Ογδόντα χρόνια μετά, υπάρχουν πια αλήθειες να ειπωθούν ή μήπως είναι η 28^η Οκτωβρίου ένας εθνικός μας μύθος, λίγο -πολύ στο απυρόβλητο; Η μεγάλη απόσταση από το κορυφαίο γεγονός δίνει την ευκαιρία, σε όποιον ενδιαφέρεται για το βάθος των πραγμάτων.

Φέτος, κυριαρχεί η παρομοίωση του Έπους εκείνου με ένα άλλο έπος που χρειαζόμαστε σήμερα. «Ψηλά πάντα οι σημαίες μας!» αναφώνησε ο κ Χαρδαλιάς, χθες το απόγευμα στην γνωστή «ωραία εκπομπή» για την πανδημία. Θα μπορούσε να εκληφθεί αυτό κι ως «συντροφικό μαχαίρωμα» σε βάρος του προισταμένου του, κ Μιχάλη Χρυσοχοίδη, για τα όσα ανυπόστατα είπε πρόσφατα για τα 12ν.μ. και τον «εθνικισμό». Συνηθισμένα πράγματα αυτοί οι υπαινιγμοί στο ΠΑΣΟΚ, όπου και οι δυό τους μάθανε γράμματα.

Γιατί η κυβέρνηση επικαλείται το πνεύμα του μετώπου, όχι στα ελληνοτουρκικά αλλά στην πανδημία; Όχι μόνο επιστημονικά αλλά και εμφανισιακά, ο ιός ουδεμία σχέση έχει με τον Benito. Πιο πολύ μοιάζει με εξωγήινο! Η δε αντιμετώπιση του είναι κυρίως ένα τεχνικό θέμα όπου περιττεύουν οι φορτίσεις οι πατριωτικές, οι θρησκευτικές, οι πολιτικές. Το να χρησιμοποιείς κάποιες ρήσεις για εμψύχωση ή για ηθικές παραινέσεις είναι θεμιτό αλλά με μέτρο. Το περίσσιο χαλάει το ίσιο, λένε στην Κρήτη.

Γιατί, για να αγοράσεις αντιδραστήρια για τα Test, για να προσλάβεις εντατικολόγους ώστε να μην κάνεις μαιμουδιές με τις ΜΕΘ, για να πάρεις εκπαιδευτικούς για διπλοβάρδιες έστω στις περιοχές που βάζεις σε lockdown, για να αγοράσεις λεωφορεία και συρμούς εγκαίρως, για να μην επαίρεσαι ότι αδειάζεις τα ξενοδοχεία των προσφύγων και γεμίζεις την Πλατεία Βικτωρίας, για να μην ξανανοίξεις τα γήπεδα στα ξεκούδουνα, για να ελέγξεις τα 300 όλα-όλα γηροκομεία, για να μην κάνεις την τουριστική είσοδο του Προμαχώνα Κερκόπορτα του κορωνοιού δεν χρειάζεται να είσαι μεγαλοφυία.

Ας μην μπερδεύουμε τα πράγματα. Αντιθέτως προς την πανδημία, είναι πολύ πιο δύσκολο να ομοφωνήσουν οι άνθρωποι για ένα κορυφαίο πολιτικό γεγονός κι ας έγινε ογδόντα χρόνια πριν. Οι Χρυσαυγίτες έγκλειστοι του Δομοκού, κάτω από τις θρησκευτικές εικόνες που όψιμα θυμήθηκαν, εορτάζουν το έπος του ομοιδεάτη τους (εναντίον ενός άλλου επίσης ομοιδεάτη τους). Δεν έχουν εντελώς άδικο, δικός τους ήταν, όσον αφορά τις φασιστικές πεποιθήσεις, ο Ιωάννης Μεταξάς. Η διαφορά ήταν πως ήταν μορφωμένος, διακεκριμένος στην δουλειά του και κυρίως πατριώτης.

Η 4^η Αυγούστου ήταν  το είδος «σοβαρής ΧΑ», που επιθυμούσε ο παλιός κομμουνιστής, σημιτικός, αλαφουζικός και στα ύστερα Μητσοτακικός βουλευτής, κος Μπάμπης Παπαδημητρίου.Οσο για τον Μουσολίνι, δεν ήταν τόσο απαξιωμένος όσο λέγεται (τεκμήριο αποτελεί το video της ενθουσιώδους υποδοχής του στην Κέρκυρα κατά την σύντομη κατάληψη της νήσου στα 1924).

Όπως και να έχει ο Μεταξάς, «το έσωσε», κατά το τελευταίο εξάμηνο της ζωής του με το όχι.

Δεν ισχύει το ίδιο για όλη την παράταξη του ή όλους τους συνεργάτες του. Η κυβέρνηση Τσολάκογλου υπήρξε σάρξ εκ της σαρκός. Ακόμη κι ο στρατηγός Κατσιμήτρος, ο μέραρχος της 8^ης που κράτησε το Μέτωπο, φέρει την ατιμωτική καταδίκη και φυλάκιση ως δοσίλογος γιατί έγινε ανοήτως στην κυβέρνηση Τσολάκογλου υπουργός Εργασίας, επί δίμηνο. Αυτό δεν τον καθιστά συγκρίσιμο με θρασύδειλους δολοφόνους.

Βέβαια κι όσο ζούσε ο Μεταξάς, εξαίρεσε της επανόδου στο στράτευμα τους έμπειρους βενιζελικούς απότακτους του ’35 και κυρίως όταν αυτός πέθανε, οι διάδοχοι του παρέδωσαν τους έγκλειστους κομμουνιστές των στρατοπέδων και των φυλακών στην Γκεστάπο.

Πολύ μεγαλύτερη υπέρβαση έκανε με το γράμμα του από την φυλακή της Κέρκυρας, ο Γραμματέας του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης. Όσοι θεωρούν ότι ήταν κάτι εύκολο δεν έχουν παρά να μελετήσουν την στάση του γαλλικού κόμματος, λίγους μήνες πριν. 

Είναι γνωστό ότι ο φασισμός στην Ιταλία παρέμεινε μελωδικός. Διέθετε πλήθος εύηχων ύμνων, σε αντίθεση με τους κακόηχους αντίστοιχους που υπήρχαν σε όλες σχεδόν τις γλώσσες. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος οι φασιστικοί αυτοί ύμνοι αποτέλεσαν μια εύκολη λύση αντιγραφής, με άλλους στίχους φυσικά , ετέθησαν στην υπηρεσία του αντιφασιστικού αγώνα.

Καταχάρηκε, λοιπόν, ο επικεφαλής Ιταλός που έμπαινε «θριαμβευτής» στα Γιάννενα, όταν άκουγε τον σκοπό του φασιστικού ύμνου να παιανίζει από παντού. Την επόμενη ημέρα που έμαθε την αλήθεια, ότι ήταν μια παράφραση και οι στίχοι λέγανε Κορόιδο Μουσσολίνι, τσαντίστηκε τόσο που κατάσχεσε όλα τα γραμμόφωνα.

Ο λαός στο Μέτωπο, λένε ότι ποτέ δεν άκουσε τα θεατρικά που απαθανατίστηκαν, ωστόσο τραγουδούσε σκωπτικά διάφορες παραλλαγές γνωστών ρεμπέτικων του Βαμβακάρη, του Χατζηχρήστου, του Μπαγιαντέρα και άλλων Mε ένα από τα οποία θα κλείσω το κείμενο της γιορτινής ημέρας, που παραμένει τέτοια ακόμη και στην σκιά του μαύρου ρεκόρ (1259 – 102- 15).