Όταν το Μαρτίο του 1933 ο Φραγκλίνος Ντελάνο Ρούζβελτ, εκλεγόταν 32ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, είχε μία ρητή εντολή από το κόμμα των Δημοκρατικών και τον αμερικανικό λαό. Να επουλώσει τις ανοιχτές πληγές του οικονομικού κραχ του 1929.

Ads

Λίγους μήνες νωρίτερα, το 1932, σχεδόν καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι από το 1921 λόγω πολιομυελίτιδας, ο Ρούζβελτ, αποδεχόμενος το χρίσμα του υποψηφίου του Δημοκρατικού κόμματος για τις προεδρικές εκλογές, δήλωνε: «Σε όλο το Έθνος, άνδρες και γυναίκες, ξεχασμένοι από την πολιτική φιλοσοφία της κυβέρνησης, αναζητούν από εμάς καθοδήγηση και δικαιότερες ευκαιρίες στη διανομή του εθνικού πλούτου… Δεσμεύομαι για μια νέα συμφωνία με τον αμερικανικό λαό».

Αυτή τη νέα συμφωνία, το περίφημο «new deal», έθεσε σε εφαρμογή την πρώτη περίοδο της διακυβέρνησης του, που έμεινε γνωστή στην ιστορία, ως η φάση των «εκατό ημερών». Οι διαρθρωτικές αλλαγές της νέας κυβέρνησης πραγματοποιούνται σχεδόν αμέσως.

Ο Ρούζβελτ αναμορφώνει την αμερικανική οικονομία με σειρά νόμων όπως τη εφαρμογή νέου, αυστηρότερου θεσμικού πλαισίου για το τραπεζικό σύστημα, ενώ παράλληλα δίνει εντολή για προσωρινό κλείσιμο των τραπεζών και συγχωνεύσεις στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Την ίδια στιγμή, καταργεί τον κανόνα του χρυσού, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο τα υψηλά αμερικανικά επιτόκια και κάνοντας ελκυστικότερο το δολάριο.

Στην προσπάθεια του να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό, ο Ρούζβελτ υιοθετεί νόμο για μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και των συντάξεων των βετεράνων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή η απόφασή του, σε συνδυασμό με την ανέχεια του αμερικανικού λαού προκαλεί την λαϊκή έκρηξη, με κύμα απεργιακών κινητοποιήσεων και δυναμικούς αγώνες (Τολέντο, Σαν Φρανσίσκο και Μινεάπολη), στους οποίους έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 88 εργάτες. Από τα βασικά αιτήματα των κινητοποιήσεων ήταν η αναγνώριση των εργατικών σωματείων, τα οποία μέχρι τότε ήταν αρκετά ανίσχυρα και αδυνατούσαν να συγκρουστούν ουσιαστικά με τους εργοδότες.

«Κυματοθραύστες» της εργατικής αντίδρασης υπήρξαν οι νόμοι «Βάγκνερ» και «Κοινωνικής Ασφάλισης», με τον πρώτο να ενισχύει το δικαίωμα συλλογικών διαπραγματεύσεων και γενικά την δύναμη των συνδικάτων και το δεύτερο να καθιερώνει γενικό σύστημα συνταξιοδότησης, προστασίας από την ανεργία και κοινωνικών παροχών προς τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα.

Επιπλέον, δημιούργησε τη Διοίκηση Aγροτικής Προσαρμογής (Agricultural Adjustment Admini­stration), με την οποία έβαζε όριο στην εθνική παραγωγή αγροτικών προϊόντων, ώστε να στηριχθούν οι τιμές τους. Υπό έλεγχο τίθεται και η βιομηχανία, ενώ εφαρμόζεται και πρόγραμμα εκτεταμένων δημοσίων επενδύσεων.

Την ίδια περίοδο, ο Ρούζβελτ έκανε σημαντικά βήματα και στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, ανοίγοντας δίαυλο επικοινωνίας με τη Σοβιετική Ένωση, η οποία ως τότε δεν είχε αναγνωριστεί από τις ΗΠΑ. Στη Λατινική Αμερική εφάρμοσε το δόγμα του «καλού γείτονα» και υπογράφονται οι πρώτες εμπορικές συμφωνίες.

Ο Ρούζβελτ επανεκλέγεται στον προεδρικό θώκο το 1937, αλλά και το 1941 και γίνεται ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος διεκδίκησε και κέρδισε τρίτη συνεχόμενη θητεία στο Λευκό Οίκο – ο περιορισμός για τις θητείες καθιερώθηκε αργότερα με Συνταγματική τροπολογία-. Η πρωτόγνωρη επιτυχία του Ρούζβελτ δημιούργησε πολλές αντιδράσεις τόσο στο κόμμα των Ρεπουμπλικανών, όσο και μέσα στο ίδιο του το κόμμα.

Με αφορμή την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, ο Ρούζβελτ βάζει τις ΗΠΑ στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως ηγέτης της Αμερικανικής δύναμης θα παρευρεθεί στη διάσκεψη της Γιάλτας, μαζί με τους Ιωσήφ Στάλιν και Ουίστον Τσώρτσιλ. Λίγο καιρό πριν, το 1944, ο Ρούσβελτ είχε εκλεγεί για τέταρτη φορά πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ο Φραγκλίνος Ντελάνο Ρούζβελτ πεθαίνει, αιφνιδιαστικά, από εγκεφαλική αιμορραγία, στις 12 Απριλίου του 1945, ωστόσο, ο 32ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, είχε θέσει γερά θεμέλια για να οικοδομηθεί η αμερικανική ηγεμονία του 20ου αιώνα.