Η έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Κρανίου έχει ξεκινήσει από τις 10 Απριλίου στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών και θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 15 Μαΐου. Στην έκθεση παρουσιάζεται μια ενότητα περίπου 35 έργων από λάδι σε καμβά με θέμα, όπως αναφέρει η ιστορικός τέχνης Ελισάβετ Πλέσσα, η οποία επιμελήθηκε την έκθεση και τον κατάλογό της,  «φαινομενικά τουλάχιστον, κουτιά από φαρμακευτικά σκευάσματα». Συζητήσαμε μαζί του για την έκθεση, και πώς ήταν να δημιουργείς μέσα σε πρωτόγνωρες καταστάσεις όπως αυτές που διαμορφώθηκαν στον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Ads

Ας μιλήσουμε πρώτα για τη διαδικασία της δημιουργίας αυτής της έκθεσης. Τι αντίκτυπο είχε η πανδημία σε αυτή και πώς επηρεάστηκε η δουλειά σου από την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε;

Οφείλω πρώτα να ευχαριστήσω την Αίθουσα Τέχνης Αθηνών που εμπιστεύτηκε τη δουλειά μου και μου έδωσε τη δυνατότητα να τη παρουσιάσω σε ένα από του πιο όμορφους εκθεσιακούς χώρους στο κέντρο της Αθήνας. Και μάλιστα σε μία περίοδο δύσκολη λόγω των περιορισμών που βιώνουμε. Τα έργα αυτά ξεκίνησαν αρκετά πριν από την εμφάνιση της πανδημίας. Οπότε μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι τα έργα, παρά το γεγονός ότι το θέμα τους μπορεί να παραπέμπει σε αυτή, δεν προέκυψαν από την πανδημία, ή τον αποκλεισμό και την κοινωνική απόσταση που έφερε η αντιμετώπισή της. Μεγάλο μέρος της έκθεσης βέβαια εξελίχθηκε μέσα στην πανδημία, σε κατάσταση μικρότερου ή μεγαλύτερου αποκλεισμού. Σίγουρα με κάποιο τρόπο η κατάσταση αυτή επηρέασε τα έργα, όχι όμως με συνειδητό τρόπο. Δε θέλησα ποτέ εσκεμμένα να εκφραστώ ή να πω κάτι για την πανδημία με αυτά. Πολλοί βρήκαν αυτή τη νέα κατάσταση ως ευκαιρία να δουλέψουν απερίσπαστα, να συγκεντρωθούν στη δημιουργία ελεύθεροι από κοινωνικές ή άλλες αποσπάσεις. Όχι εγώ. Αντίθετα βρήκα το να δουλεύω στη καραντίνα, ειδικά στο πρώτο αυστηρό αποκλεισμό πολύ δύσκολο. Μάλιστα τα έργα που δημιουργήθηκαν σε αυτή την περίοδο δεν ήταν καλά, ήταν έργα «κλειστά» χωρίς προοπτική. Δεν κράτησα κανένα από αυτά.

Τότε γιατί «φάρμακα»; Πώς προέκυψε το θέμα;

Εντελώς τυχαία θα μπορούσα να πω. Μου αρέσει να μελετώ αρκετά πριν ζωγραφίσω. Και συνήθως δουλεύω αρκετά έργα-σπουδές πριν αποφασίσω να ασχοληθώ περισσότερο με κάτι. Έτσι θυμάμαι στην αναζήτηση θέματος μπροστά μου βρέθηκε ένα κουτί από φάρμακα. Έκανα μερικές δοκιμές, μικρά έργα, τέσσερα, πέντε στην αρχή και είδα ότι ίσως υπάρχει κάτι που μπορεί να εξελιχθεί. Δεν σκέφτηκα ποτέ το φάρμακο και τι αυτό αντιπροσωπεύει ή τι συμβολίζει. Δε θέλω να κάνω συμβολικά έργα ή συμβολική ζωγραφική. Δε με αφορά. Γιατί να αναζητούμε το θέμα στο μακρινό και το αόρατο. Ανήκω σε αυτούς που πάντα συγκινούνται από το ορατό, από αυτό που είναι μπροστά μου.

