Η πανδημία έχει ήδη επιβαρύνει σημαντικά το ΕΣΥ και εάν η εξάπλωση της λοίμωξης ακολουθήσει τον σημερινό ρυθμό – ο τελευταίος απολογισμός είναι 399 κρούσματα- τότε το πρόβλημα θα γίνει μη-διαχειρίσιμο. Η κατάρρευση του ΕΣΥ θα έχει τότε ως αποτέλεσμα την αποτρέψιμη απώλεια σημαντικού αριθμού ασθενών είτε νοσούντων από COVID19, είτε εξαιτίας άλλων νοσημάτων που δεν θα μπορούν να αντιμετωπιστούν από τις ανεπαρκούσες δομές υγείας.

Ο διαθέσιμος χρόνος αναλώθηκε στο να θωρακιστεί μόνο με όρους επικοινωνίας το κύρος της πολιτικής ηγεσίας και όχι το ΕΣΥ. Στην σύγχρονη ελληνική εκδοχή η γυναίκα του Καίσαρα αρκεί να φαίνεται, αλλά δεν χρειάζεται και να είναι, τίμια. Ωστόσο, η πανδημία από την COVID-19 αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες υγειονομικές κρίσεις που κλήθηκε ποτέ να αντιμετωπίσει η χώρα. Το ΕΣΥ θεμελιωμένο σε σαθρές βάσεις και αποδυναμωμένο από την πολυετή οικονομική κρίση, ήδη ανταπεξερχόταν οριακά στην εξυπηρέτηση των  υγειονομικών αναγκών στην προ-πανδημίας εποχή. Πως θα καταστεί λοιπόν εφικτή η αντιμετώπιση του επερχόμενου κύματος ασθενών με κοροναιό;

Προς νοσοκομεία μιας νόσου;

Υφέρπει η σκέψη ότι σε περίπτωση ανάγκης θα μετατραπούν πρακτικώς όλα τα νοσοκομεία σε COVID-νοσοκομεία. Θα ήταν λογική μια τέτοια σκέψη εάν μπορούσαμε να συνάψουμε ένα είδος ανακωχής με όλα τα άλλα σοβαρά νοσήματα που ταλαιπωρούν χιλιάδες πολίτες και ευθύνονται για χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο. Κάτι τέτοιο μπορεί όμως να υπάρξει μόνο σε σχεδιασμούς ανθρώπων αδαών. Στα νοσοκομεία θα εξακολουθήσουν να αναζητούν βοήθεια οι χιλιάδες των ασθενών με κακοήθειες, καρδιοαγγειακά και άλλα νοσήματα. Οι δε μονάδες (ΜΕΘ)  θα πρέπει να εξυπηρετήσουν όχι μόνο τους πάσχοντες από COVID-19, αλλά κι όλους τους υπόλοιπους ασθενείς που εξυπηρετούσαν μέχρι σήμερα. Ή μήπως όχι;

Θα υπάρξει λοιπόν δίλλημα αν θα προκριθούν αυτοί που πάσχουν από COVID-19 σε βάρος π.χ. όσων πάσχουν από καρκίνο; Η αλήθεια είναι ότι η τηλεόραση θα μιλήσει μόνο για τους πρώτους … Εμμέσως, μπορεί έτσι να καθοριστεί το ποιος θα επιζήσει, όχι πια μόνο με την έννοια του ποιος θα πρωτο-διασωληνωθεί, αλλά και βάσει του αν αυτό που απειλεί την ζωή του κυριαρχεί στην επικαιρότητα ή όχι!

Στην συνήθη ερώτηση των ημερών, εάν δηλαδή η δέουσα απάντηση είναι το να γίνει άμεσα ένα γενικό lockdown, σπεύδω να απαντήσω ότι αυτό δεν αποτελεί ιδανική λύση. Όποιος όμως δεν επιθυμεί πραγματικά να επέλθει, τότε θα πρέπει να αφυπνιστεί εγκαίρως δημιουργώντας ένα αυστηρό σύστημα ελέγχων σε όλες τις κρίσιμες κοινωνικές δομές και πολύ περισσότερο στα νοσοκομεία.  Η σημερινή αμηχανία  καθιστά την έλευση του lockdown απλώς αναπόφευκτη.

