Το Μουντιάλ μπαίνει από αύριο, Παρασκευή, στην τελική ευθεία με τους 4 ημιτελικούς και ο www.sportdog.gr θέλει να το… γιορτάσει μιλώντας με ανθρώπους που βρίσκονται εκτός ποδοσφαίρου – «ανθρώπους του πνεύματος και των γραμμάτων», όπως συνηθίζουμε να λέμε, αλλά και της πολιτικής.

Έτσι, επικοινώνησε με τους Αλέξη Τσίπρα, Δημήτρη Αποστολάκη, Αλέξη Σταμάτη και Παναγιώτη Καλαντζόπουλο για να σχολιάσουν τη διοργάνωση ‘κοιτάζοντάς την’ από μία διαφορετική οπτική γωνία.

Αλέξης Τσίπρας (πολιτικός, πρόεδρος Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ): Το πιο δημοκρατικό άθλημα

«Είναι ωραίο το ποδόσφαιρο. Και παρά τα όσα λέγονται, είναι το πιο δημοκρατικό άθλημα. Θα παιχτεί με δοκάρια δύο πέτρες, θα παιχτεί και σε αγγλικά κολέγια με χόρτο σαν χαλί.

Οι παίχτες θα φοράνε πανάκριβες εμφανίσεις, αλλά μπορεί να δεις πιτσιρίκια όλων των ηλικιών με ένα μπλουζάκι.

Θα το δεις στην δορυφορική τηλεόραση, αλλά και στην μικρή αλάνα της γειτονιάς σου, αυτή που έμεινε αλώβητη από τα γυάλινα κτίρια του Βωβού.

Θα δεις ποδοσφαιριστές όλων των σωματοδομών, δεν πρέπει να είσαι υποχρεωτικά 2,07 cm για να σου δώσουν σημασία, ούτε μέχρι 37 κιλά για να σε κάνουν πηδαλιούχο σε οκτάκωπο.

Θα δεις ποδοσφαιριστές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων, έτσι κι αλλιώς η φαντασία δεν διδάσκεται.

Θα δεις επαγγελματίες που παίζουν ποδόσφαιρο, θα δεις ολόκληρες φαβέλες να παίζουν μπάλα.

Θα δεις παιχνίδια στην “πολιτισμένη” Ευρώπη, θα δεις όμως και στις αλάνες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής.

Το ευχάριστο είναι η ανατροπή, η χαρά να βλέπεις το Καμερούν να νικάει την Ιταλία, κάτι σαν αυτοδύναμη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή.

Θα δεις επαγγελματικούς συλλόγους με όλους τους κανόνες της αγοράς, θα δεις και συλλογικότητες σαν την ομάδα των αστέγων.

Θα δεις αφιονισμένους χούλιγκαν, θα δεις και την εκπληκτική κερκίδα της Ζ. Πάουλι.

Θα δεις αηδιασμένος τον φασίστα στην κερκίδα, αλλά θα αγαλλιάσεις μόλις σηκωθεί η κόκκινη κερκίδα της Λιβόρνο να τραγουδήσει το Μπέλα Τσιάο.

Δύσκολα πιστεύει κανείς πως αθλητικοί σύλλογοι στην Ελλάδα, κρύβουν πίσω της συνταρακτικά κομμάτια της ιστορίας αυτού του τόπου. Δεν είναι μόνο οι ομάδες της προσφυγιάς, είναι η ιστορία της Παναχαϊκής, ομάδας με κοκκινόμαυρες εμφανίσεις που φτιάχτηκε από τους αναρχικούς εργάτες του σιδηρόδρομου.
Είναι η ιστορία του Εργοτέλη, που κρύφτηκε πίσω του η ΕΔΑ σε δύσκολες εποχές και τράβηξε τα πάνδεινα το 1967. Είναι η ιστορία του Άγγελου Μεσσάρη που συγκινεί και συγκλονίζει, όσο και αν μένει στο σκοτάδι.