Ads

Παραμένει όμως ένα θέμα, όπως αναφέρεται και στο κείμενο του καταλόγου, «εν δυνάμει άκαιρο και παράτολμο».

Ναι είναι αλήθεια. Συχνά και εγώ αναρωτιόμουν κατά πόσο αυτό το θέμα θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο μιας έκθεσης. Στην ουσία πρόκειται για συσκευασίες φαρμάκων. Ήταν μια πρόκληση για μένα το εάν θα μπορούσα να πάρω ένα προϊόν μαζικής βιομηχανικής παραγωγής και να το καταστήσω μοναδικό δίνοντάς του μια άλλη ταυτότητα. Ήταν και για μένα ένα ερωτηματικό. Εάν η ζωγραφική έχει αυτή την δύναμη. Ορισμένες συσκευασίες επιλέχτηκαν για αυτόν ακριβώς το λόγο. Γιατί είναι σε μεγάλο βαθμό αναγνωρίσιμες. Βρίσκονται σε πολλά σπίτια, ίσως όλων μας, οπότε το στοίχημα ήταν εάν μπορώ να πάρω ένα τέτοιο προϊόν και να το καταστήσω ένα αισθητικό αντικείμενο, ένα αντικείμενο με προσωπικότητα, ένα μοναδικό αντικείμενο. Για αυτό και μερικά έργα μοιάζουν πιο πολύ με πορτρέτα κουτιών και όχι νεκρές φύσεις.

image

(Τera Rosa_ 2020_Λάδι σε καμβά_100Χ120 εκ.) 

Σε ορισμένα έργα σου όμως διακρίνεται μια έντονη διάθεση απομάκρυνσης από την πραγματικότητα, δεν μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε ακριβώς ρεαλιστικά. Υπάρχει έντονο το στοιχείο της αφαίρεσης.

Ναι υπάρχει. Εργάστηκα με τρεις διαφορετικούς τρόπους σε αυτή την έκθεση, πρώτα ακολουθώντας μια πιο ρεαλιστική αποτύπωση, έπειτα έχοντας μια έντονη διάθεση παρέμβασης στο ορατό και τέλος με τρόπο όπου πλέον το ορατό είναι αφορμή, παραμένει ωστόσο οργανικό στοιχείο της ζωγραφικής. Αντιμετώπισα αυτό το θέμα όπως και κάθε άλλο θέμα. Με απασχόλησε η οργάνωση, το στήσιμο, η σύνθεση, ο φωτισμός του, όπως άλλωστε και με ένα πραγματικό μοντέλο.Ακόμα και στα λιγότερο ρεαλιστικά. Χρειάζομαι πάντοτε την αναφορά στη πραγματικότητα. Χρειάζομαι να επιστρέφει το βλέμμα μου στο θέμα, ακόμα και όταν ζωγραφικά το έργο απομακρύνεται από αυτό.

Το θέμα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «πρωτότυπο». Νιώθεις την επιθυμία να ζωγραφίζεις πρωτότυπα θέματα; 

Αντιμετωπίζω με έντονο σκεπτικισμό οτιδήποτε παρουσιάζεται ως «πρωτότυπο» ή «καινοτόμο». Υπάρχει μια έντονη διάθεση στην εποχή μας για την ανάδειξη του καινούριου, μια έντονη επιθυμία να δούμε κάτι για πρώτη φορά, να αντικρύσουμε κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί. Δε συμμερίζομαι τη στάση αυτή. Δεν είναι η πρόθεσή μου να προκαλέσω την έκπληξη στον κόσμο. Δεν κινούμαι από την πρόθεση να πρωτοτυπήσω. Πρόκειται για μια έκθεση νεκρών φύσεων. Νεκρές φύσεις ζωγραφίζονται από το 1500μχ. Τίποτα πρωτότυπο σε αυτό. Οι νεκρές φύσεις πάντοτε απεικόνιζαν συνηθισμένα καθημερινά αντικείμενα. Πράγματα που υπάρχουν στο οικείο περιβάλλον. Ως τέτοια είδα εγώ τα φάρμακα. Ωστόσο, κάθε ερμηνεία των έργων αυτών είναι ευπρόσδεκτη. Αν θεωρούνται ως «πρωτότυπα» από μερίδα του κόσμου, τότε καλώς. Αποδέχομαι τον χαρακτηρισμό.