Είναι γνωστό σε όλους πια ότι η Ελλάδα παραμένει αυτή την στιγμή ουσιαστικά ανοχύρωτη μπροστά στην επερχόμενη επέλαση του ιού. Είναι κρίμα, γιατί θα μπορούσαν να είχαν ληφθεί με τρόπο οικονομικά ανώδυνο αρκετά μέτρα που θα μας είχαν προετοιμάσει καλύτερα. Μερικές πρακτικές σκέψεις παρατίθενται πιο κάτω με την ελπίδα ότι ακόμη δεν είναι αργά.

10 + 1 πρακτικά μέτρα ανακούφισης

1) Τα μεγάλα νοσοκομεία δεν θα πρέπει επ’ ουδενί να εκπέσουν σε αποκλειστικά κέντρα θεραπείας ασθενών με COVID-19, έτσι ώστε να συνεχίσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε όλους τους ασθενείς.  Ένας επιπλέον λόγος είναι ο κίνδυνος διασποράς του ιού στους πολλούς «άλλους» ασθενείς τους, πολλοί από τους οποίους ανήκουν στις πολύ ευπαθείς ομάδες. Οι πλείστοι αυτών των ασθενών, αντιμετωπίζονται στα μεγάλα νοσοκομεία. Η απαγόρευση του επισκεπτηρίου για την προφύλαξη τους είναι μεν καλή αλλά δεν είναι αρκεί, όταν σε αυτά τα νοσοκομεία εξακολουθούν να στοιβάζονται ασθενείς σε διαδρόμους και ράντζα.

2) Όσοι χρήζουν νοσηλείας, με μέτριας βαρύτητας νόσο COVID-19, θα πρέπει να νοσηλεύονται  σε ξεχωριστά ειδικά κέντρα. Η Παμμακάριστος και το Λοιμωδών δεν επαρκούν για τον σκοπό αυτό.

3) Πρέπει να αποφασιστεί άμεσα η εμπλοκή κάποιου/ων στρατιωτικών νοσοκομείων με σκοπό την νοσηλεία ασθενών με κορονοιό. Η στελέχωση του θα μπορούσε να ενισχυθεί από τις ΕΔ.

4)Ο ιδιωτικός τομέας πρέπει επίσης να αναλάβει το μερίδιο που του αναλογεί κατά παρόμοιο τρόπο. Αξιοποιώντας δηλαδή κάποιο από τα πολλά μικρότερα νοσηλευτήρια του, προκειμένου να διαφυλαχθούν τα μεγάλα ιδιωτικά, αλλά όχι σε βάρος του πιεζόμενου ΕΣΥ.

5) Θα πρέπει οι δομές πρωτοβάθμιας περίθαλψης να αναλάβουν την αρχική εκτίμηση όλων των υπόπτων κρουσμάτων και την διενέργεια των ειδικών εξετάσεων, έτσι ώστε να αποσυμφορηθούν τα μεγάλα νοσοκομεία τα οποία καλούνται σήμερα να εφαρμόσουν ταυτόχρονα από πρωτοβάθμια μέχρι τριτοβάθμια περίθαλψη. Το μέτρο αυτό θα ανακουφίσει ιδιαίτερα την γενική εφημερία των μεγάλων νοσοκομείων και θα μειώσει την ενδονοσοκομειακή διασπορά του ιού.

6) Την ροή αυτή θα πρέπει να την εγγυηθεί η συνεργασία ΕΚΑΒ-ΕΟΔΥ. Το τηλεφωνικό κέντρο του οποίου, θα πρέπει να δίνει οδηγίες καταγραφόμενες και ιατρικά επιτηρούμενες, προκειμένου να είναι έγκυρες και να ακολουθούνται πιστά. Σε συνεννόηση με την Πρωτοβάθμια, θα πρέπει όσοι παραμένουν σε οίκοι νοσηλεία να μην αφήνονται στην τύχη τους αλλά να υπάρχει μέριμνα για την παρακολούθηση τους, ώστε να μην καταφεύγουν τελικά όλοι στα νοσοκομεία.

