Αντιμέτωπο με τη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας του βρίσκεται το ελληνικό ποδόσφαιρο. Οι ΠΑΕ, βλέποντας ότι τα έσοδα από την αγορά θα μειωθούν και ότι πλήττονται από την αύξηση φορολόγησης των ποδοσφαιριστών, επιδιώκουν να απαλλαγούν από τα «βαριά» συμβόλαια και να ακολουθήσουν «σφιχτή» πολιτική στις μεταγραφές. Το σκηνικό της επόμενης ημέρας δεν θα είναι πια το ίδιο. Στην Ευρώπη, η UEFA, διαπιστώνοντας ότι τα μεγάλα ευρωπαϊκά κλαμπ έχουν υπέρογκα χρέη κυρίως σε τράπεζες και είναι σε άσχημη οικονομική κατάσταση, αποφάσισε την επιβολή κανόνων προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευση.

Άρθρο της «Καθημερινής της Κυριακής», 30/05/2010

Το ποδόσφαιρο στη δίνη της κρίσης

Το 1979 το πέρασμα το ποδοσφαίρου από τον ερασιτεχνισμό στην επαγγελματική του μορφή σήμανε σταδιακά το τέλος της αθωότητας.

Πλέον, το λαοφιλέστερο άθλημα στον κόσμο έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της βιομηχανίας του θεάματος και μια πελώρια επιχείρηση. Οι οικονομικοί όροι μπήκαν στην ορολογία του, οι τεχνοκράτες γίνονται πρόεδροι και οι εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης μπορούν να επηρεάζουν το μέλλον της ομάδας! Περιπτώσεις όπως αυτή του Λουκά Μπάρλου, προέδρου της ΑΕΚ από το 1974 έως το 1981 έχουν μείνει πια ως ιστορικές αναφορές που τις διηγούνται όσοι τις έζησαν με νοσταλγία.

Ο συγκεκριμένος πρόεδρος έχασε την περιουσία του και υποθήκευσε το σπίτι του για την ομάδα που αγαπούσε. Σήμερα η ΑΕΚ διοικείται μέσω e-mail που ανταλλάσσονται μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας.

«Ο Ολυμπιακός του Γουλανδρή» της περιόδου 1972-1975 έμεινε στην ιστορία, αλλά όχι μόνο για την κατάκτηση των τίτλων. Ο πρόεδρός του, Νίκος Γουλανδρής, μάθαινε στους παίκτες, όπως οι ίδιοι παραδέχονται, να παίζουν για τη φανέλα και τον κόσμο…

Τώρα στην Ελλάδα ανθούν οι περιφερόμενοι πρόεδροι.

Πρόκειται για παράγοντες που βλέπουν τις ομάδες σαν… real estate. Πουλάνε – αγοράζουν και αλλάζουν φανέλα πιο συχνά και από τους ποδοσφαιριστές! Σημεία των καιρών…

Τώρα που το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως έρχεται αντιμέτωπο με τις παθογένειες και τα αδιέξοδά του, αρχίζει η μάχη με τον χρόνο. Η κρίση θα επηρεάσει και το ποδόσφαιρο που είχε μάθει να ζει αγκαλιασμένο με την πάντα πρόθυμη να συνδράμει οικονομικά πολιτεία.

Μεταγραφές low budget, μειώσεις στα εισιτήρια διαρκείας, πτώση των χορηγιών και αύξηση της φορολογίας των ποδοσφαιριστών που εκτινάσσει μη προϋπολογισμένα έξοδα (φαίνεται να) είναι τα πρώτα συμπτώματα της εποχής του «ποδοσφαιρικού ΔΝΤ»…

Οι «μαύρες τρύπες» των ΠΑΕ και οι αμαρτωλές «ρυθμίσεις χρεών»

Το απότομο πέρασμα της Ελλάδας στην οικονομική κρίση και η «συγκυβέρνηση» με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο βρίσκουν το ποδόσφαιρο, όχι μόνο ανέτοιμο να αντιμετωπίσει τη νέα πραγματικότητα, αλλά εξουθενωμένο από τις αμαρτίες του παρελθόντος.