Τα έργα της έκθεσης, φαίνεται ότι υπάρχουν σε ένα κόσμο δυστοπικό. Είναι έργα ελπίδας ή έργα απαισιοδοξίας;

Νομίζω ότι πλέον ζούμε σε μια δυστοπία. Είτε πραγματική ή επίπλαστη, είτε αναγκαία ή όχι, υπάρχει. Απότομα, το τελευταίο χρόνο τα πιο όμορφα πράγματα στη ζωή μας υποχώρησαν. Δε μπορώ να φανταστώ μια ζωή χωρίς θέατρα, παραστάσεις, εκθέσεις, μουσικές σκηνές. Βασικές μας ελευθερίες περιορίστηκαν. Ωστόσο, δεν θέλησα να κάνω έργα ελπίδας ή αδιέξοδου συνειδητά. Η όποια ελπίδα ή απαισιοδοξία, η «δυστοπία» αυτή που αναφέρετε, προκύπτει από τη σχέση μου με τα υλικά και τον τρόπο με τον οποίο τα μεταχειρίζομαι. Μου αρέσει το σωματικό κομμάτι της ζωγραφικής. Επεξεργάζομαι αρκετά τα έργα μου, για αυτό συχνά επιλέγω πιο στιβαρές επιφάνειες όπως το ξύλο. Το τελικό αποτέλεσμα είναι προϊόν αλλεπάλληλων στρωμάτων υλικού, και επεμβάσεων σε αυτό, με οτιδήποτε μπορεί να έχω στη διάθεσή μου στο εργαστήριο. Πιστεύω ότι έτσι εγκαθίσταται στο έργο μια πραγματικότητα. Η πραγματικότητα του υλικού που έχει υποστεί μια μεταβολή, μια φθορά.

Υπάρχουν πολλές απεικονίσεις ψυχοφαρμάκων στα έργα.

Ναι. Δεν είναι τυχαίο. Νομίζω ότι είναι η σαγήνη του άγνωστου. Σε μεγάλο βαθμό ίσως μπορούμε να κατανοήσουμε την κατάσταση μιας σωματικής ασθένειας όσο σοβαρή και εάν είναι. Η υπόθεση της ψυχικής υγείας όμως είναι κάτι άλλο. Δε θα μπορούσα όμως να το εξηγήσω περισσότερο. Κάθε ερμηνεία πάνω σε αυτό είναι ευπρόσδεκτη και ο καθένας είναι ελεύθερος να το ερμηνεύσει όπως θέλει.  

Στα έργα σου σε άλλα υπάρχει τίτλος, όπως το «Nόστιμον Ήμαρ» ή το έργο «Απώλεια» ενώ άλλα έχουν τίτλους πιο γενικούς «Σύνθεση Αριθ. 2». Πώς προκύπτει αυτό;

Είναι το ίδιο με το πώς καταλήγεις να ορίσεις ένα έργο ολοκληρωμένο. Με τον ίδιο τρόπο κάποια έργα, σε εμένα επιβάλλουν τον τίτλο τους. Δε μου αρέσουν τα άτιτλα έργα. Για μένα ακόμα και ο γενικός τίτλος «Σύνθεση αριθ. 2» είναι ένας τίτλος που ταυτοποιεί το έργο. Δε πρόκειται να ξανακάνω ένα έργο που να λέγεται «Σύνθεση αριθ. 2».

image

(Σύνθεση_αριθ._2_2018_λάδι σε ξύλο_ 20 × 30 εκ.)

