Η πρόσφατη εκτελεστική εντολή του πρώην προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και νομικές προκλήσεις. Η εντολή αυτή έχει ως στόχο να αποκλείσει τα τρανς κορίτσια και γυναίκες από τη συμμετοχή σε αθλητικές διοργανώσεις που προορίζονται για βιολογικές γυναίκες, στο όνομα της διατήρησης της “δικαιοσύνης” στον γυναικείο αθλητισμό.

Ωστόσο, οι επικριτές αυτής της πολιτικής υποστηρίζουν ότι παραβιάζει τα δικαιώματα μιας μικρής μειοψηφίας αθλητών, δημιουργώντας διακρίσεις εις βάρος των τρανς ατόμων.

Η εντολή του Τραμπ βασίζεται στην ερμηνεία του Τίτλου IX (Title IX), μιας ομοσπονδιακής νομοθεσίας που απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω φύλου στην εκπαίδευση και, κατ’ επέκταση, στον αθλητισμό. Σύμφωνα με την πολιτική του Τραμπ, η συμμετοχή των τρανς κοριτσιών σε γυναικείες αθλητικές κατηγορίες θεωρείται παραβίαση αυτού του νόμου.

Το διάταγμα δίνει εντολή στο Υπουργείο Δικαιοσύνης να διασφαλίσει την επιβολή της απαγόρευσης σε όλα τα κρατικά χρηματοδοτούμενα σχολεία και πανεπιστήμια.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η εκτελεστική εντολή προχωρά ακόμη περισσότερο, επηρεάζοντας όχι μόνο τις εγχώριες αθλητικές διοργανώσεις αλλά και τις διεθνείς αθλητικές σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών. Συγκεκριμένα, το διάταγμα απαιτεί από το Υπουργείο Εξωτερικών να πιέσει τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) να αναθεωρήσει τις πολιτικές της που επιτρέπουν τη συμμετοχή των τρανς αθλητών.

Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσει τη διπλωματική της επιρροή για να προωθήσει μια πιο αυστηρή πολιτική αποκλεισμού των τρανς αθλητών από διεθνείς διοργανώσεις, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2028 που θα φιλοξενηθούν στο Λος Άντζελες.

Η δήλωση του Τραμπ και η πολιτική του στόχευση

Ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε την εκτελεστική του εντολή σε μια τελετή υπογραφής, όπου είχε δίπλα του περίπου 100 γυναίκες και κορίτσια, πολλά από τα οποία φορούσαν αθλητικές στολές, δίνοντας την εντύπωση μιας εκστρατείας υπέρ των “δικαιωμάτων των γυναικών στον αθλητισμό”. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Τραμπ δήλωσε:

“Ο πόλεμος εναντίον του γυναικείου αθλητισμού τελείωσε. Η διοίκησή μου δεν θα μείνει άπραγη και θα παρακολουθεί άνδρες να νικούν και να κατατροπώνουν γυναίκες αθλήτριες.”

Η διατύπωση αυτής της δήλωσης είναι ιδιαίτερα επιθετική και αντικατοπτρίζει την ιδεολογική κατεύθυνση της πολιτικής του Τραμπ. Χρησιμοποιώντας όρους όπως “άνδρες που νικούν γυναίκες”, ο πρώην πρόεδρος αγνοεί την ταυτότητα των τρανς γυναικών και τις αντιμετωπίζει ως βιολογικούς άνδρες, παραβλέποντας τις ιατρικές και κοινωνικές παραμέτρους που εμπλέκονται στη μετάβαση φύλου.

Η νομική βάση και οι προσφυγές στα δικαστήρια

Η εκτελεστική εντολή του Τραμπ είναι πιθανό να αντιμετωπίσει νομικές προκλήσεις, καθώς παρόμοιες πολιτικές σε πολιτειακό επίπεδο έχουν ήδη αμφισβητηθεί στα δικαστήρια. Πάνω από 20 πολιτείες με Ρεπουμπλικανική ηγεσία έχουν περάσει νόμους που απαγορεύουν στα τρανς κορίτσια να συμμετέχουν σε σχολικά αθλητικά προγράμματα.

Ωστόσο, έχουν ήδη κατατεθεί προσφυγές που αμφισβητούν τη συνταγματικότητα αυτών των νόμων, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζουν την 14η Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ, η οποία εγγυάται ίση προστασία των πολιτών.

Ένα από τα πιο σημαντικά νομικά προηγούμενα είναι η απόφαση του 9ου Εφετείου των ΗΠΑ, το οποίο ανέστειλε την εφαρμογή του νόμου του Αϊντάχο που απαγόρευε στα τρανς άτομα να αγωνίζονται στις κατηγορίες που αντιστοιχούν στην ταυτότητα φύλου τους. Το δικαστήριο έκρινε ότι ο νόμος πιθανότατα συνιστούσε διάκριση με βάση το φύλο, κάτι που αντιβαίνει στο Σύνταγμα.

Αντίστοιχες αποφάσεις έχουν ληφθεί σε άλλες πολιτείες, όπως η Δυτική Βιρτζίνια και η Αριζόνα, όπου τα δικαστήρια έκριναν ότι οι απαγορεύσεις ήταν πιθανό να παραβιάζουν τα δικαιώματα των τρανς φοιτητών-αθλητών. Παρόλα αυτά, σε ορισμένες περιοχές, όπως η Κομητεία Nassau στη Νέα Υόρκη, τα τοπικά δικαστήρια έχουν επιτρέψει την εφαρμογή τέτοιων νόμων.

Η προοπτική του Ανώτατου Δικαστηρίου

Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ενδέχεται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στον καθορισμό της νομιμότητας αυτής της πολιτικής. Το 2020, το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση βάσει του Title VII, που απαγορεύει τις διακρίσεις στην εργασία, κρίνοντας ότι η διάκριση εις βάρος τρανς ατόμων αποτελεί διάκριση λόγω φύλου. Παρόλο που το Title VII αφορά την απασχόληση και όχι την εκπαίδευση, πολλοί νομικοί αναλυτές θεωρούν ότι η ίδια λογική μπορεί να εφαρμοστεί και στο Title IX.

Η έκβαση αυτής της νομικής διαμάχης δεν θα επηρεάσει μόνο τα τρανς άτομα στον αθλητισμό αλλά και το πώς ερμηνεύονται οι νόμοι περί διακρίσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες συνολικά. Αν το Ανώτατο Δικαστήριο αποφανθεί υπέρ της εκτελεστικής εντολής του Τραμπ, αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα προηγούμενο που θα επιτρέπει την επιβολή παρόμοιων πολιτικών ευρύτερα, περιορίζοντας τα δικαιώματα των τρανς ατόμων σε πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής.

Καθώς η νομική μάχη συνεχίζεται, το μέλλον της συμμετοχής των τρανς αθλητών στον αμερικανικό και διεθνή αθλητισμό παραμένει αβέβαιο.