Αναγνωρίστηκε από τη FIFA και την Uefa μόλις το 2016. Τώρα, στην προκριματική φάση του EURO 2020, η εθνική ομάδα του Κοσόβου αποτελεί τη μεγάλη έκπληξη, το θαύμα. Μέχρι χτες, που έχασε 5-3 από την Αγγλία σε ένα εκπληκτικό ματς, παρέμενε αήττητη για 15 παιχνίδια, συγκεντρώνοντας τα βλέματα και τον θαυμασμό, και διεδικώντας με αξιώσεις μια θέση στα τελικά.

Το Κόσοβο είναι μια χώρα, περίπου 1,8 εκατομμυρίων ανθρώπων, κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το Φεβρουάριο του 2008. Το γεγονός ότι ένα τέτοιο νεαρό και ταραγμένο έθνος από την πληγωμένη καρδιά των Βαλκανίων θα λάμψει στις μεγαλύτερες διοργανώσεις του ποδοσφαίρου δεν είναι απλώς το όνειρο κάποιων αθλητικών παραγόντων. Από ό,τι φαίνεται η ιστορία είναι αυτή που βοηθάει να εξηγήσει την προέλευση και την λαμπρή πορεία αυτής της ομάδας.

Το παράδειγμα του Fadil Vokrri

Στο πλαίσιο της αιματηρής διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, ο πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο το 1998 κράτησε 15 μήνες και άφησε πίσω του πάνω από 13.000 νεκρούς. Μετά την ανεξαρτησία του, ήταν ζωτικής σημασίας και η αναγνώριση του στο χώρο του ποδοσφαίρου. Σε αυτήν ο ήρωας είναι ένας. Μάλιστα, μετά το θάνατό του, πέρυσι, σε ηλικία 57 ετών, το γήπεδο της εθνικής ομάδας μετονομάστηκε προς τιμή του: Το στάδιο Fadil Vokrri.

Η ζωή του Vokrri στιγματίστηκε από τον πόλεμο και τις εντάσεις μεταξύ Αλβανών και Σέρβων που εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι σήμερα. Και όμως, ο Vokrri ήταν ένας από τους πολύ λίγους που μπόρεσαν να επικοινωνήσουν ξεπερνώντας τους διαχωρισμούς που κοστίζουν ζωές. Το ποδόσφαιρο ήταν η γλώσσα του.

Όταν ο Vokrri έγινε πρόεδρος της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας του Κοσσυφοπεδίου, μετά την πιτυχημένη του πορεία ως ποδοσφαιριστής στη Γιουγκοσλαβία, ξεκίνησε από το μηδέν. Τα γραφεία της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας ήταν δύο δωμάτια σε μια πολυκατοικία στην Πρίστινα. Δύο γραφεία και δύο υπολογιστές. Ήταν η 16η Φεβρουαρίου 2008. Το Κόσσοβο κήρυξε την ανεξαρτησία του την επόμενη μέρα.

Ο Vokrri ήταν υπεύθυνος για μια εθνική ομάδα που δεν είχε χρήματα, που δεν είχε το δικαίωμα να παίξει επίσημους αγώνες, εκπροσωπώντας ένα απομονωμένο έθνος με μικρή υποδομή.

Όπως εξηγεί στο BBC, ο μεγαλύτερος γιος του Vokrri, ο Gramoz, 33 ετών, «ο πατέρας μου ποτέ δεν αντιμετώπισε ως εμπόδιο την πολιτική, επικεντρώθηκε μόνο στο ποδόσφαιρο, αυτό ήταν το όραμά του. Καταρχήν να εισέλθει η εθνική ομάδα στην Uefa και στη Fifa».

Εάν και δεν ήταν ο πιο παραγωγικός σκόρερ, ήταν ο αγαπημένος των οπαδών. Μεγάλωσε στην Podujeva, μια μικρή πόλη που σήμερα βρίσκεται κοντά στα βόρεια σύνορα του Κοσσυφοπεδίου με τη Σερβία. Τότε, όπως και το υπόλοιπο Κοσσυφοπέδιο, ήταν μέρος της Γιουγκοσλαβίας. Γεννήθηκε το 1960 και ήταν αλβανικής καταγωγής. Κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας του, η Γιουγκοσλαβία ήταν μια σοσιαλιστική χώρα αποτελούμενη από διαφορετικές εθνικότητες, γλώσσες και θρησκείες, όλες μαζί υπό τον χαρισματικό ηγέτη Josip Broz Tito.