Η ομολογημένη εικόνα που παρουσιάζουν οι τέσσερις μεγαλύτερες ΠΑΕ, είναι ενδεικτική της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί.

Ο εμφύλιος πόλεμος στον πολυμετοχικό Παναθηναϊκό ανέδειξε το ταμειακό έλλειμμα, τις συσσωρευμένες ζημίες που υπάρχουν από την ίδρυση της ΠΑΕ (η οποία σημειωτέον φέρεται να είναι ίσως η μοναδική που δεν χρωστάει σε τρίτους) και τις συμβουλές της εταιρείας που έκανε τον έλεγχο για περιορισμένο μπάτζετ τα επόμενα χρόνια.

Την περασμένη Τρίτη, ο Γ. Βαρδινογιάννης, μίλησε για την «περίοδο της κρίσης»: «Απαιτείται πάνω από όλα, η από κοινού προσαρμογή της στρατηγικής στα νέα οικονομικά δεδομένα που θα επιτρέψουν στον Παναθηναϊκό όχι μόνο να βγει αλώβητος αλλά και ισχυρότερος από την κρίση. Να κοιτάξουμε στα μάτια την πραγματικότητα…».

Αν στον Παναθηναϊκό υπό την πίεση του κόσμου, των επιχειρηματιών και των ανεπιτυχών αποτελεσμάτων, αναγκάστηκαν πριν από δύο χρόνια να ανοίξουν την ΠΑΕ και να εφαρμόσουν το μοντέλο της πολυμετοχικότητας, τον ίδιο δρόμο αναγκάζεται να ακολουθήσει και ο άλλοτε πανίσχυρος Σ. Κόκκαλης.

Ο πρόεδρος του Ολυμπιακού διαπραγματεύτηκε την είσοδο και άλλων μετόχων στην ΠΑΕ και το προηγούμενο καλοκαίρι, όμως οι όροι του δεν ήταν ελκυστικοί.

Η απόφαση που πήρε πριν από λίγες ημέρες, να μη ληφθεί καμία σοβαρή απόφαση μέχρι τις 14 Ιουνίου οπότε θα εκλεγεί νέο Δ.Σ. της ΠΑΕ και παράλληλα να γίνουν επαφές με επιχειρηματίες που θα θελήσουν να αγοράσουν μετοχές, σχετίζεται και με τη νέα οικονομική πραγματικότητα στο ποδόσφαιρο.

Αυτήν που περιέγραψε στο Δ.Σ. της ΕΠΟ, την περασμένη Τρίτη, Γ. Λούβαρης.

Ο αντιπρόεδρος του Ολυμπιακού ισχυρίστηκε τα εξής: «Οι ΠΑΕ θα υποστούν πλήγματα. Οι χορηγίες θα μειωθούν κατά 20%. Η αύξηση της φορολογίας των ποδοσφαιριστών είναι απίστευτη. Εμείς θα επιβαρυνθούμε με 20 εκατομμύρια ευρώ και ο Παναθηναϊκός με 37 εκατομμύρια ευρώ. Θα υπάρξει μείωση και στα εισιτήρια διαρκείας».

Για την κατάσταση που επικρατεί στον ΠΑΟΚ και την ΑΕΚ μίλησαν πριν από μερικούς μήνες οι πρώην πρόεδροί τους.

Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Ζ. Βρύζας που έγινε πρόεδρος του ΠΑΟΚ για ένα μικρό διάστημα, στο διάλειμμα του Θ. Ζαγοράκη, είπε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου: «Το θέμα των χρεών είναι προτεραιότητα. Εξαρτάται η βιωσιμότητα του ΠΑΟΚ και κατά πόσο μπορεί αυτή η ομάδα να δει διαφορετικά το μέλλον της. Δουλεύουμε πολύ σε αυτό το κομμάτι. Σας διαβεβαιώνω ότι ο Θόδωρος Ζαγοράκης έφθασε μία ανάσα από τη λύση και ήταν καθαρά συγκυριακό το θέμα που δεν έγινε γιατί προέκυψε αλλαγή του υπουργού εκείνη την στιγμή. Η δύναμη που έχει ο ΠΑΟΚ είναι γνωστή σε όλους μας και ξέρουμε τον τρόπο να την κάνουμε να την καταλάβουν και οι άλλοι».

Πρόσφατα ο Θ. Ζαγοράκης συναντήθηκε με τον ΓΓΑ, Π. Μπιτσαξή και κατά πληροφορίες έθεσε το θέμα της ρύθμισης των χρεών της ΠΑΕ.

Κι όμως, ο ΠΑΟΚ, υπήχθη σε δύο ρυθμίσεις οφειλών στο Δημόσιο το 2004 και το 2007. Μάλιστα η δεύτερη έγινε ειδικά γι’ αυτόν…

Στις 11 Νοεμβρίου 2009 ο πρώην πρόεδρος της ΑΕΚ, Ν. Θανόπουλος είπε πως τα φορολογικά χρέη της ΠΑΕ είναι 22 εκατομμύρια ευρώ και το ταμειακό έλλειμμα 8 εκατομμύρια.

Αυτή είναι η εικόνα μιας ΠΑΕ που το 2004 μπήκε στο περίφημο «άρθρο 44», εκμηδένισε τις οφειλές της και ξεκίνησε από την αρχή χωρίς να χρωστά πουθενά…

Η ιστορία των «ρυθμίσεων χρεών» των Αθλητικών Ανωνύμων Εταιρειών αποτελεί την πιο κραυγαλέα μορφή διαπλοκής των εκάστοτε κυβερνήσεων με τους αθλητικούς παράγοντες. Χαμένο ήταν πάντα το κρατικό ταμείο.

Στον αθλητικό νόμο του 1999 προβλέφθηκε η «διαδικασία εκκαθάρισης». Οι ομάδες που υποβιβάζονται στη Δ΄ Εθνική μπαίνουν σε αυτήν και αυτομάτως απαλλάσσονται από τα χρέη τους.

Το 2001 η εκκαθάριση βαπτίστηκε «ειδική». Οι ομάδες που επέλεξαν να υπαχθούν σε αυτήν έσβησαν τα χρέη τους στο Δημόσιο και σε τρίτους παραμένοντας στην ίδια κατηγορία!

Αυτές τις ρυθμίσεις, αλλά και τις προαναφερθείσες εκμεταλλεύτηκαν πολλές ομάδες.

H κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης

Προς το παρόν, το μόνο μέτρο που είναι απότοκο της οικονομικής κρίσης και αγγίζει άμεσα το ποδόσφαιρο είναι η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών και προπονητών. Η Ελλάδα ήταν η τελευταία χώρα στην Ευρώπη στην οποία η αυτοτελής φορολόγηση διατηρούνταν.

Οι ΠΑΕ που σχεδόν πάντα όταν κάνουν μεταγραφές επιβαρύνονται με το να πληρώσουν τον φόρο, απέδιδαν το 21,2% επί του ποσού των δόσεων συμβολαίων.

Με τον νέο φορολογικό νόμο που έχει άμεση ισχύ –άρα θα επιβαρύνει τις ΠΑΕ και για τα υπάρχοντα συμβόλαια που έχουν και για τις μεταγραφές που θα κάνουν το καλοκαίρι– η φορολόγηση θα γίνεται βάσει κλίμακας όπως σε κάθε Ελληνα πολίτη.

Αυτό σημαίνει ότι θα φτάνει το 40% (θα φορολογείται ως εισόδημα το ποσό των δόσεων και οι μισθοί) και σε κάποιες περιπτώσεις θα το ξεπερνά.