Ζωγραφίζεις εκ του φυσικού; Πόσο σημασία έχει για εσένα;

Μου αρέσει η προσέγγιση που υποστηρίζουν πολλοί ζωγράφοι,  ζωγραφίζω ό,τι βλέπω. Δεν είμαι όμως ο ζωγράφος που λέει: « ό,τι είναι απέναντι ζωγραφίζεται». Χωρίς ερωτήσεις, χωρίς σκέψη, οτιδήποτε και να υπάρχει απέναντί μου, ζωγραφίζεται. Μου αρέσει να χτίζω ένα έργο πρώτα στο μυαλό μου. Έχω μια εικόνα, που μπορεί να προέρχεται από ένα πραγματικό ερέθισμα από ένα υπαρκτό πρόσωπο ή αντικείμενο, ή παράσταση και σκέφτομαι πώς θα ήταν αυτό αν το ζωγράφιζα. Δουλεύω πολύ χρόνο ένα έργο έξω από τον καμβά πριν το ξεκινήσω. Μελετώ, κάνω προσχέδια, μικρά έργα, και αυτή  η μελέτη μπορεί να πάρει μέρες, εβδομάδες ή και μήνες. Στο τέλος η εκτέλεση, η ζωγραφική αυτή καθαυτή, μπορεί να είναι μόνο λίγες ώρες. Υπάρχουν έργα που έχουν πάνω από 500 ώρες ζωγραφικής επάνω τους και έργα που βγήκαν σε δυο ή τρεις ώρες.

Πώς καταλαβαίνεις εάν ένα έργο τελείωσε, ή αν χρειάζεται 500 ώρες ή δυο ώρες;

Θα προσπαθήσω να πω αυτό που έλεγε πάντα ο δάσκαλός μου, ο Γιώργος Ρόρρης, όπως εγώ το καταλαβαίνω. Το ίδιο το έργο θα στο πει. Θα έρθει ένα σημείο που δε θα σε αφήσει να το συνεχίσεις. Οποιαδήποτε περαιτέρω παρέμβαση θα είναι μάταιη. Τότε ξέρεις ότι αυτό το έργο τελείωσε.

Σπούδασες ζωγραφική στον Ρόρρη, τι ρόλο έπαιξε στη ζωγραφική σου;

Ο Ρόρρης μου αποκάλυψε το κόσμο της ζωγραφικής, χωρίς καμία φειδώ. Mου έδωσε τα εργαλεία για να ερμηνεύσω και εκφράσω τον εαυτό μου. Με έμαθε να αναζητώ το ουσιώδες, όχι απαραίτητα το αληθινό, αλλά αυτό που έχει σημασία. Και να αφαιρώ από τη ζωγραφική μου το περιττό, το ανούσιο, πράγματα τα οποία προσπαθώ πάντα να ενσωματώνω στα έργα μου.

image

(Νόστιμον ήμαρ_2020_Λάδι σε καμβά 30Χ45 εκ.)

Τι θα δούμε στη συνέχεια; Τι είναι αυτό που σε εμπνέει;

Δουλεύω αρκετά, σε διαφορετικά πράγματα. Σιγά σιγά, κάποια από αυτά θα απαιτήσουν να προχωρήσουν. Δεν πιστεύω τόσο στην έμπνευση. «Η Έμπνευση υπάρχει, αλλά πρέπει να σε βρει να δουλεύεις.».

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Γιώργος Κρανίου γεννήθηκε στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Πήρε το βασικό του πτυχίο στις Επιστήμες Υγείας και διδακτορικό τίτλο σπουδών στη Μοριακή Βιολογία (πανεπιστήμιο Deakin της Μελβούρνης). Ξεκίνησε τις σπουδές του στη ζωγραφική κοντά στον Δημήτρη Μανίνη (2013-2015) και από το 2015 σπουδάζει ζωγραφική στην Ομάδα Τέχνης «Σημείο» με δασκάλους τον Γιώργο Ρόρρη και την Κάλλια Τριανταφύλλου. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

image

*Ωράριο λειτουργίας της έκθεσης: Τρι – Παρ 11:00-14:30 & 18:00-21:00, Σαβ 11:00 – 14:30