Η συλλογή διηγημάτων του Ευθύμιου Καλομοίρη, Ανεβαίνοντας προς τα κάτω, από τις εκδόσεις Βακχικόν αποτελεί ένα είδος αμφιλεγόμενης και πολύ ιδιαίτερης γραφής, η οποία φέρει το προσωπικό στίγμα του συγγραφέα. Η συλλογή αποτελείται από έντεκα διηγήματα που το καθένα προβάλλει διαφορετικά κοινωνικά ζητήματα και μηνύματα που αφορούν στον σύγχρονο άνθρωπο.

Σε μερικά διηγήματα, ο συγγραφέας βάζει πρωτοπρόσωπους αφηγητές, δηλαδή ήρωες που συμμετέχουν στα γεγονότα και στην εξέλιξη της πλοκής, περιγράφουν τη συναισθηματική τους κατάσταση, τα προβλήματα και τους προβληματισμούς τους (εσωτερική εστίαση). Αντιθέτως, σε άλλες ιστορίες, η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη, καθώς ο παντογνώστης αφηγητής αφηγείται τα πάντα για τους ήρωες της ιστορίας, ακόμη και τις μύχιες σκέψεις του (εξωτερική εστίαση). Οι επιλογές του συγγραφέα ως προς τα αφηγηματικά μέσα και τις τεχνικές είναι εξαιρετικά επιτυχημένες, καθώς υπάρχει μια ισορροπία, χωρίς να προκαλείται μονοτονία στον αναγνώστη. Επιπλέον, και οι διάλογοι είναι υπαρκτοί σε πολλές ιστορίες, στη σημεία που χρειάζονται, ώστε να δίνεται αμεσότητα και παραστατικότητα στον λόγο του αφηγητή.

Το πλέον χαρακτηριστικό αυτών των διηγημάτων είναι η αλληγορική γραφή που απαντά σε πολλές από τις ιστορίες. Για παράδειγμα, το πρώτο διήγημα «Ο τελευταίος μήνας» έχει μια απόλυτα αλληγορική γραφή, η οποία αποκαλύπτει την αδυναμία των ηρώων -και ίσως και όλων μας-  να ξεφύγουν από τη δεινή και πληκτική τους πραγματικότητα. Η αλληγορική και υπαινικτική γραφή απαντά και στο διήγημα, «Πράσσειν άλογα», διότι ο συγγραφέας δημιουργεί έναν διαφορετικό κόσμο, τον Άνω και τον Κάτω, όπου ζουν οι καταδικασμένοι σε θανατική ποινή. Με αφορμή αυτή τη διάκριση ζωής και θανάτου, αναδεικνύεται η ανάγκη του ανθρώπου να δώσει νόημα στη ζωή του, να νιώσει πραγματικά ζωντανός ικανοποιώντας τις επιθυμίες του κα όλα όσα τον καθιστούν πλήρη.

Η αναζήτηση της ελευθερίας επίσης, αποτελεί ένα ακόμη θέμα που απαντά σε όλα τα διηγήματα γενικά, ωστόσο αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο του διηγήματος «Περιπτώσεις αντικοινωνικής συμπεριφοράς», αλλά και του τελικού διηγήματος, «Ανεβαίνοντας προς τα κάτω». Οι «Περιπτώσεις αντικοινωνικής συμπεριφοράς» μαρτυρούν τις διακρίσεις που γίνονται στη σύγχρονη κοινωνία και την ασέβεια απέναντι στον νόμο, ένα βασικό πρόβλημα της εποχής μας που θέτει προβληματισμούς για το δίκαιο και τους τρόπους που διαμορφώνεται και αποφασίζεται.

Το τελευταίο διήγημα της συλλογής, «Ανεβαίνοντας προς τα Κάτω», μαρτυρά το μέγεθος της αμφιλεγόμενης γραφής του Καλομοίρη. Ο ήρωας ζει σε έναν ουρανοξύστη -που ενδεχομένως να αποτελεί τον συμβολισμό της απρόσωπης ζωής της εποχής μας- και εξοβελίζεται λόγω των αναρτήσεών του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτή η ιστορία μπορεί να αναδεικνύει την έλλειψη της ελευθερίας στην εποχή μας παρά τις τόσες δυνατότητες ελεύθερης έκφρασης που υποτίθεται ότι υπάρχουν.

Ένα βιβλίο με ποικίλες ιστορίες που θα σας ταξιδέψουν σε πλασματικούς κόσμους, αλλά μάλλον και τόσο αληθινούς που τόσο προσιδιάζουν στον δικό μας καθημερινό μικρόκοσμο και μακρόκοσμο. Μια γραφή που θα σας προβληματίσει και θα σας συνεπάρει… Μην το χάσετε!

*Η Αθηνά Ν. Μαλαπάνη είναι φιλόλογος και συγγραφέας