Τα θρησκευτικά κείμενα αποτελούν ένα γραμματειακό είδος που έχει εισχωρήσει βαθιά στη λαϊκή κουλτούρα. Εδώ και δεκαετίες τροφοδοτούν την ποίηση με έτοιμα σύμβολα, άμεσα εύληπτα από το κοινό, λόγω ακριβώς της επί αιώνες χρήσης τους τόσο ως λεξιλόγιο όσο και ως ύφος άμεσα αναγνωρίσιμο. Σε αυτήν την ποιητική παράδοση οδεύει και ο Σπύρος Φλώρος με την -πρώτη του- ποιητική σύνθεση οποίες στηρίζεται στο Σύμβολο της ΠίστεωςΣύμβολο νέας Πίστεως», Γαβριηλίδης 2018).

Ads

Ο Φλώρος αξιοποιεί το εκκλησιαστικό πρωτότυπο για να υμνήσει τον Άνθρωπο. Αναπλάθει την παράδοση μέσα στο πνεύμα του ΚΑ’ αιώνα με σαφή ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό. Ωστόσο η σύνθεσή του ξεπερνά τη διακειμενικότητα φτάνοντας τη σύνθεση ενός άλλου λατρευτικού κειμένου στον Άνθρωπο. Εκτός από την αρχική αφετηρία και τον πρώτο στίχο κάθε σύνθεσης, το έργο απέχει σημαντικά από το λατρευτικό πρωτότυπο. Η γλώσσα του είναι η σύγχρονη ομιλούμενη η οποία εδράζεται σε έναν λυρικό λόγο γεμάτο εικόνες και ήπιες μεταφορές. Ο δημιουργός υμνεί τον αγώνα του ανθρώπου να κατακτήσει το όνειρο και να ανέβει τα όρη της ζωής που ανοίγονται μπροστά του.

Ο στίχος ακολουθεί τον ρυθμό των ολοκληρωμένων νοημάτων, θρυμματισμένων ονοματικών ρηματικών συνόλων. Ο Άνθρωπος -πάντα με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα, ως κύριο όνομα και πρωταρχική ιδέα/αντίληψη- αγαπά, πετά, λογίζεται, ορειβατεί και κλαίει, πονά και συμπονά. ξεχωρίζει η ευαισθησία του δημιουργού και τα βάσανα και τις δυσκολίες των ανθρώπων (13) και τα τραυματισμένα ζώα (16), για τα όνειρα. το παρελθόν και το παρόν συμπλέκονται με γέφυρα την ποίηση (1917 1421). Ο Φλώρος θεοποιεί τον Άνθρωπο, τον προσκυνά (12-13) και προσεύχεται σ’ αυτόν. Αυτός έκλεψε το φως (21) και μοχθεί (25) χαμογελώντας αναζητά την αλήθεια με κάθε κόστος (28 29).

Στη ρητορική ξεχωρίζουν συχνές επαναλήψεις -πέραν της επωδού του “πιστεύω εις έναν άνθρωπο”- τους διαμορφώνουν τη ρυθμικότητα ως μέσο έκφρασης. Το ασύνδετο σχήμα προσδίδει διάρκεια και μία αίσθηση κοπιώδους κίνησης ή αγώνα. Η παρωδία στο λατρευτικό κείμενο και η εμφανής αντίθεση με τη θεοποίηση του Ανθρώπου σε ένα νεο-ουμανιστικό πρότυπο ξαφνιάζει και προκαλεί. Παρά την απουσία στοιχείων ανοικείωσης ή αλογίας, ως τεχνικών, η επιλογή του κειμένου αναφοράς και το ανθρωποκεντρικό περιεχόμενο από μόνα τους λειτουργούν ως ανοικειωτικό μέσο που έλκει την προσοχή -ή την αντίδραση. Μα η ποίηση ως υψηλή τέχνη οφείλει και να προκαλεί και να βλαστημά ενδεχομένως, συγκρουόμενη με καθεστηκυίες αξίες (μολονότι σήμερα λίγοι θα ενοχληθούν με τη διαφορετική χρήση του θρησκευτικού κειμένου) και την παράδοση.

Ads