Ο ΙΑΝΟΣ και το tvxs.gr προσφέρουν δωρεάν μία θέση e-learning για το εργαστήριο της αλυσίδας πολιτισμού «Πρώτο βήμα στην Ποίηση» με τον Στρατή Πασχάλη. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν μέρος στον διαγωνισμό στέλνοντας email με θέμα «Διαγωνισμός: Εργαστήριο Ποίησης» και τα στοιχεία τους (ονοματεπώνυμο, email, τηλέφωνο) στο [email protected]. Ο διαγωνισμός θα λήξει την επόμενη Παρασκευή 3 Απριλίου στις 17.00, οπότε και θα πραγματοποιηθεί κλήρωση. Ο νικητής θα ειδοποιηθεί και θα ανακοινωθεί και μέσω της σελίδας του tvxs.gr.

Λίγα λόγια για το εργαστήριο 

Μήπως είστε δόκιμοι ποιητές που θέλετε να διευρύνετε τις τεχνικές γνώσεις σας;

Να αποκτήσετε μια πιο υπεύθυνη και ουσιαστική σχέση με το αντικείμενό σας;

Να ξεπεράσετε τον άγονο ναρκισσισμό της μοναχικής απόπειρας;

Να βιώσετε τη δημοσιοποίηση των κειμένων τους στο πλαίσιο μιας συλλογικής κριτικής συνεργασίας;

Απευθυνόμαστε σε όσους θέλουν να βελτιώσουν την ποιητική γραφή τους, ή ακόμα σε όσους θέλουν απλώς να μάθουν μυστικά της ποιητικής τέχνης, χωρίς φιλοδοξία συνέχειας αλλά με τη δίψα της βαθύτερης γνωριμίας με το ποιητικό κείμενο μέσω της γραφής του. 

Η δημιουργική συνεργασία των συμμετεχόντων με τον διδάσκοντα βασίζεται στον πειραματισμό και στην εμπειρία. Με βάση την κριτική επεξεργασία κειμένων, που υποβάλλουν οι συμμετέχοντες, αλλά και ασκήσεων λίγο αργότερα, εξετάζουμε θέματα τεχνικής, αισθητικής ουσίας.

Οι τρεις άξονες του μαθήματος:

• Επεξεργασία του υλικού που οι συμμετέχοντες υποβάλλουν: Αφαίρεση, δουλειά πάνω στον στίχο, στη μορφή, στο θέμα και στον τίτλο, διακειμενικές συσχετίσεις του με κείμενα-κλειδιά, κ.ά.
• Άσκηση: γραφή (στο σπίτι) ενός πρωτότυπου ποιήματος με δοσμένο θέμα και σχολιασμός του (στο μάθημα). Η άσκηση μπορεί να έχει κι ένα τεχνικό σκέλος. 
• Μισή ώρα ανάγνωσης και συζήτησης με αφορμή ποιήματα ελλήνων και ξένων ποιητών.
 

