Με αφορμή την κυκλοφορία του καινούριου του βιβλίου, με τίτλο «Hippie», ο διάσημος συγγραφέας παραχώρησε συνέντευξη στον Bruno Astuto στο βραζιλιάνικο περιοδικό «Ela» της εφημερίδας «O Globo».

Ads

Τι σε έκανε να ξαναθυμηθείς τώρα την εποχή των χίπηδων;

Παρατηρώ ότι ο κόσμος πορεύεται σε έναν φονταμενταλισμό άνευ όρων – θρησκευτικό, σεξουαλικό, πολιτικό… Στην εποχή των χίπηδων υπήρχε μια ανοχή, ένας σεβασμός στις αντιλήψεις και τις επιλογές του άλλου.

Διατηρείς ακόμα επαφή με φίλους από εκείνη την περίοδο; Πιστεύεις ότι έχουν διαφυλάξει αξίες από τη φιλοσοφία της ελεύθερης ζωής;

Ads

Μόνο με έναν, τον οδηγό του Magic Bus, που είναι σήμερα διακεκριμένος γιατρός και ειδικεύεται στο μετατραυματικό σύνδρομο σε ανθρώπους που έχουν ζήσει τη φρίκη του πολέμου.

Κι εσύ; Τι έχεις κρατήσει από εκείνη την εποχή; Τι έμεινε από εκείνο τον νέο που ρίχτηκε να εξερευνήσει τον κόσμο με το Magic Bus;

Νομίζω, τα πάντα. Εξάλλου, όπως πιστεύω, μια φορά χίπης, πάντα χίπης… Έμαθα να βλέπω τη ζωή πιο απλά, ότι οι μεγαλύτερες απολαύσεις είναι δωρεάν: το περπάτημα, το να απολαμβάνεις τη φύση, ο διαλογισμός, το να γελάς και να κλαις δίχως ενοχές, το να προσφέρεις τη βοήθειά σου σε αυτούς που σε χρειάζονται, το να μην αφήνεις τελικά τον εαυτό σου να εξαπατηθεί από τον τρόπο που θέλει να σε κατευθύνει το σύστημα…

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας που ακολούθησε το ταξίδι σου δεν θα έλεγε κανείς ότι η «διαδρομή» του Magic Bus παρέμεινε και τόσο… μαγική: είχαμε την Ιρανική Επανάσταση, τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν, τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, που στην ουσία περιόρισε την έκδοση τουριστικής βίζας για προορισμούς όπως η Συρία, το Ιράκ και ο Λίβανος, και πολλά άλλα. Πώς έκρινες όλες αυτές τις «παρεκκλίσεις» μετά το ταξίδι που σε σημάδεψε τόσο;

Ενα πράγμα είναι σίγουρο: όταν πρέπει να κάνεις κάτι, ποτέ μην το αναβάλλεις, γιατί αργότερα μπορεί να είναι πολύ αργά. Το ίδιο ακριβώς θα συνέβαινε αν είχα αναβάλει το ταξίδι μου για αργότερα· δεν θα το είχα πραγματοποιήσει, για τους λόγους που προανέφερες. Μέχρι σήμερα μετανιώνω που δεν κατάφερα να πάω στη Συρία το 2010, για παράδειγμα. Απείχε μόλις μία ώρα με το αεροπλάνο από εδώ.

Ως παγκοσμίως αναγνωρισμένος συγγραφέας πλέον, επέστρεψες, φαντάζομαι, πολλές φορές στα μέρη που περιγράφεις στο βιβλίο. Πώς σου φάνηκαν; Πώς ένιωσες βλέποντάς τα κάτω από άλλες συνθήκες πια;

Ολα αλλάζουν. Οταν πήγα στο Περού, για παράδειγμα, αρνήθηκα να επιστρέψω στο Μάτσου Πίτσου, γιατί ήξερα ότι είχε πλέον καταληφθεί από τις ορδές των τουριστών. Η Κριστίνα πήγε και δεν μπορούσε καλά καλά να περπατήσει. Δεν είμαι, πάντως, ο τύπος ανθρώπου που αρέσκεται να γυρνά στο παρελθόν· ταυτίζομαι περισσότερο με την ιστορία της συζύγου του Λωτ, που, όταν γύρισε να κοιτάξει την καταστροφή στα Σόδομα και τα Γόμορρα, έμεινε στήλη άλατος.

