμένο στέλεχος του συνδικαλιστικού κινήματος –που ως επί το πλείστον σημαίνει μαχητικός εκπρόσωπος μιας συντεχνίας; Σπανίζουν στα κεντρικά όργανα στελέχη της κοινωνίας που έχουν προσφέρει απτό έργο στον δημόσιο χώρο και έχουν μιλήσει με καθαρό τρόπο για τα επίδικα. Δείτε όμως τι γίνεται στα κόμματα της ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Έπειτα, είναι και το θέμα των ηλικιών. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί δεν υπάρχει ένα είδος «ποσόστωσης» για τους νέους στην Κεντρική Επιτροπή. Στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ το 60-70% θα έπρεπε να είναι κάτω των 50 ετών –για να μην πω κάτω των 45. Περάσανε τα χρόνια που τα στελέχη της Αριστεράς έπρεπε να έχουν εμπειρία … μάχης, για να βλέπουν τις κινήσεις του «εχθρού», να διαφυλάσσουν τη μυστικότητα των επιτελικών σχεδίων και να επιβάλλονται δια της πυγμής –α λα Ζαχαριάδη. Τώρα, η ικανότητα εκπόνησης στρατηγικής περνάει μέσα από την άμεση έκθεση στα καθημερινά προβλήματα -και το υπόβαθρο. Οι «απόμαχοι» και τα παιδιά του κομματικού σωλήνα δεν διαθέτουν τις κατάλληλες κεραίες, ούτε την απαραίτητη τριβή με την πραγματικότητα.

Προλαβαίνω την (εύκολη) απάντηση: «μα στελέχη της κοινωνίας και νέοι με διάθεση να στρατευθούν δεν υπάρχουν». Αλήθεια; Ποιος τόπε; Αυτό είναι αυτοεκπληρούμενη προφητεία –προς το σοφιστεία. Παραπέμπω στα παραπάνω. Κανείς σοβαρός και αξιοπρεπής άνθρωπος, είτε ώριμος, είτε νέος, δεν θα δεχτεί τον ρόλο ενός κομπάρσου. Αλλά και κανείς δεν θα συναινέσει στη συμμετοχή του σε όργανα που αποτελούν πεδίο προσωπικών ανταγωνισμών.

Τί θέλουμε λοιπόν, αγίους ή «τέλειους», που θα αναλάβουν τα ηνία των κομματικών οργάνων και θα αλλάξουν τη ρότα;  Όχι βέβαια. Τα κόμματα της Αριστεράς είναι λαϊκά κόμματα. Και προφανώς δεν έχουν την ανάγκη ούτε ψωνίων από τον ακαδημαϊκό χώρο, ούτε ιεραποστόλων, ούτε ανθρώπων που παραδέρνουν στα υπαρξιακά τους. Η κοινωνική αναγνώριση και η γείωση που θα πρέπει να διαθέτει ένα σύγχρονο κομματικό επιτελείο δεν παρέχεται από το ίδιο το κόμμα –αλλιώς οι ανθρωποι αυτοί θα ήταν περιττοί- αλλά από την ιδια την κοινωνία. Και είτε υπάρχει, είτε δεν υπάρχει.

Τελειώνω. Θα μπορούσα ν’ απαριθμίσω πολλά καλά και κακά παραδείγματα -επωνύμως. Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε κι απ’ τα δύο. Αρκούμαι σε ένα φωτεινό παράδειγμα από τον χώρο της ενημέρωσης. Στην ΕΡΤ, που δεν κατάφερε να γίνει αυτό που έπρεπε, υπάρχει μια εκπομπή που λέγεται «Άλλη Διάσταση». Δείτε το ύφος και το ήθος. Δείτε τί πάει να πει διαβασμένος, κόσμιος και εύστροφος δημοσιογράφος που τιμά την ιδιότητα και τον ρόλο του. Δεν υπαινίσσομαι να «στρατολογήσουμε» στα κόμματα της Αριστεράς αυτούς τους συγκεκριμένους ανθρώπους.  Εννοώ να κοιτάξει ο ΣΥΡΙΖΑ να βρει παιδιά  σ α ν  κ ι  α υ τ ά.  Γιατί με γερο-ΠΑΣΟΚους, αφρίζοντα στελέχη συντεχνιών, περιαυτολογούντες πανεπιστημιακούς και εγωκεντρικούς νεολαίους δουλειά δε γίνεται.

Κοίτα να δεις που παίρνουμε μαθήματα στα γεράματα από το τζόβενο τον Τσίπρα!