Διδάσκει ο Στρατής Πασχάλης

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Δημοσίευσε δέκα ποιητικές συλλογές (οι τελευταίες: Εποχή Παραδείσου, 2008, και Τα εικονίσματα, 2013), ένα μυθιστόρημα (Ο άνθρωπος του λεωφορείου), ανθολογίες ποίησης και πεζογραφίας (Μ. Καραγάτσης, Ιστορίες αμαρτίας και αγιοσύνης∙ Α. Παπαδιαμάντης, Σκοτεινά Παραμύθια∙ Όταν οι άγγελοι περπατούν, ανθολογία πεζού ποιήματος, κ.ά.), ένα παιδικό έμμετρο παραμύθι (Τ’ ασημένιο ρομποτάκι με το κόκκινο φωτάκι) και πολλές μεταφράσεις (Ρεμπώ, Εκλάμψεις, Το μεθυσμένο καράβι∙ Λωτρεαμόν, Μαλντορόρ∙ ΜπερνάρΝοέλ, Περαστικός απ’ τον Άθω, κ.ά.). Το 2003, το σύνολο των έως τότε ποιημάτων του κυκλοφόρησε με τίτλο Στίχοι ενός Άλλου. Μετέφρασε πάνω από είκοσι θεατρικά έργα. Ανάμεσά τους: Ευριπίδη, Μήδεια, Ιππόλυτος, Ορέστης, για την Επίδαυρο∙ Σαίξπηρ, Αγάπης Αγώνας Άγονος∙ Ρακίνα, Φαίδρα, Ανδρομάχη, Βερενίκη∙ Ροστάν, Οι Ρομαντικοί, Συρανό∙ Κλωντέλ, Ο Κλήρος του Μεσημεριού∙ Κούσνερ-Κορνέιγ, Φρεναπάτη∙ ΠήτερΣάφφερ, Το δώρο της Μέδουσας, κ.ά. Σε δικό του κείμενο και διασκευή ενός παραμυθιού των αδελφών Γκριμ, βασίστηκε η μουσική παιδική παράσταση Οι τρεις Βασιλοπούλες που λιώναν τα γοβάκια τους στο θέατρο Ακροπόλ την περίοδο 2011-12, καθώς και το έργο, για μικρούς και μεγάλους, Θησέας και Αριάδνη στο νησί των ταύρων στο θέατρο Μπάντμιντον το 2013. Επίσης, διασκεύασε τη Φόνισσα του Α. Παπαδιαμάντη (Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας) για την περίοδο 2011-12 και τον Τρελαντώνη της Πηνελόπης Δέλτα για το θέατρο Ακροπόλ την περίοδο 2012-13. Έγραψε τους στίχους των τραγουδιών που ακούγονταν στην παράσταση του έργου Ευριδίκη της Σάρα Ρουλ που παρουσιάστηκε στο θέατρο Πορεία, την περίοδο 2012-13. Τέλος, μετέφρασε πολλά λιμπρέτα και κείμενα τραγουδιών για το Μέγαρο Μουσικής, από τη δεκαετία του ’90 μέχρι σήμερα. Για την ποίηση και τις μεταφράσεις του έχει τιμηθεί με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης, δύο φορές με το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού Διαβάζω, καθώς και με το Βραβείο Θεατρικής Μετάφρασης Μάριος Πλωρίτης. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες, όπως αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, βουλγαρικά, ρουμανικά, κορεάτικα, σουηδικά, κ.ά.

Ο Στρατής Πασχάλης μιλάει στο tvxs.gr

1. Για ακόμη μια φορά θα είστε στον ΙΑΝΟ διδάσκοντας στο Εργαστήριο «Πρώτο βήμα στην ποίηση». Σε ποιους απευθύνεται;

Απευθύνεται σε όσους γράφουν ποίηση και θέλουν να προχωρήσουν ένα βήμα πιο πέρα, είτε είναι άπειροι εντελώς είτε έχουν μικρή πείρα και κάνουν μόλις το πρώτο βήμα τους. Ανεξάρτητα από ηλικία. Ακόμα κι αν αποφασίσουν αργότερα να μην ακολουθήσουν το δρόμο της ποιητικής γραφής, η παρακολούθηση ενός τέτοιου σεμιναρίου μπορεί να είναι μια επένδυση στην γενικότερη καλλιέργειά τους και τη σχέση τους με το ποιητικό βιβλίο. Μπορεί να γίνουν σωστοί αναγνώστες της ποίησης. Κι αυτό δεν είναι λίγο.

2. Μπορεί να κάνει κάποιος το πρώτο βήμα στην ποίηση ξαφνικά; Σε οποιαδήποτε ηλικία; Ή γεννιέσαι ποιητής;

Μα σ’ ένα τέτοιο σεμινάριο δεν γίνεσαι ποιητής. Αποκτάς γνώσεις κει εμπειρίες για τη γραφή και την ανάγνωση της ποίησης, καθώς και για την ιστορία της. Αν είσαι ποιητής αυτό θα το πούνε αργότερα οι άλλοι, αν τους πείσεις και τους γοητεύσεις, μετά από χρόνο και κόπο…

3. Αν κάποιος δεν φιλοδοξεί να γράψει ποίηση αλλά να μάθει περισσότερα γι’ αυτή έχει θέση σε αυτό το Εργαστήρι; Τι μπορεί να πάρει από αυτό;

Όπως σας είπα και πιο πάνω, μπορεί να γίνει σωστός αναγνώστης γενικότερα της λογοτεχνίας. Να βελτιώσει το γούστο του.  Να διευρύνει τη γνώση του. Να βάλει μια τάξη στις σκέψεις του. Γιατί γράφω θα πει και αυτό. Μαθαίνω να σκέπτομαι. Ακόμα κι αν οι σκέψεις γίνονται εικόνες, αινίγματα, μεταφορικές αλληγορίες….