Φυσικά και βλέπω μπάλα και Μουντιάλ, όση υπερβολική δόση και να έδωσε το σύστημα με τρία παιχνίδια την ημέρα, το απρόβλεπτο παραμονεύει. Δεν είμαι Ίντερ σαν τον Κομαντάτε Μάρκος, μάλλον γιατί δεν την λένε πια Ιντερνατσιονάλε.
Δεν είμαι Γερμανία, όχι γιατί δεν μου αρέσει η Μέρκελ, αλλά γιατί δεν μπορώ αυτήν την πειθαρχία και τον αυτοματισμό. Θα είμαι με την Γκάνα, με την Ολλανδία, με την Βραζιλία λόγω κεκτημένης ταχύτητας. Με αυτούς που μπορούν παίζοντας ποδόσφαιρο, να ξεχάσουν συμβόλαια, κανόνες, εμπόριο και πολυεθνικές και να κάνουν το κάτι παραπάνω ή να βγουν εκτός εαυτού σαν τον Ζιζού.

Στη χώρα που γίνεται το μουντιάλ ακόμα και το ποδόσφαιρο δεν μπορεί να καλύψει τις ανισότητες και την αθλιότητα. Οι ξεχασμένοι, οι κολασμένοι του πλανήτη, έστω και για λίγο θα είναι στα πρωτοσέλιδα όλων των μέσων. Από σπόντα, από «επίθεση στη κόντρα». Αλλά θα καταφέρουν να μας κάνουν να τους δούμε, κάποιοι θα τους δώσουν και σημασία. Το κοινωνικό φαινόμενο που λέγεται ποδόσφαιρο, μπορεί να φέρει στον αφρό τις κοινωνικές ανισότητες, την αδικία, τις ταξικές συγκρούσεις. Ξέρω, δεν έχει μόνο το ποδόσφαιρο στημένους διαιτητές, έχει και η παγκόσμια πολιτική σφαίρα. Στο τέλος όμως μένει αυτό που γράφει το τατού του Γκαρσία. ‘‘Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς’’».

Δημήτρης Αποστολάκης (μέλος του μουσικού γκρουπ ‘Χαΐνηδες’): Υποστηρίζω Αργεντινή λόγω… τρελο-Μαραντόνα!

«Γενικά στο ποδόσφαιρο με ενοχλεί η αθλιατρική του πρωταθλητισμού και η εμπορευματοποίησή του. Συναρπάζομαι όμως, από την άλλη, βλέποντας στο Μουντιάλ τις ατομικές προσπάθειες, το πείσμα, τη τεχνική, τη σωματική και πνευματική εργασία, την έμπνευση τόσο των ποδοσφαιριστών όσο και των προπονητών, το πνεύμα της συλλογικότητας. Τα φυλετικά χαρακτηριστικά κάθε ομάδας. Με στεναχωρεί όταν άνθρωποι οι οποίοι βάδισαν τον δύσκολο δρόμο της πνευματικής και σωματικής προετοιμασίας, βλέπουν τα αποτελέσματα των προσπαθειών τους να μην μετουσιώνονται σε παρεμβάσεις για επικοινωνία με τον πολύ κόσμο. Πολλές φορές, βέβαια, το ποδόσφαιρο θυμίζει τα επικίνδυνα θεάματα στο πέρασμα της ρωμαϊκής Δημοκρατίας, όταν τα γλέντια της εποχής στο Κολοσσαίο κτλ. αυξήθηκαν κατακόρυφα. Το περίφημο άρτος και θεάματα, ένα μέσο συνειδησιακού μουδιάσματος των λαών.

Λατρεύω το άθλημα, πάντως, λόγω της παιδικότητάς του. Έχει και άμεση σχέση με τη μουσική, άλλωστε. Έχουμε κι εμείς τους αμυντικούς μας (τύμπανα, κρουστά κτλ.), τους μέσους μας (σολίστες) και τους επιθετικούς (τραγουδιστές), οι οποίοι κοινωνούν τα τραγούδια μας στον κόσμο. Όταν ήμουν μικρός, ήθελα και εγώ να γίνω ποδοσφαιριστής ή προπονητής, νομίζω ότι ‘κόβει’ το μάτι μου. Θέλω να πω, όμως, ότι υπάρχουν και μερικές λανθασμένες παραδοχές γύρω από το ποδόσφαιρο. Η κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 2004, για παράδειγμα, ήταν κάτι συναρπαστικό αλλά δεν έπαψε να είναι ένα πυροτέχνημα. Και τα πυροτεχνήματα φέρνουν τη γελοιότητα όταν δεν υπάρχουν υποδομές για να τα εκμεταλλευτείς και δεν επωφελείται ουσιαστικά κανείς, αφού κάθε φυλή, κάθε σύνολο ανελίσσονται σιγά-σιγά.

