Η ανθολόγηση και η μετάφραση είναι της Άτης Σολέρτη  που έγραψε και την “Ανθολογία σύγχρονης ισπανόφωνης ποίησης” από τις εκδόσεις “Βακχικόν” πάλι.

Ads

Πρόκειται για τη σημαντικότερη , ίσως, εκδοτική προσπάθεια ανάδειξης της ισπανικής ποίησης, μετά την τρίτομη ανθολογία που επιμελήθηκε και μετέφρασε ο Ηλίας Ματθαίου στις εκδόσεις Γνώση τη δεκαετία του 1980 και μια  ανθολογία ισπανόφωνης ποίησης των εκδόσεων Κοροντζή (2013).
Γράφει, μεταξύ άλλων, ο Ηλίας Ματθαίου στον τελευταίο τόμο της ανθολογίας του για τη γενιά των ποιητών πριν απ’ αυτήν της παρούσας ανθολογίας:
“Προς το τέλος της δεκαετίας του 1960, κάνουν την εμφάνισή τους … κάποιοι νέοι ποιητές, που εγκαινιάζουν ένα είδος ποίησης τελείως αντίθετο απ’ τις αρχές του κοινωνικού ρεαλισμού, με τον οποίον έρχονται σε ρήξη, γι’ αυτό η γενιά τους ονομάστηκε “Γενιά της ρήξης”.  … Δεν πρόκειται για γενιά με την έννοια της ομόγνωμης ομάδας… Η μόνη κοινή ιδιότητα που τους συνδέει, είναι ότι οι περισσότεροι έχουν κάνει πανεπιστημιακές σπουδές,  κατά πλειονότητα στην φιλολογία και έχουν μετά μανίας διαβάσει και μεταφράσει ξένους ξακουστούς ποιητές. … Το γεγονός αυτό, μαζί με τη μεγάλη διάδοση των μέσων μαζικής ενημέρωσης (ραδιόφωνο – τηλεόραση) και της εκλαϊκευτικής λογοτεχνίας (κόμικς), κάνει τους  νέους αυτούς  αφενός να θεωρήσουν εντελώς περιττό τον επικοινωνιακό ρόλο της ποίησης και αφετέρου να αποκοπούν τελείως από την ισπανική παράδοση. … ενώ δέχονται όλους τους “κοινωνικούς” ποιητές … και τους μοντερνιστές (ιδιαίτερα τον Ματσάδο, αδιαφορώντας αν ήταν ή όχι φρανκικός, αφού η πολιτική δεν έχει γι’ αυτούς σχέση με την τέχνη), την “ανδαλουσιάνικη” σχολή και τους υπαρξιστές της δεκαετίας του 1950.

Σύμφωνα με τις αισθητικές τους αντιλήψεις, η ποίηση δεν είναι παρά σχολιασμός είτε σπουδαίων ιστορικών γεγονότων είτε λόγων ή πράξεων κάποιων σπουδαίων ιστορικών προσώπων. Όσον αφορά την αξία ενός ποιήματος, δεν κρίνεται τόσο απ’ τη θέση που παίρνει ο σχολιαστής – ποιητής απέναντι σε αυτό το  γεγονός ή σ’ εκείνον το λόγο ή την πράξη, όσο από τον λεκτικό πλούτο και τη λεκτική ακρίβεια με την οποία διατυπώνεται το ποιητικό σχόλιο. Στα παραπάνω προσθέτει κανείς μια γνωσεομανία κι έναν διανοουμενισμό που συχνά – πιθανότατα εκ προθέσεως – στομώνει την εκφραστική ευαισθησία”.
Η νέα γενιά της παρούσας ανθολογίας αποτελείται από ποιητές που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1980. Αρκετά από τα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν, κληροδοτήθηκαν σε αυτούς, αλλά οι νέοι προσδίδουν και τα δικά τους γνωρίσματα, όπως η επανεξέταση  της ποιητικής τους παράδοσης, η έντονη χρήση των νέων μέσων επικοινωνίας όπως το διαδίκτυο και  η συμμετοχή σε φεστιβάλ λογοτεχνίας που συνεργάζονται με άλλες τέχνες, καθώς και η γλωσσική ευελιξία που επιτάσσουν  τα έντονα βιωματικά στοιχεία.

Ο καθηγητής Αλμπέρτο Σανταμαρία του Πανεπιστημίου της Σαλαμάνκα γράφει, μεταξύ άλλων, γι’ αυτά:
“Για τι είδους ποιητές μιλάμε; Από ποια άποψη; Με τι προθέσεις; Σε τι αναφερόμαστε όταν μιλάμε για μια ομάδα ποιητών; Ποια είναι τα σημεία αναφοράς τους; Ποια η θέση τους σε σχέση με τους προγενέστερους ποιητές; …

Ads

Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτών των ποιητών είναι το βλέμμα τους προς το παρελθόν, όχι ακριβώς σαν ένα παιχνίδι νοσταλγίας ή ελεγείας (όπως συνήθιζε να συμβαίνει στην ποίηση της εμπειρίας, αυτό μου φαίνεται αναγκαίο για να κατανοήσουμε την αλλαγή) αλλά σαν ένα παρελθόν που συνεχίζει να υφίσταται στο παρόν, χωρίς ηθικό δίδαγμα, χωρίς προθέσεις καθολικότητας. …..

