Η αίθουσα τέχνης «έκφραση – γιάννα γραμματοπούλου» εγκαινιάζει την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2019, την ατομική έκθεση της Στέλλας Παγώνη με τίτλο «Στο Σπίτι του Κέρβερου». Ασπρόμαυρα έργα ζωγραφικής σε ελαφρά προετοιμασμένο κάμποτο με μολύβια, παστέλ, γραφίτες και μελάνια συνθέτουν το σκηνικό του Κέρβερου στην πρώτη ατομική έκθεση της Στέλλας Παγώνη. Η Στέλλα σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας στο εργαστήριο ζωγραφικής του Τριαντάφυλλου Πατρασκίδη και στο εργαστήριο Σκηνογραφίας με δάσκαλο τον Γιώργο Ζιάκα.

Σάς κάλεσα και δεν ξέρω πώς να αρχίσω …
Περιμένω να βραδιάσει,
να μεγαλώσουν οι σκιές να μπουν στο Σπίτι,
να γλιστρήσουμε κι εμείς μαζί,
να συλλαβίσουμε στο πάτωμα τα βήματά μας που τελειώνουν
εκεί που αρχίζει ο Κέρβερος.
Ο Κέρβερος αγαπάει το Σπίτι του …
Ο Κέρβερος σπούδασε μουσική και αγαπάει τον Mahler …
Ο Κέρβερος αγαπάει τον Cocteau – άλλωστε ήταν ένα από τα Τρομερά Παιδιά…
Ο Κέρβερος ήταν κάποτε παιδί …
Ο Κέρβερος αγαπάει τον Σεφέρη και φωνάζει την γάτα του Σαχτούρη …
Ο Κέρβερος θα ήθελε πολύ ένα πορτραίτο του να γευματίζουν μαζί …
Ο Κέρβερος είναι ασπρόμαυρος , γιατί κατάπιε όλα τα χρώματα.

Με αυτό το ποίημα αλλά και με άλλα δικά της και του Μίλτου Σαχτούρη που συνοδεύουν τα ζωγραφικά έργα της, μάς προσκαλεί σε μια δυνατή στοχαστική και αισθητική εμπειρία.

Πως βρέθηκες στο Σπίτι του Κέρβερου;
Δεν είμαι σίγουρη. Αν τον δημιούργησα εγώ, βρέθηκα εκεί γιατί βλέπω ότι είναι ένα πλάσμα ανυπάκουο, ανυπότακτο…αν τον βρήκα εκεί,  τότε με πετάξανε εκεί, στο σπίτι του και κάπως έπρεπε να συμβιώσουμε…Σαν ένα ζευγάρι χορευτών, που πρέπει να μάθει ο ένας τα βήματα του άλλου…Γενικά,  προσέχουμε να μην πατήσει ο ένας τον άλλο… Προσκαλούμε και κόσμο, όπως εσένα. Πως σου φάνηκε;

Στην αρχή σκιάχτηκα με αυτά που είδα, μετά ένιωσα τόσο οικεία…
Όλοι αυτό παθαίνουν όταν έρχονται… αναπάντεχα, αισθάνονται οικεία. Δεν ξέρω αν ο Κέρβερος είναι σκληρός ή το βλέμμα τους, πάντως η σκληρότητα κάμπτεται. Όλοι μαλακώνουν μπροστά σε έναν Κέρβερο, που αρνείται να κάνει την τρομερή δουλειά του. Εμένα μου αρέσει να κάθομαι ήσυχα παραπίσω στο μισοσκόταδο και να παρατηρώ τις αντιδράσεις. Αυτή ήταν άλλωστε η συμφωνία με τον Κέρβερο, να βγαίνει εκείνος μπροστά.

Εσύ παραπίσω να παρατηρείς κι ο Κέρβερος μπροστά να παλεύει, πρώτα βρέθηκες σε αυτή τη θέση και μετά ζωγράφισες ή άρχισες να ζωγραφίζεις και βρέθηκες σ αυτή τη θέση;
Έπρεπε να βρω έναν σύντροφο στην μάχη, πιο επιδέξιο από μένα, γιατί ο Κέρβερος είναι πιο επιδέξιος και πιο προνοητικός. Τού μαρτύρησα όλα τα μυστικά πριν τον ρίξω κι αυτόν στην μάχη, έτσι βλέπει με τα μάτια μου.  Πρώτα ήμουν εγώ μπροστά, μετά το ξεπεταρούδι. Τώρα είναι η σειρά του να είναι μπροστά, μόλις κουραστεί,  θα βγω πάλι εγώ… Οπότε είδα, ζωγράφισα, βλέπω, θα ζωγραφίσω… αυτή είναι η σειρά.