Τώρα όσον αφορά το αγωνιστικό κομμάτι, παρακολουθώ το Μουντιάλ και υποστηρίζω την Αργεντινή λόγω του ‘τρελό’-Μαραντόνα (είναι από τους λίγους πολιτικοποιημένους στον χώρο του ποδοσφαίρου) αλλά και τις φτωχές χώρες».

Αλέξης Σταμάτης (συγγραφέας): Ποδόσφαιρο και Μουντιάλ, μια θεσμοποιημένη σύγκρουση

«Το ποδόσφαιρο, όπως και να το κάνουμε είναι ένα κατ’ εξοχήν αντρικό παιχνίδι. Για κάθε άντρα, η επιβίωση στη κοινωνία είναι μια μικρή μάχη. Το αρσενικό μπαίνει σε αυτό τον πόλεμο για να τον κερδίσει κι αυτό παράγει ένα μεγάλο ποσοστό οργής και έντασης. Μια ένταση ωστόσο, την οποία, ως πολιτισμένο ον, δεν μπορεί να την διοχετεύσει κάπου ατόφια, δεν μπορεί να εκφράσει άμεσα την υπερχείλιση της οργής του. Εξ ου και μέσα από το παιχνίδι βρίσκει μια ισορροπία με μια κοινωνικά αποδεκτή συγκρουσιακή δραστηριότητα, η οποία ενέχει το άλλοθι της θεσμοποιημένης πάλης. Ο σύγχρονος άντρας δεν μπορεί να πάρει ένα Καλάζνικοφ, ή ένα τσεκούρι και να βγει έξω. Είναι αναγκασμένος να μεταθέσει την οργή του σε κάτι μαζικά αποδεκτό, θεσμοποιημένο, μια κοινωνικά παραδεκτή σύγκρουση. Η μετατεθειμένη πάλη που ένα μεγάλο ποσοστό αντρών του πλανήτη έχει συνειδητά ή ασυνείδητα επιλέξει, είναι το ποδόσφαιρο.

Σαν λογοτέχνη το ποδόσφαιρο με συγκινούσε και με συγκινεί πάντοτε. Λογοτεχνία σημαίνει και «ένας άλλος τρόπος να δεις» και όταν ένας γραφιάς ασχολείται με την μπάλα εστιάζει σε καταστάσεις, όχι και τόσο προφανείς για έναν σπόρκαστερ η δημοσιογράφο. Καταστάσεις οι οποίες προσλαμβάνουν έως και οικουμενική διάσταση, τέτοιες που κάποιος δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα μπορούσαν να αναδυθούν μέσα από ένα απλό παιχνίδι με δυο ενδεκάδες να προσπαθούν να βάλουν μια μπάλα η μια στην εστία της άλλης.

Το γήπεδο, για πολλούς λογοτέχνες είναι ένας ιερός χώρος όπου καθαγιάζεται μια μεταφορική μάχη που διαθέτει ποικίλες προεκτάσεις και εντελώς ιδιαίτερη αισθητική. Ο συγγραφέας δεν επικεντρώνει μόνο στην μπάλα, αλλά σε όλη τη μυθολογία ενός ματς, που περιλαμβάνει την εξέδρα, τον πάγκο, μέχρι και τις αντιδράσεις του τερματοφύλακα της επιτιθέμενης ομάδας. Και μια και η πεζογραφία τουλάχιστον, είναι μυθοπλασία, περιλαμβάνει και ολόκληρο τον περί του ποδοσφαίρου κόσμο, ένα περιβάλλον, που όπως καλά γνωρίζουν οι παροικούντες την ποδοσφαιρική Ιερουσαλήμ, φωτίζεται από ένα «αγγελικό και μαύρο» φως, το οποίο συχνά γίνεται κατάμαυρο. Ένα ιδιαίτερο περιβάλλον, μικρογραφία της κοινωνίας, που ζει και κινείται γύρω από ένα παιχνίδι, μιας δηλαδή «θεσμικά οργανωμένης σύγκρουσης», μιας μάχης. Περιττό να αναφερθώ ότι οι συγκρούσεις είναι δομικά κεφαλαιώδεις, αποτελούν τις οι τεκτονικές πλάκες ενός πετυχημένου μυθιστορήματος.