4. Στα μυστικά της ποιητικής τέχνης … Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της ποιητικής διεργασίας στο οποίο θα δώσετε ιδιαίτερη βαρύτητα στα μαθήματά σας;

Το να λες ακριβώς αυτό που συνέλαβες. Ακόμα κι αν αυτό είναι εξωφρενικό. Να το λες με όλη την ψυχή σου και το σώμα σου, κι όχι να το εκφράζεις με τρόπο φλου αρτίστικο που είναι ό,τι χειρότερο.

5. Είναι η καλή ποίηση κάτι πηγαίο ή διαφορετικά πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η δομή/τεχνική;

Μπορεί να είναι πηγαίο, μπορεί να είναι δομημένο, μπορεί να είναι και τα δύο. Το θέμα είναι να βρίσκεσαι στο πλαίσιο, στο πεδίο της ποίησης, κι όχι να μιλάς σε ένα άλλο πλαίσιο και πεδίο που καμιά σχέση δεν έχει μαζί της. Την εισαγωγή σε αυτή την αληθινή περιοχή της ποίησης επιχειρούμε σε αυτό το σεμινάριο.

6. Είστε ο ίδιος αναγνωρισμένος ποιητής. Επηρέασε η κρίση τη δημιουργία σας (την έμπνευση, το περιεχόμενο κλπ); Διαφορετικά: είναι οι καιροί της κρίσης, καιροί για ποίηση;

Όλοι οι καιροί είναι για ποίηση. Κυρίως οι δύσκολοι. Ωστόσο, η σημερινή κρίση τρομάζει και ισοπεδώνει τόσο πολύ την ανθρώπινη ελπίδα, σκοτώνει τόσο πολύ τα όνειρα, που φοβάμαι πως σκοτώνει και την ανάγκη να τα καταγράψει κανείς έστω και σαν λαχτάρες για κάτι που θα’ πρεπε εξάπαντος να συμβεί. Ακόμα και η κοινωνική κριτική με τη γραφή ποιημάτων ξαφνικά μας φαίνεται μάταιη. Συμβαίνει μια μετάλλαξη του ανθρώπου που απομακρύνει από κάθε ανθρώπινη ποιότητα, αναγκαία για να τραφεί η ποίηση.  Η λέξη «πνευματικότητα» μοιάζει εντελώς ακατανόητη πια.  Δυστυχώς. Γιατί όσοι τη διαθέτουν, μόνο αυτοί μπορούν να αντιμετωπίσουν τον παρόντα οδοστρωτήρα και ν’ αντέξουν.  Η ποίηση είναι όπλο. Χαλυβδώνει την ευαισθησία και σε κάνει άτρωτο. Απέναντι σε αυτό που έναν σκοπό έχει και μόνο : να σε απελπίσει αφόρητα για να σε υποτάξει ολοκληρωτικά.

Προσωπικά : βρίσκομαι πάντα σε δημιουργικό οργασμό. Και το θέατρο που γράφω ( «Μεγάλη Χίμαιρα», «Σερσέ Λα Φαμ», κ. α.) με ποιητικό τρόπο το συλλαμβάνω. Πριν δύο χρόνια εξέδωσα την ποιητική ενότητα « Τα Εικονίσματα» ( εκδόσεις Γαβριηλίδης) . Πέρσι μετέφρασα το « Ατλαζένιο Γοβάκι» του Κλωντέλ ( εκδόσεις Άγρα) για το Φεστιβάλ Αθηνών . Ετοιμάζω έναν μικρό τόμο με μικρά δοκίμια και ποιητικά πεζά. Θεωρώ πως η μειοψηφία που πάντα στήριζε την ποίηση ( οι αληθινοί της αναγνώστες δηλαδή ) υπάρχει και αντέχει. Και κάτι τελευταίο. Χρειάζεται να υπερασπιστούμε την ευαισθησία με όλη μας την ιδιωτική και δημόσια παρουσία για να πείσουμε. Ακόμα και με τη σιωπή, ή την αποχή μας από τη μηχανιστική δημοσιότητα. Η ποίηση είναι και αξία. Όχι μόνο εκδόσεις και δημοσιεύσεις γραπτών ποιημάτων. Και σε τέτοιες δύσκολες εποχές, αυτό μετράει περισσότερο.

Ενημερωθείτε για όλα τα εργαστήρια βιβλίου του ΙΑΝΟΥ