Θα ήθελα να μιλήσουμε λίγο για την εντύπωση που έχει ο κόσμος για την κουλτούρα των χίπηδων. Θα ήθελα να μου πεις συγκεκριμένα ποια είναι η γνώμη σου για κάποιες αρχές που τους χαρακτήριζαν, αν έχουν ακόμα ισχύ ή αν έχουν παρερμηνευθεί στις μέρες μας, κυρίως σε ό,τι αφορά στον ελεύθερο έρωτα και τα ναρκωτικά.

Σε ό,τι αφορά στον ελεύθερο έρωτα, είναι μια αξία άρρηκτα συνδεδεμένη με την επανάσταση των χίπηδων και νομίζω πως ως ζητούμενο και αξία είναι ακόμα σε ισχύ.

Τα ναρκωτικά; Τι αντιπροσώπευαν για τους χίπηδες και τι για τον κόσμο σήμερα; Θα έπρεπε να νομιμοποιηθούν;

Η μαριχουάνα σήμερα έχει αποποινικοποιηθεί σε πολλά μέρη του κόσμου· στην Ελβετία, για παράδειγμα, πωλείται σε κάθε παντοπωλείο. Τα άλλα ναρκωτικά όμως, όπως η ηρωίνη και η κοκαΐνη, πιστεύω ότι πρέπει να συνεχίσουν να απαγορεύονται. Επιπλέον, υπάρχει και μια ολόκληρη βιομηχανία καταστολής, που απομυζά εκατομμύρια δολάρια από τις κυβερνήσεις και ισχυρίζεται ότι και η μαριχουάνα είναι επικίνδυνη.

Οι χίπηδες αμφισβητούσαν τη μόδα: φορούσαν τρύπια ρούχα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες και το γούστο τους, και γενικώς ακολουθούσαν έναν τρόπο ντυσίματος που έμπαινε, ας πούμε, στο «μάτι» του συστήματος. Στον σημερινό κόσμο η εξάπλωση όλων αυτών των αλυσίδων (!) ταχυ-ένδυσης έχει κάνει τους νέους να αγοράζουν αφειδώς τις τελευταίες τάσεις της μόδας σε εξευτελιστικές τιμές. Δεν θα έπρεπε και σήμερα όμως οι νέοι να είναι αμφισβητίες, να μην ακολουθούν πειθήνια τις επιταγές της μόδας;

Αναμφισβήτητα θα έπρεπε. Γιατί αυτό θα καλλιεργούσε τη δημιουργικότητά τους.

Με συγκίνησε πολύ στο βιβλίο το σημείο εκείνο όπου ο Πάουλο και η Κάρλα, όταν ήταν στην Κωνσταντινούπολη, «προτίμησαν να δουν την ψυχή τους», αντί να δουν τα αξιοθέατα που τους πρότειναν. Νομίζεις ότι είναι πιθανό σε αυτό τον κόσμο του easy jet να κάνει κανείς ένα ταξίδι που θα τον μεταμορφώσει πραγματικά, όπως πολλά που έκανες εσύ, στο Σαντιάγο δε Κομποστέλα, π.χ., ή με τους χίπηδες;

Νομίζω ότι όλα εξαρτώνται από το άτομο. Αυτό που λέω στο σημείο για την Κωνσταντινούπολη μπορεί να ισχύσει και σήμερα: μπορείς να είσαι στον σταθμό ενός τρένου και να πραγματοποιήσεις μια… επίσκεψη στην ψυχή σου. Αυτό που χρειάζεται όμως σίγουρα είναι να ταξιδεύει κανείς περισσότερο, αλλά, δυστυχώς, οι άνθρωποι σήμερα διανύουν τη διαδρομή για το Σαντιάγο «προσκυνώντας» την οθόνη του κινητού τους. Νομίζω πως μια γερή δόση αποτοξίνωσης από το διαδίκτυο θα βοηθούσε πολύ.

«Η αγάπη είναι μια ερώτηση δίχως απάντηση», διαβάζουμε στο βιβλίο. Είσαι ένας άνθρωπος που παραμένει παντρεμένος με το ίδιο άτομο εδώ και σχεδόν σαράντα χρόνια, κάτι που είναι συγκλονιστικό. Είναι οι ερωτήσεις που αλλάζουν ή απάντηση πραγματικά δεν υπάρχει;

Στην πραγματικότητα, δεν είμαι παντρεμένος με το ίδιο άτομο, αλλά με μια διαφορετική κάθε φορά Κριστίνα μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Κι εγώ επίσης δεν είμαι ο ίδιος. Το πρόβλημα με τον γάμο είναι ότι, άπαξ και τελειώσει η τελετή, οι άνθρωποι νομίζουν ότι η σχέση τους θα είναι ίδια για πολλά, πολλά χρόνια. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ή προσαρμόζεσαι ή τελικά καταλήγεις να απομακρυνθείς από κάποιον που αγαπάς.