Κάθε τέσσερα χρόνια οι καλύτερες ομάδες του πλανήτη παίζουν ένα τουρνουά: το Μουντιάλ. Εδώ όλα τα παραπάνω λειτουργούν σε μεγεθυσμένη διάσταση. Μιλάμε για χώρες πλέον και όχι για ομάδες, με την κάθε εθνική να αντιπροσωπεύει μια φυλή, μια κουλτούρα, μια συλλογικότητα.. Μοιραία λοιπόν υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες : πολιτιστικοί, γεωπολιτικοί, διπλωματικοί… Και αναδύονται αναπάντεχα θέματα. Όπως πχ η κρίση στην Γαλλική ομάδα, την οποία έζησα από κοντά μια και έτυχε να βρίσκομαι στο Παρίσι κατά την πρώτη φάση του Κυπέλλου. Μια κρίση που πήρε εθνικές διαστάσεις, τέτοιες που προκάλεσαν και την επέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ή και η παρουσία της εθνικής της Βόρειου Κορέας για την οποία κάποια στιγμή κυκλοφόρησε η φήμη ότι τέσσερις παίκτες της… χάθηκαν. (υπονοώντας ότι ζήτησαν πολιτικό άσυλο)

Στο συγκεκριμένο Μουντιάλ υποστηρίζω δυο ομάδες που πιστεύω ότι θα αναμετρηθούν στον τελικό. Την Ισπανία και την Ολλανδία. Ωστόσο κάθε προγνωστικό είναι δύσκολο… ».

Παναγιώτης Καλαντζόπουλος (μουσικοσυνθέτης): Eίδα μία εικόνα από προπόνηση της Αργεντινής και συγκινήθηκα

«Το ποδόσφαιρο είναι η μεταφορά των πολεμικών ενστίκτων σε καιρό ειρήνης. Η ασφαλής παραδοχή της ύπαρξης ενός καλώς εννοούμενου εθνικισμού, με τις εθνικές ομάδες να αποτελούν το όχημα το οποίο τις εκφράζει. Η φυλή, η οικογένεια, γενικότερα τα πράγματα που δίνουν στις ομάδες χαρακτήρα, στην πολιτική δεν είναι αποδεκτά. Για αυτό τον λόγο στο ποδόσφαιρο εκτονώνονται πολλά πολεμικά ένστικτα, ειδικά των ανδρών, αν και πολλές φορές νομίζει κάποιος ότι παρακολουθεί μπαλέτο με τις κινήσεις των ποδοσφαιριστών. Στο πρώτο παιχνίδι της εθνικής μας, για παράδειγμα, κατά έναν περίεργο τρόπο μου δόθηκε η εντύπωση της προέκτασης της Ελλάδας αυτή την περίοδο: μία χώρα κουρασμένη, με παλιά μέλη ‘καρφωμένα’ στις καρέκλες, που δυσκολεύον την Ελλάδα να ανανεώσει το αίμα της. Μία ωραία εξαίρεση στον κανόνα είναι ο Ότο Ρεχάγκελ, ο οποίος έχει αναγκάσει τους πάντες μέσα στην ομάδα να μιλάνε στο ‘εμείς’ και όχι στο ‘εγώ’.

Γενικά, τώρα, λάτρεψα τον Μαραντόνα, ο οποίος παρουσιάζει μία ομάδα η οποία αναδεικνύει όμως τις προσωπικότητές των μελών της. Ο Ντιέγκο έχει ένα φωτεινό πρόσωπο, είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος και πάνω από όλα δεν τον ενδιαφέρει η εικόνα του. Πρόσφατα είδα μία εικόνα από προπόνηση της Αργεντινής και συγκινήθηκα: Οι παίκτες τον πλησίασαν και άρχισαν να τον πειράζουν. Δεν του στερήθηκε η εξουσία του από αυτό το περιστατικό, κάθε άλλο αφού την εξουσία δεν την παίρνεις από τα γαλόνια. Οι αρχηγοί, εξάλλου, δεν είναι θέμα θεσμών, αλλά χαρακτήρα».