Από την αποκήρυξη του πρωταγωνιστικού ρόλου του εγώ που χαρακτήριζε τους περισσότερους ποιητές που γεννήθηκαν τη δεκαετία του εβδομήντα, περάσαμε στην ανάγκη να θέσουμε το βιογραφικό εγώ ως άξονα των ποιητικών μεταλλάξεων. Ένα εγώ που δεν είναι πια ένα υποκείμενο που αφηγείται, αλλά ένα υποκείμενο … του οποίου η ταυτότητα, δεν είναι αφηγηματική ή λογικά αφηγηματική και ως εκ τούτου δεν είναι ηθικολογική αλλά απολύτως σχιζοειδής. … κι όπου εκτός από τον χρόνο, υπάρχει επίσης ένας χώρος, ένα σώμα, ένα φυσικό εγώ”.

Ακολουθεί  μια σύντομη αναφορά σε κάθε ανθολογούμενο ποιητή.

Ουνάι Βελάσκο Κιντέλα
Προσωπική γραφή με χαρακτηριστικά τη διακειμενικότητα, την εκφραστική εικονοποιία, την ένταση των στιγμών. Μια αίσθηση παρελθόντος που στοιχειώνει το παρόν. Αντικρίζουμε με άλλα μάτια τις σελίδες ενός βιβλίου, τον ερχομό ενός ανεμοστρόβιλου, τις κινήσεις εντόμων και ζώων, μια παράκτια πόλη τη νύχτα.

Μπέρτα Γκαρθία Φάετ
Εκπροσωπείται με ένα μόνο ποίημα, αρκετά μεγάλο, ωστόσο, που επιγράφεται “θα μου άρεσε να βάλω όλα τα αγόρια που έχω φιλήσει από το 1999 μέσα στο ίδιο δωμάτιο”, ένα εκτενές σχόλιο της ερωτικής και κοινωνικής ζωής.

Αντρές Καταλάν
Σύγχρονη ποιητική γραφή άλλοτε με τη μορφή στίχων άλλοτε με τη μορφή συνεχόμενου κειμένου, που λαμβάνει αφορμές από αναγνωρίσιμες σκηνές, καθημερινά στιγμιότυπα, οικείες κινήσεις.

Λάια Λόπεθ Μανρίκε
Η ποιήτρια καθιερώνει την παρουσία της μέσα από καθημερινές λέξεις, επαναληπτικά σχήματα, αφαιρετικές φράσεις και απρόσμενες παρεμβάσεις σε μια ποιητική αφήγηση με  ερεθίσματα μεταφυσικά.

Ελένα Μεδέλ
Ποίηση ενδοσκοπική, αναζήτηση του παρελθόντος με κριτική διάθεση, δράση με εικόνες  που πέφτουν πάνω στα “τοιχώματα” της ψυχής και διατρυπούν τα παράθυρα με τα νύχια των λέξεων.

Λούνα Μιγκέλ
Γράφει για τον άνθρωπο της τρίτης ηλικίας και τη νιότη που αντικρίζει τη φθορά, γράφει για τον έρωτα χωρίς να κρύβεται πίσω από λέξεις, μες από καθημερινές κινήσεις που όλοι μας μπορεί να έχουμε βιώσει.

Γκιγιέρμο Μοράλες Σίγιας
Λαμβάνει αφορμές απ’ τη φύση, κρατάει επαφές με τη φύση, μοιάζει να συνομιλεί με τον αναγνώστη του, είναι άμεσος και  εκφραστικός, μιλάει συχνά για τον πατέρα, όπως στο έξοχο “μπορώ να πω για τον πατέρα”.

Γιεράι Μπαρόσο Ραβέλο
Αναπλάθει με ποιητική διάθεση τις σκέψεις ενός νέου που ζει στην πόλη, που βρίσκει αφορμές σε καθημερινές κινήσεις και οικεία αντικείμενα για να ξεδιπλώσει το πώς κατανοεί τον περίγυρό του αλλά και τον κόσμο, στον οποίο κάποτε νιώθει ταυτόχρονα νέος και γέρος.

Άνχελα Σεγόβια
Ποιήτρια με πλούσιο λεξιλόγιο, με αίσθηση της παραστατικής δύναμης των στίχων και των ηχητικών τους αλληλεπιδράσεων, σε έναν συνεχή διάλογο του σήμερα με τη φαντασία.

Φρουέλα Φερνάντεθ
Ζωντάνια στους στίχους, που αντλείται από τις διαλογικές παραθέσεις και τις έντονες συνηχήσεις, εικόνες που μιλούν με αγάπη προς τον αναγνώστη και μεταφέρουν μια άμεση αίσθηση, δεκτική σε πολλαπλές ερμηνείες.

Η εξαιρετική μετάφραση κάνει διακριτό το ύφος καθενός ποιητή και το αναδεικνύει.