Τροποποίηση της βασικής συνθήκης που διέπει τη λειτουργία της Ε.Ε. ώστε να δημιουργήσουν αμυντικούς μηχανισμούς έναντι μίας νέας οικονομικής κρίσης, συμφώνησαν οι ηγέτες της Ε.Ε., υποστηρίζοντας τις θέσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας, μόλις έναν χρόνο μετά την έναρξη της ισχύος της και έπειτα από τη δύσκολη έγκρισή της από τη Ιρλανδία και την Τσεχική Δημοκρατία. Η Μέρκελ, ωστόσο, δεν κέρδισε υποστήριξη σχετικά με την άρση του δικαιώματος ψήφου των κρατών-μελών που παραβιάζουν τους κανόνες.

Ads

Στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν ότι χρειάζονται αλλαγές ώστε να δημιουργηθεί ένα μόνιμο σύστημα διαχείρισης προβλημάτων με τα χρέη των κρατών-μελών και ενέκριναν αυστηρότερους κανόνες για τους προϋπολογισμούς, που περιλαμβάνουν κυρώσεις σε βάρος των κρατών που δεν ελέγχουν τα ελλείμματα και το χρέος τους.

Οι ηγέτες ζήτησαν από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν φαν Ρομπάι να επεξεργασθεί τις αλλαγές στη συνθήκη της Λισαβόνας, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου και εκείνος δεσμεύθηκε ότι θα συνεργασθεί για το θέμα αυτό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Σήμερα λάβαμε σημαντικές αποφάσεις για την ενίσχυση της ζώνης του ευρώ», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Προτείνουμε έναν ισχυρό και αξιόπιστο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων για να διασφαλίσουμε την χρηματο-οικονομική σταθερότητα στο σύνολο της ευρωζώνης», πρόσθεσε.

Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη, υποστηρίζει ότι ένα μόνιμο σύστημα πρέπει να αντικαταστήσει το δίχτυ ασφαλείας των 440 δισεκατομμυρίων ευρώ, που δημιουργήθηκε το Μάιο για τα κράτη της Ευρωζώνης και το οποίο θα χρηματοδοτείται μερικώς από τον ιδιωτικό τομέα και θα θέτει αυστηρούς όρους.

Η γαλλογερμανική πρόταση αντιμετωπίστηκε αρχικά με επιφυλακτικότητα από τις υπόλοιπες χώρες, όταν έθεσαν ζήτημα αλλαγής της συνθήκης. Οι περισσότεροι ηγέτες εξέφρασαν αντιρρήσεις για τις αλλαγές που πρότειναν Βερολίνο και Παρίσι, σε μία συνθήκη στην οποία κατέληξαν μετά από οκτώ χρόνια διαπραγματεύσεων και έγινε νόμος μόλις πριν από δέκα μήνες.

Ωστόσο, στη συνέχεια οι ηγέτες αποδέχτηκαν, κάποιες φορές με επιφυλάξεις, τις αλλαγές για την προστασία του ευρώ. Η Βρετανία, πάντως, έθεσε ως όρο να περιοριστούν οι δαπάνες της ΕΕ και η Πολωνία συνέδεσε την υποστήριξή της με μία συμφωνία για τη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, όπως έγινε γνωστό από διπλωμάτες.

Σύμφωνα με το σχέδιο της συμφωνίας που λήφθηκε αργά το βράδυ της Πέμπτης, «οι χώρες μέλη συμφώνησαν για τη σύσταση ενός μόνιμου μηχανισμού αντιμετώπισης της κρίσης στη ζώνη του ευρώ στο σύνολό της και καλούν τον πρόεδρο του Ευρωπαικού Συμβουλίου (Χέρμαν βαν Ρόμπεϊ) να δεσμευτεί για σχετικές διαβουλεύσεις” με τις χώρες “σχετικά με περιορισμένες αλλαγές της Συνθήκης για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο». Προβλέπεται, επίσης, όπως οι ευρωπαίοι ηγέτες συζητήσουν εκ νέου το θέμα αυτό στη διάρκεια της προσεχούς συνόδου του Δεκεμβρίου «ώστε όλες οι αλλαγές να καταστεί δυνατόν να επικυρωθούν το αργότερο από τώρα έως τα μέα του 2013», όπως προστίθεται στο σχέδιο συμφωνίας.

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας:

–Δημιουργία μόνιμου μηχανισμού διαχείρισης των κρίσεων για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ζώνης του ευρώ. Ο μηχανισμός θα αντικαταστήσει το ταμείο υποστήριξης της ευρωζώνης που συστάθηκε την άνοιξη, έπειτα από την ελληνική κρίση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλάβει σε στενή συνεργασία με τον πρόεδρο της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπέι την προπαρασκευαστική εργασία για τη γενική διευθέτηση του μελλοντικού μηχανισμού. Ειδικότερα, θα πρέπει να επεξεργασθεί τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα στον μηχανισμό. Οι τράπεζες οι οποίες δανείζουν χρήματα στις κυβερνήσεις μπορούν να κληθούν να συμμετάσχουν στο εγχείρημα. θα εξετασθεί επίσης ο ρόλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο μπορεί να επεμβαίνει με τη μορφή δανείων.

