Βαδίζοντας προς τον πολυαναμενόμενο εμβολιασμό, γίνεται περισσότερο σαφές παρά ποτέ ότι μία κρίσιμη σιωπηλή μειοψηφία απειλεί να ναρκοθετήσει την πορεία προς την όποια υγειονομική ομαλότητα. Αυτή η κοινωνική μειοψηφία αμφισβητεί εκ θεμελίων την πρωτοκαθεδρία της επιστήμης υπέρ μίας αντιεπιστημονικής και αντιρασιοναλιστικής στάσης. Η ανθρωπογεωγραφία της ομάδας αυτής δεν έχει μόνο ακαδημαϊκό ενδιαφέρον αλλά μπορεί να αναδειχθεί και στο βασικό εργαλείο για την πρόληψη της ευρύτερης διάδοσης αντικοινωνικών συμπεριφορών.

Σε επίπεδο προσλαμβανουσών, οι βασικές συνιστώσες της ιδεολογίας αυτής της σιωπηλής μειοψηφίας δεν έχουν διαφοροποιηθεί σε σχέση με την προϊστορία της: το αντιεμβολιαστικό κίνημα, οι διάφορες παραλλαγές της άρνησης της πανδημίας ή/και της άρνησης του ιού, οι διαφόρων διαβαθμίσεων συνωμοσιολογικές θεωρίες (π.χ. ψευδή νούμερα, δόλια διασπορά ιού, καταγραφή πολιτών από σκοτεινά κέντρα κτλ.). Αυτό όμως που την διαφοροποιεί αισθητά σε σχέση με το παρελθόν, είναι η ισχυρή πολιτική της εκπροσώπηση και έκφραση σε συνδυασμό με την ριζοσπαστικοποίησή της.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η προεδρία Τραμπ και η έξοδος στους δρόμους των ΗΠΑ των σιωπηλών και υπόγεια δρώντων μέχρι πριν από 4 χρόνια ακραίων ομάδων, έδωσε το γενικό σύνθημα. Ο Μπολσονάρο πήρε τη σκυτάλη εμβολιάζοντας την κοινή γνώμη με αμφιβολία έναντι πάντων και ο Όρμπαν συμμάχησε απροκάλυπτα με τον ιό για να ολοκληρώσει τον εκφασισμό του ουγγρικού κράτους. Το πρόσφατο φαινόμενο των δηλώσεων άρνησης του ιού και αντίδρασης στον εμβολιασμό εκ μέρους Ελλήνων celebrities αλλά και η οργανωμένη φασιστική επίθεση που δέχθηκε το μεγαλύτερο συγκρότημα ενημέρωσης στην Κύπρο (ΔΙΑΣ) από εποχούμενη ομάδα ”αρνητών”, απηχούν τις παγκόσμιες αυτές εξελίξεις.

Μέχρι τώρα, τα φαινόμενα αυτά αποδίδονται σε διάφορες αιτίες: από χαμηλή μόρφωση και υποκουλτούρα μέχρι ψυχοπαθολογία. Η γιγάντωση του ανορθολογισμού ανάγεται έτσι σε ατομικά χαρακτηριστικά ή συνθήκες.

Ωστόσο, όπως σε σχέση με κάθε φαινόμενο ή κίνημα, το βλέμμα δεν πρέπει να στρέφεται στα επί μέρους στοιχεία του αλλά στη δυναμική που τα απελευθερώνει και τα συνέχει με ακόμα πιο ισχυρούς δεσμούς. Με λίγα λόγια, η αυτόματη κατηγοριοποίηση στην περιοχή της ”γραφικότητας” περσόνων όπως ο Λιακόπουλος, ο Σώρρας ο Βελόπουλος αλλά και ο…πρώιμος Άδωνις καθώς και ο Καμμένος (θεωρούμενος ως ένας από τους εισαγωγείς των ”νεοταξικών” συνωμοσιολογικών θεωριών στην Ελλάδα) αποδείχθηκε βοηθητική για την αύξηση και όχι για την μείωση της επιρροής τους. Και το πιο αξιοσημείωτο σε σχέση με όλους τους παραπάνω είναι ότι δημιούργησαν κινήματα, άλλοτε συγκροτημένα σε πολιτικά υποκείμενα και άλλοτε τηλεοπτικά καταναλωτικά και συμπεριφορικά μετα-κινήματα.

Το περίεργο στην περίπτωση των ”κορωνοθεωριών” είναι ότι για μια ακόμα φορά, στην πολυκύμαντη ιστορία του νεοφιλελευθερισμού, οι συνωμοσιολόγοι οικειοποιούνται συνθήματα του φιλελευθερισμού (π.χ. ”αυτοδιάθεση του σώματος”) για να υποστηρίξουν μία αντικοινωνική στάση που αναιρεί βασικούς όρους συνύπαρξης. Ωστόσο αυτό δεν θα έπρεπε πλέον να μας ξαφνιάζει. Ο νεοφιλελευθερισμός θεμελιώθηκε πάνω στον ανορθολογισμό που συχνά φλέρταρε με την συνωμοσιολογία. Από τον Πινοσέτ που κλήθηκε να τον πρωτολανσάρει μέχρι τους ανατολικοευρωπαίους και βαλκάνιους εθνικιστές ηγέτες τύπου Σαμαρά που προωθούσαν ταυτόχρονα τον εθνικιστικό παροξυσμό και την πιο ακραία μονεταριστική ατζέντα (συναδιαλεγόμενοι ενίοτε υπόγεια ή φανερά με ναζιστικές, συνωμοσιολογικές, αντιδιαφωτιστικές πολιτικές δυνάμεις όπως η Χρυσή Αυγή), το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα: η εξάρθρωση της κοινωνικής συνοχής, η διαπλοκή, η διαφθορά και η ασυδοσία των παγκόσμιων ελίτ και ο συναγελασμός τους με τα πιο θολά πολιτικά απόνερα του σύγχρονου καπιταλισμού παράγουν τοξικά συνωμοσιολογικά απόβλητα.

Ειδικά για την δική μας γειτονιά, αποδεικνύεται ότι η πολιτική νίκη σε βάρος της Χρυσής Αυγής και των παραφυάδων της, δεν μπορεί παρά να είναι μόνο η αρχή για ένα νέο ορθολογιστικό, διαφωτιστικό κίνημα για την δημόσια υγεία και το δικαίωμα στη ζωή.