7) Τα Σαββατοκύριακα τα κρούσματα του ιού εμφανίζονται αισθητά μειωμένα γιατί ο μεγάλος αριθμός των δωρεάν τεστ διενεργούνται στα δημόσια νοσοκομεία, πράγμα που δεν μπορεί να συμβεί κατά τις ημέρες αργίας. Η διαπίστωση αυτή είναι ενδεικτική ότι τα τεστ που διενεργούνται είναι όχι μόνο πολύ λιγότερα από αυτά που απαιτούνται αλλά διενεργούνται και μέσα στην ‘φωλιά του λύκου’, αφού οι ασθενείς προσέρχονται αναγκαστικά στα γενικά νοσοκομεία, σε ημέρες γενικής εφημερίας.

8) Πρέπει στα νοσοκομεία να γίνονται διαδοχικές εξετάσεις στο προσωπικό με σκοπό την έγκαιρη εντόπιση ασυμπτωματικών που συμμετέχουν στην διασπορά του ιού. Είναι γνωστό στους ειδικούς ότι η διασπορά της νόσου μεταξύ των υγειονομικών αυξάνεται ήδη ραγδαία, με σοβαρό κίνδυνο να βγουν εκτός λειτουργίας μεγάλες υγειονομικές μονάδες, ενώ και ο κίνδυνος να νοσήσουν βαριά οι ασθενείς που νοσηλεύονται με άλλα σοβαρά νοσήματα είναι πλέον υπαρκτός.

9) Οι ευάλωτοι υγειονομικοί παραμένουν ακόμη στα νοσοκομεία ή κάνουν χρήση κανονικής άδειας, γιατί η διαδικασία που εφαρμόζεται είναι σαφώς παρελκυστική. Αυτό παίρνει διαστάσεις αναλγησίας όταν μιλάμε για νεαρά άτομα, ευάλωτα λόγω ιατρικού ιστορικού. Προφανώς η υπάκουη διοικητική και ιατρική ιεραρχία των ξεχειλωμένων ιατρικών πρωτοκόλλων, περιμένει το πρώτο θύμα σε υγειονομικό των ευάλωτων ομάδων, προκειμένου να εξορθολογήσει την στάση της (γραμμή τύπου Κεραμέως).

10) Επιβάλλεται η καθημερινή ενημέρωση των εργαζομένων των νοσοκομείων που νοσηλεύουν ασθενείς με Covid 19, για τυχόν κρούσματα σε εργαζομένους και τον αριθμό των νοσηλευόμενων με Covid 19 ασθενών, τόσο σε θαλάμους, όσο και στις ΜΕΘ. Η ενημέρωση μπορεί να γίνεται με καθημερινή ανάρτηση-επικαιροποίηση στον ιστότοπο του νοσοκομείου και είναι μέτρο διαύγειας, που κατευνάζει ανησυχίες, εμποδίζει σπερμολογίες και βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει τίποτε το μυστικό.

Τέλος, χρειάζονται μαζικές προσλήψεις μονίμων και παράταση σε όλους τους συμβασιούχους αντί για τις υποχρεωτικές μετακινήσεις των πιο «νέων», προκειμένου να υπάρξουν οι επιπλέον και άρτια στελεχωμένες κλίνες ΜΕΘ. Μόνο έτσι θα καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες του COVID-19, χωρίς να στερηθούν τις «δικές» τους κλίνες οι ασθενείς με άλλα σοβαρά νοσήματα.

Χρειάζεται μάλιστα να υπάρξει πρόβλεψη ισχυρών εφεδρειών για την στιγμή που το υγειονομικό προσωπικό θα δεχθεί την ισχυρή κρούση και θα εμφανίσει κενά. Ελπίζω στο δεύτερο κύμα, ο Μωυσής να μην αποφάσισε να προσφύγει σε σολομώντειες λύσεις, σε βάρος δηλαδή των υπολοίπων ασθενών!