Οι χώρες που θα προσφεύγουν στον μηχανισμό αυτόν θα πρέπει να πληρούν πολύ αυστηρά κριτήρια.

–Περιορισμένη τροποποίηση της Συνθήκης της Ένωσης: Με στόχο τη σύσταση του μηχανισμού κρίσης, οι ηγέτες της ΕΕ «καλούν τον πρόεδρο» της ΕΕ να ηγηθεί διαπραγματεύσεων με τα κράτη ως προς την περιορισμένη τροποποίηση της συνθήκης. Η τροποποίηση της Συνθήκης μπορεί να γίνει μέσω μιας “απλοποιημένης διαδικασίας”, που θα επιτρέψει τη γρήγορη εξέλιξή της και θα δώσει τη δυνατότητα να αποφευχθούν τα δημοψηφίσματα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επικύρωσης.

– Αφαίρεση δικαιώματος ψήφου: Η εξέταση της ρήτρας αυτής, η οποία υποστηρίζεται από τη Γερμανία, αναβάλλεται. Ο Χέρμαν βαν Ρομπέι «θα εξετάσει αργότερα το θέμα πιθανής προσωρινής αφαίρεσης του δικαιώματος ψήφου στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συμβουλίων για τις χώρες της ευρωζώνης που επιδεικνύουν υπερβολική δημοσιονομική χαλαρότητα». Αυτή η επιλογή δεν θα αντιμετωπίζεται παρά «σε περίπτωση διαρκούς απειλής της σταθερότητας στο σύνολο της ευρωζώνης».

Δεδομένων των αντιρρήσεων μεγάλου αριθμού ευρωπαϊκών χωρών απέναντι στην ιδέα αυτή, δεν είναι πολύ πιθανή η θέσπιση των πολιτικών αυτών κυρώσεων. Η Γερμανίδα καγκελάριος, από την πλευρά της, πριν από την επανάληψη της συνόδου κορυφής, δήλωσε ότι «είμαι ευτυχής που το θέμα παραμένει στην ημερήσια διάταξη. Όταν μια χώρα παραβιάζει επανειλημμένα τη σταθερότητα της ζώνης του ευρώ, η συμμετοχή της στις αποφάσεις πρέπει να μπορεί να περιορίζεται». Ο Λουξεμβούργιος συνάδελφός της Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δεν έδωσε την ίδια ερμηνεία. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που βλέπουμε ότι το θέμα δεν είναι πλέον στο τραπέζι και έχει σταλεί στις ελληνικές καλένδες», τόνισε. «Το κείμενο των συμπερασμάτων (της συνόδου κορυφής) δείχνει πως δεν υπάρχει συμφωνία στο σημείο αυτό», πρόσθεσε ο Γιούνκερ.

Deloitte: Δομικό το ζήτημα των δημοσιονομικών ελλειμμάτων

Το ζήτημα των δημοσιονομικών ελλειμμάτων που αντιμετωπίζει αυτή την περίοδο μεγάλος αριθμός κρατών παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, δεν μπορεί να επιλυθεί μόνο με τη λήψη μέτρων περικοπών, επισημαίνεται σε μελέτη της Deloitte. Στην έκθεση με τίτλο «Red ink rising, The road to fiscal sustainability» σημειώνεται ότι το πρόβλημα είναι δομικό, αφού σχετίζεται με ολόκληρο το σύγχρονο μοντέλο δημοκρατικής διακυβέρνησης.

Οι επιπτώσεις της αστάθειας έχουν γίνει ήδη εμφανείς σε ορισμένα κράτη. «Οι αριθμοί είναι αποκαρδιωτικοί», δήλωσε ο Bill Eggers, Director της Deloitte Research για το δημόσιο τομέα. «Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο έρχονται αντιμέτωπες με πρωτοφανή επίπεδα χρεών και ελλειμμάτων. Ορισμένες βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας», τονίζει χαρακτηριστικά.

Από τη στιγμή που το πρόβλημα δεν είναι επιφανειακό αλλά βαθύτερο, η επίλυση του δεν είναι δυνατόν να περιοριστεί σε οικονομικές περικοπές «σε σπατάλες, απάτες και καταχρήσεις», όπως τονίζεται στη μελέτη.

Διαβάστε επίσης:

* Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης για τη Σύνοδο Κορυφής

* Προεκλογικές… οι δηλώσεις Παπανδρέου στις Βρυξέλλες