Ήταν μια εποχή που οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου σπανίως αποτελούσαν σύμβολα της γιουγκοσλαβικής υπερηφάνειας. Αλλά αυτό το ταλέντο ήταν αδύνατο να αγνοηθεί. Ο Vokrri ήταν ο πρώτος που έπαιξε για τη Γιουγκοσλαβία – και αυτός θα ήταν ο μόνος. Το ντεμπούτο του έγινε στον αγώνα με τη Σκωτία, η οποία ηττήθηκε με 6-1 και σκόραρε το γκολ, το πρώτο από τα έξι. Είχε ξεκινήσει την καριέρα του στο Llapi, πριν μετακομίσει στην Πρίστινα. Το 1986 πήγε στην Partizan Belgrade και έμεινε για τρία χρόνια.

Κέρδισε τον τίτλο του πρωταθλήματος το 1987 και το κύπελλο το 1989. Ο Fadil Vokrri αναδείχτηκε στον πιο εμβληματικό ποδοσφαιριστή στην ιστορία της χώρας. Πάλεψε για οκτώ χρόνια προκειμένου να πετύχει την ποδοσφαιρική αναγνώριση του Κοσόβου. Να γίνει αποδεκτό στους κόλπους της FIFA και να μπορεί να συμμετέχει στις διεθνείς διοργανώσεις. Το 2016 η προσπάθειά του στέφθηκε με επιτυχία.

Η απόφαση έγινε αποδεκτή, αφού 28 μέλη, ο μικρότερος δηλαδή αριθμός που χρειαζόταν, ψήφισαν υπέρ και 24 κατά, μεταξύ αυτών η Σερβία, η Ρωσία και η Ελλάδα. «Θα δώσουμε μάχη. Θα κινηθούμε νομικά για την απόφαση αυτή, αφού είναι αντίθετη με το καταστατικό της UEFA που τονίζει ότι μόνο μέλη των Ηνωμένων Εθνών μπορούν να πάρουν μέρος στις διοργανώσεις της», έλεγε ο πρωθυπουργός της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ενώ ο πρόεδρος της Σερβικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας δήλωσε ότι το αποτέλεσμα θα «δημιουργήσει θόρυβο στην περιοχή και θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας σε όλη την Ευρώπη».

«Όλη η χώρα σταμάτησε τα πάντα», λέει ο Gramoz. «Μετά την ανεξαρτησία, ήταν το μεγαλύτερο πράγμα που συνέβη στο Κοσσυφοπέδιο. Οι άνθρωποι άρχισαν να ρίχνουν πυροτεχνήματα, βγήκαν έξω στους δρόμους, σαν να κερδίσαμε το Παγκόσμιο Κύπελλο».

Όταν ο Vokrri πέθανε τον περασμένο Ιούνιο, έχοντας υποστεί καρδιακή προσβολή, η ταφή του με ειδική τελετή του κράτους στην Πρίστινα. «Στη συνέχεια, η Partizan Belgrade με κάλεσε να τους επισκεφθώ, πήγα στο Βελιγράδι και μου έδειξαν μεγάλο σεβασμό» λέει ο γιος του, ο Gramoz. «Δεν τους ένοιαζε αν ήμουν Αλβανός, μου είπαν ότι ήμουν μέλος της οικογένειάς τους, λόγω του πατέρα μου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύω, ειδικά εδώ σε αυτή την περίπτωση μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας, ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τον αθλητισμό και το ποδόσφαιρο για να προωθήσουμε τις σχέσεις μεταξύ των χωρών.  Θα είναι μια μεγάλη νίκη για την εθνική ομάδα μας την ημέρα που ένας Σέρβος Κοσσυφοπεδίου θα μπει μαζί μας στο γήπεδο».

Τα παιδιά του πολέμου σκοράρουν

Όταν η ειρήνη επέστρεψε στην περιοχή, επέστρεψαν και πολλοί από τους πρόσφυγες του Κοσσυφοπεδίου. Άρχισε και το ποδόσφαιρο. Σε τραχιά απομακρυσμένα γήπεδα, υπό τον φόβο των Σέρβων και την διεθνή απομόνωση.

