Η ποίηση είναι η παγκόσμια γλώσσα των συναισθημάτων. Ελάχιστα απασχολεί το ποιητικό κοινό η καταγωγή της, γιατί τελικά η τέχνη δεν γνωρίζει ούτε εθνικούς ούτε γεωγραφικούς περιορισμούς. Αν ρίξουμε μία βαθύτερη ματιά στη γαλλική ποίηση, μέσα στη δική της μεταρομαντική εξέλιξη και πρωτοπορία, θα δούμε πόσο κοντά στην ελληνική στέκεται. Βαθιά υπαρξιακή και βαθύτερα αγωνιώδεις για τον Άνθρωπο, βρίσκεται σε ένα παράλληλο δρόμο με την ελληνική σαν να μην υπάρχουν γλωσσικά σύνορα.

Αυτό έρχεται να μας καταδείξει και η τρίτη ποιητική συλλογή του Μικαέλ Οσάν (Mikaël Hautchamp) «σχηματίζοντας σειρά χωρίς ίχνος» (μτφρ. Ειρήνη Παπακυριακού, εισ. Χρήστος Νίκου, βακχικόν, 2018).

Μέσα στην αφηγηματική ροή ο δημιουργός στοχάζεται για τη ζωή και τον χρόνο. Η πρόζα υποστηρίζει το στοχαστικό περιεχόμενο ορίζοντας τον δικό της ρυθμό. Η δε διάσπαση των συνθέσεων σε πεζά στροφικά συμπλέγματα (οιονεί παραγράφων) ακολουθεί τον ρυθμό της πεζής στιχουργίας και τη συναισθηματική κλιμάκωση. Το φυσικό στοιχείο και η δημιουργία συμπλέκονται με τον εσωτερικό μονόλογο. Η ελλειπτικότητα συνδυάζεται με τη διαύγεια των εικόνων, μέσα στην αποσπασματική τους έκθεση στις συνθέσεις της συλλογής.

Ο “νευρικός” στίχος, που ορίζουν οι συχνές τελείες, και η ελλειπτική γραφή διαμορφώνουν ένα λόγο πυκνό και υπαινικτικό χωρίς όμως -κατά το μεταμοντέρνο πρότυπο- να γίνεται κρυπτικός. Η απουσία ρήματος διαμορφώνει μία συνθήκη “ρευστότητας” που σαν χείμαρρος αποζητά “πατήματα” στα σημεία στίξης (τελείες) της κόφτης έκφρασης.

Εύληπτες μεταφορές και μία ατμόσφαιρα γεμάτη συνυποδηλώσεις μέσα στον μακρό πεζό λόγο ορίζουν μία στιχουργική μεταστροφή του ποιητή∙ τούτη ακολουθεί μεν την πεζοποίηση του παρελθόντος, μα την εμπλουτίζει με την πυκνότητα και τις εικαστικές συνυποδηλώσεις ενισχύοντας το στοχαστικό μήνυμα.

Ας μην παραβλέπουμε πως η σύγχρονή μας ποίηση επιδιώκει να διακριθεί από τη νεωτερική∙ αμφισβητεί τις μορφές εκπροσώπησης και αντιμετωπίζει την αποδόμηση του ποιητικού είδους προβάλλοντας διαισθητική ετερογενή και πολύπλοκη, με λεκτικά και στιχουργικά παιχνίδια μέσα σε ένα αγωνιώδες περιβάλλον στοχαστικής αναζήτησης. Άλλωστε η ποίηση δεν ακολουθεί μία γραμμική εξέλιξη, αλλά μία πολλαπλότητα συγκρούσεων και αποδοχών.

Έχει όμως σημασία να τονίσουμε τη συμμετρία του Οσάν ανάμεσα στο συναίσθημα και το περιεχόμενο, όπως αυτό ακροπατεί στον μικροπερίοδο λόγο∙ άλλοτε ολιγόλεκτες και ελλειπτικές και άλλες φορές μεγάλες περίοδοι με σύνθετες προτάσεις κινούνται στο μέτρο δίχως να υποβιβάζουν το στοχαστικό περιεχόμενο.

Οι συχνές επαναλήψεις -καθόλου συνηθισμένες την πεζοποίηση- λειτουργούν ως ρυθμικές γέφυρες μεταξύ περιεχομένου και συναισθήματος. Το επαναλαμβανόμενο λεκτικό μοτίβο δημιουργεί μία αίσθηση στιχουργικής ακινησίας, που όμως έρχεται σε αντίθεση με τον κοφτό μικρό περίοδο λόγο (που εξ ορισμού επιταχύνει την ποιητική κίνηση). Έτσι βέβαια ισορροπεί και ο ρυθμός του verset στίχου, διαμορφώνοντας όμως μία αίσθηση πνιγμού και αδυναμίας αντίδρασης μπροστά στην κατάρρευση∙ μία αίσθηση ασφυξίας σαν να χάνεται ο δημιουργός στο μονοπάτι των στοχασμών.

Οι κόφτες περίοδοι αισθητοποιούν την αγωνία του ποιητή που αναζητά πατήματα στα έλη της ζωής. Και μαζί με τις επαναλήψεις, αξίζει να τονίσουμε και τις παρηχήσεις (που αδυνατούν να αποδοθούν μεταφραστικά) οι οποίες δημιουργούν μία αίσθηση ήχους (αγαπημένη λέξη του ποιητή) και συνέχειας στον χώρο και τον χρόνο.

Με βλέμμα ευθύ μέσα σε έναν μειλίχιο τόνο ο Οσάν συγκινεί και οδηγεί τον ακροατή αναγνώστη σε στοχαστικές ατραπούς για την ποίηση και τον Άνθρωπο, τη δημιουργία και τον λόγο.