Οι ζωγραφιές σου από το σπίτι του Κέρβερου  είναι μια υπαρξιακή εμπειρία, βαθιά ανθρωποκεντρική παρά την απουσία προσώπων, πολύ έντονη παρά την απουσία χρωμάτων, πολύ προσωπική φαντάζομαι για σένα, πολύ κοινή, συλλογική, αισθάνομαι εγώ. Έχουν νόημα οι ζωγραφιές σου. Θέλεις κάτι να πεις. Είναι επιλογή αυτό ή προέκυψε;
Τον Κέρβερο τον έβαλα να παίξει έναν κόντρα ρόλο, αλλά πριν από αυτό είναι μια μορφή αρχετυπική, ανήκει στον μύθο. Αυτό που πάντα με γοήτευε ήταν οι μεταγραφές των μύθων. Μόνον έτσι συνεχίζουν να ζουν. Οι μύθοι είναι φυλαχτό, μάς θυμίζουν από πού ερχόμαστε και πού θέλουμε να πάμε. Θυμάμαι πολύ καλά το βιβλίο «Φωτιές» της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, αφορούσε τέτοιες μεταγραφές. Όπως η Κλυταιμνήστρα της Γιουρσενάρ δικαιολόγησε μέσα μου απόλυτα τον φόνο του Αγαμέμνονα όταν μπροστά στο δικαστήριο περιέγραψε στην απολογία της πόσο φρικτό είναι να σέρνουν το παιδί της για θυσία μπροστά στα μάτια της,  έτσι και ο Κέρβερος πετάει τα κλειδιά και γυρίζει σπίτι.. τώρα τί θα κάνουν ζωντανοί και νεκροί θα το δούμε σε άλλη μεταγραφή. Ο Κέρβερος πάντως έχει χρώμα. Απλά πρέπει να σκάψεις για να το βρεις. Τα μάτια σας θα βάλουν το χρώμα. Ο Κέρβερος είναι ασπρόμαυρος,  γιατί κατάπιε όλα τα χρώματα.

Ο Κέρβερος είναι ο φύλακας του Άδη και η παρουσία του εξασφαλίζει την παραμονή των νεκρών στον Κάτω Κόσμο αλλά και την αδυναμία των ζωντανών να εισέλθουν σε αυτόν. Τι φυλάει άραγε;
Ο Κέρβερος είναι ανυπότακτος, δηλαδή άτακτος ακόμη και με την στρατιωτική ορολογία. Δεν ανέχεται να εξουσιάζεται, πιστεύει όμως σε έναν σκοπό που τον οργανώνει. Ο Κέρβερος κουβαλάει τον ρομαντισμό της επανάστασης πριν γίνει εξουσία. Αυτό φυλάει ο Κέρβερος, το όνειρο. Φυλάει και κρατάει ζωντανό το όνειρο για να το βρει το παιδί που θα γύρει στο μαξιλάρι.

Ποιοι ζωγράφοι σού έχουν κόψει την ανάσα;
Ο Φράνσις Μπέικον,  ο Γιαν Βερμέερ, ο Μιχάλης Οικονόμου, η Ιρανή κινηματογραφίστρια – εικαστικός Σιρίν Νεσάτ…Επίσης θαυμάζω αρκετούς  νέους Έλληνες ζωγράφους, όπως την Κατερίνα Στεφανιδάκη και τον Βασίλη Παπατσαρούχα.

Μπορεί ένας ζωγράφος στην Ελλάδα να ζήσει από τη ζωγραφική;
Δεν ξέρω… όλα εξαρτώνται από το πού στέκεσαι απέναντι στην ζωγραφική, δεν βάζω ούτε αρνητικό, ούτε θετικό πρόσημο και σίγουρα από ένα σημείο και μετά είναι ομαδικό άθλημα – αν μού επιτρέπεται η έκφραση. Αρχικά ατομικό για να καταλήξει ομαδικό. Σίγουρα, όπως έχω επιλέξει να  ζωγραφίζω δεν έχω καμία αξίωση να ζήσω από τη ζωγραφική…ωστόσο η ζωγραφική με έχει κρατήσει ζωντανή. Στην Ελλάδα πάντως έχουμε πολύ καλούς ζωγράφους, μερικές φορές και μεγαλύτερους από τη χώρα που ζούμε και δυστυχώς δεν μπορεί να τους υποστηρίξει… άρα να τους ζήσει… Υπάρχει όμως άλλου είδους υποστήριξη. Όπως αυτή που δέχτηκα από την Γιάννα Γραμματοπούλου που έχει την αίθουσα τέχνης «έκφραση» και πίστεψε σε μένα, όπως αυτήν που πήρα από τον δάσκαλό μου, τον Γιώργο Ζιάκα. Οι δάσκαλοι έχουν σημασία κι ο συγκεκριμένος είναι σοβαρό κομμάτι της ζωής μου, μού έμαθε πολλά, όπως τί σημαίνει η ταινία «Μανταντάγιο» του Κουροσάβα.

Εγκαίνια: Πέμπτη 17 Οκτωβρίου, ώρα 19:30
Διάρκεια: 17 Οκτωβρίου – 9 Νοεμβρίου 2019