Ωστόσο, παίκτες, παράγοντες και οπαδοί προσκάλεσαν όλους τους πολίτες να έρθουν στο γήπεδο, δίνανε μάλιστα σε κάθε παιχνίδι 100 εισιτήρια δωρεάν σε γυναίκες και σε οικογένειες.

Το μεγαλύτερο fan club της εθνικής ομάδας του Κοσσυφοπεδίου είναι η Dardanet. «Ο Fadil Vokrri είναι ο ήρωάς μας, για όλα όσα έκανε, για τους ανθρώπους» λένε. Όπως και ο Valon Berisha που σημείωσε το πρώτο γκολ του Κοσσυφοπεδίου σε επίσημο διαγωνισμό το Σεπτέμβριο του 2016. Ήταν ο αγώνας με τη Φινλανδία, που έληξε ισοπαλία 1-1, ένας προκριματικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2018.

Σήμερα, οι παίκτες είναι σχεδόν αποκλειστικά από τα εγχώρια γήπεδα. Νέοι άνθρωποι που είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους πριν από λίγα χρόνια ή που είχαν πάρει τα όπλα και πολέμησαν, αν όχι αυτοί σίγουρα οι γονείς, τα αδέλφια τους, οι συγγενείς τους.

Ο 68χρονος Ελβετός Bernard Challandes – που «διορίστηκε» προπονητής από τον Vokrri τον Μάρτιο του 2018 – κατάφερε να φτιάξει μια ομάδα που παίζει στα ίσα τις ισχυρότερες της Ευρώπης. Εξάλλου η χώρα του δέχτηκε πολλά από τα ταλέντα του Κοσσυφοπεδίου, στη διάρκεια και μετά τον πόλεμο.

«Έχω μιλήσει στους παίκτες μου για την ιστορία του Κοσόβου, που έχει υποφέρει πολύ. Τους είπα ότι δεν είναι σαν τους άλλους ποδοσφαιριστές, αν αναλογιστούν το πόσο έχουν υποφέρει οι γονείς τους και οι προηγούμενες γενιές της χώρας τους» δηλώνει.

We support Bernard Challandes, the Kosovo manager, now. pic.twitter.com/ioBYKxDfRH

— MUNDIAL (@MundialMag) 9 Σεπτεμβρίου 2019

Οι περισσότεροι παίκτες είναι μετανάστες 2ης γενιάς και νιώθουν ότι επιτελούν ένα χρέος προς τους γονείς τους, που επέλεξαν την προσφυγιά για να γλιτώσουν από τα δεινά του εμφυλίου. Πολλοί από αυτούς παίζουν σε γνωστές ομάδες της Ελβετίας, της Σουηδίας, του Βελγίου και αυτοαπακαλούνται «οι Βραζιλιάνοι των Βαλκανίων».

Η τελευταία ήττα τους ήταν τον Οκτώβριο του 2017. Τι θα συμβεί όμως εάν το Κοσσυφοπέδιο φτάσει στο τελικό Euro 2020, δεδομένου ότι 4 από τα 12 έθνη που φιλοξενούν παιχνίδια στα τουρνουά του επόμενου έτους – το Αζερμπαϊτζάν, η Ρουμανία, η Ρωσία και η Ισπανία – δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου;

Ο Γιούργκεν Νόρμπερτ Κλοπ, Γερμανός πρώην επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, προπονητής σήμερα της Λίβερπουλ, με αφορμή την τεράστια επιτυχία του Κοσόβου, ανέβασε μία ιδιαίτερη ανάρτηση στο facebook.

«Αν με ρωτήσετε »Τι είναι ποδόσφαιρο;», θα σας δείξω αυτή τη φωτογραφία. Δεν έχει σημασία ποιος είσαι, δεν έχει σημασία από πού προέρχεσαι. Σημασία έχει η σκληρή δουλειά και να μην τα παρατάς ποτέ! Όμορφο παιχνίδι, σεβασμός», έγραψε χαρακτηριστικά και ανέβασε και μια φωτογραφία χωρισμένη σε δύο κομμάτια. Τους παίκτες του Κοσόβου το 1997 μέσα στη λάσπη από πάνω και το Κόσοβο του 2019 από κάτω.