Το νέο μέτρο προκάλεσε την αντίδραση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών που δεν δίστασε να υπαινιχθεί ακόμη και την επιστροφή στα «λευκά συμβόλαια».

«Μια τέτοια ρύθμιση είναι σαφές ότι θα περιορίσει ακόμη περισσότερο τον αριθμό των Ελλήνων ποδοσφαιριστών οι οποίοι θα βρεθούν σε ακόμα πιο δυσχερή διαπραγματευτική θέση, όταν κληθούν να υπογράψουν ένα συμβόλαιο ή και θα “πιεσθούν” να υπογράψουν άλλες συμφωνίες ή “δεχθούν” ποσά άνευ επικλήσεως ή και αναφοράς αυτών στη σύμβασή τους», αναφέρει ανακοίνωση που εκδόθηκε στις 29 Απριλίου και στάλθηκε στον υπουργό Οικονομικών.

Ο νομικός σύμβουλος του ΠΣΑΠ, Θανάσης Μακρυνιώτης, λέει στην «Κ»: «Δεν είναι όλοι οι ποδοσφαιριστές Σισέ και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται έτσι. Δεν κερδίζει κανένας με αυτό το μέτρο. Ούτε το κράτος. Προτείναμε να αυξηθεί η φορολόγηση των ποδοσφαιριστών στο 28%. Δεν μας άκουσαν. Πιστεύω ότι οι παράγοντες θα επηρεαστούν. Οπως, φοβάμαι θα επηρεαστούν άμεσα και οι μεταγραφές». Το θέμα της φορολόγησης των ποδοσφαιριστών ήταν στην ημερήσια διάταξη του Δ.Σ. της Σούπερ Λίγκας που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι πρόεδροι και ιδιοκτήτες των ομάδων έχουν συνειδητοποιήσει ότι η αλλαγή στον συντελεστή φορολόγησης αποτελεί μια απότομη και απρόβλεπτη αύξηση των δαπανών τους και προσπαθούν να βρουν τρόπους για να αντεπεξέλθουν.

Πρώτος στόχος είναι τα «βαριά συμβόλαια» και πολιτική οι οικονομικές μεταγραφές… Για τα νέα οικονομικά δεδομένα στο ποδόσφαιρο, ο γενικός διευθυντής της Σούπερ Λίγκας, Πατρίκ Κομνηνός, τοποθετήθηκε στην «Κ»: «Είναι γεγονός ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει και το ελληνικό ποδόσφαιρο. Η Super League όμως μέσω των συμβάσεων Κεντρικής Διαχείρισης Τηλεοπτικών Δικαιωμάτων και των συμβάσεων ανταποδοτικότητας με ιδιωτικούς και άλλους φορείς εξασφαλίζει μια σταθερή ρευστότητα για τις ομάδες-μέλη της, έτσι ώστε να διευκολύνει τον οικονομικό προγραμματισμό τους καθ’ όλη τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου. Τόσο η Κεντρική Διαχείριση, όσο και οι άλλες εμπορικές συμφωνίες έχουν γίνει με κανόνες που διέπουν την ελεύθερη αγορά, πιστοποιώντας τη δυνατότητα του ποδοσφαίρου να προσελκύει σημαντικούς συνεργάτες. Με δεδομένο ότι η UEFA έχει θεσπίσει τη διαδικασία του Financial Fair Play, όπου εξετάζεται πλέον η χρηστή οικονομική διαχείριση της κάθε ΠΑΕ, οι ομάδες οφείλουν να λάβουν τα μέτρα εκείνα που θα εξασφαλίζουν την οικονομική τους υγεία, ενώ η Super League υποχρεούται να διαμορφώσει πολιτικές και διαδικασίες που να διασφαλίζουν την οικονομική ισονομία μεταξύ των ΠΑΕ».