Κοινωνικά δίκτυα και… συγκαλυμμένες επιθέσεις

Ησουν από τους πρώτους ένθερμους οπαδούς των social media. Τελευταία έχεις κάπως αποστασιοποιηθεί. Γιατί αυτή η απόσταση; Και τι διαπίστωσες χρησιμοποιώντας τα λιγότερο;

Τα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν χαλάσει πολύ τελευταία. Εγώ, για παράδειγμα, μπορούσα να προβάλλω το περιεχόμενο που ήθελα δωρεάν, τώρα το facebook λέει ότι πρέπει να πληρώσω γι’ αυτό. Κι όμως, το έκανα για να βοηθήσω τον κόσμο, αλλά τελικά ήταν μια ψευδαίσθηση.

Τι θα έλεγε ο Μάγος σε όλα αυτά τα άτομα που υφίστανται προπηλακισμούς και ρατσιστικές επιθέσεις στα social media; Τι να κάνουν;

Νομίζω ότι έχει βγει στην επιφάνεια ό,τι χειρότερο για το ανθρώπινο είδος, η συγκαλυμμένη επίθεση πίσω από την ανωνυμία. Προσωπικά, δεν ανησυχώ ιδιαίτερα, γιατί μπλοκάρω όποιον δεν θέλω και τελεία. Αλλά υπάρχουν άνθρωποι που πληγώνονται απ’ αυτό κι αυτό θλίβει βαθύτατα την Ψυχή του Κόσμου.

Εσύ έχεις νιώσει να θλίβεσαι από τα fake news; Πώς διασφαλίζεις την ιδιωτικότητά σου, αν υποθέσουμε ότι αυτό είναι ακόμα εφικτό;

Δεν είναι εφικτό, αλλά φαίνεται ότι τελευταία έχει αναπτυχθεί ένας προβληματισμός γύρω από το θέμα. Ας ελπίσουμε ότι θα θεσπιστεί ένα αυστηρό νομικό πλαίσιο ενάντια στην παραβίαση της ιδιωτικότητας και στα fake news.

Γυναίκες, φεμινισμός και δημιουργικότητα

Πάουλο, πολύ συχνά στα βιβλία σου ο κεντρικός μυθιστορηματικός ήρωας είναι γυναίκα. Μπαίνεις πολύ στη θέση τους και πολύ σημαντικοί ήρωες στα βιβλία σου είναι επίσης γυναίκες. Σε τι βαθμό πιστεύεις ότι έχεις αναπτυγμένη τη θηλυκή σου πλευρά;

Είμαι άνδρας και γυναίκα μαζί. Η γυναίκα είναι η δημιουργική πλευρά, γι’ αυτό και είναι πολύ περισσότερο παρούσα ως βασικός χαρακτήρας στα βιβλία μου.

Εχεις ακολουθήσει τις νεοφεμινιστικές καμπάνιες, όπως το #MeToo, που στρέφεται ενάντια στις σεξουαλικές επιθέσεις, ή το #Timesup, που ζητά ίδια δικαιώματα στην εργασία για άνδρες και γυναίκες; Πιστεύεις ότι έχουν λόγο ύπαρξης και μπορούν να επιτύχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα;

Εξαρτάται από τον τρόπο που θα διαχειριστούν το όλο θέμα οι γυναίκες, που κυρίως ενδιαφέρονται γι’ αυτό. Παρατηρώ με σχετική ανησυχία ότι μερικές φορές όλο αυτό γίνεται για να τραβήξουν τα φώτα της δημοσιότητας. Ολοι όμως θα συμφωνήσουμε -κι αυτό διατυπώνεται και στο βιβλίο- ότι οι γυναίκες είναι πολύ πιο ευαίσθητες και πολύ πιο συντονισμένες με τον εαυτό και τα θέλω τους σε σχέση με τους άνδρες και θα μάθουν να διοικούν.

Βρείτε εδώ το βιβλίο του Hippie