Για πρώτη φορά, ο Ρώσος πρωθυπουργός Vladimir Putin και ο Πολωνός ομόλογός του Donald Tusk θα παρευρεθούν μαζί στις εκδηλώσεις μνήμης για τη σφαγή του Katyn, όπου το Μάιο του 1940 εκτελέστηκαν περίπου 22.000 αστυνομικοί, διανοούμενοι και απλοί πολίτες.

Σήμερα, οι δυο πρωθυπουργοί θα παρακολουθήσουν την τελετή στο στρατιωτικό νεκροταφείο και, στη συνέχεια, θα μεταβούν στο Smolensk, όπου και θα συναντηθούν με την αρμόδια επιτροπή για τη διευθέτηση των «δύσκολων θεμάτων» μεταξύ των δυο χωρών. Τρεις μέρες αργότερα, στο σημείο θα μεταβεί και ο πρόεδρος της χώρας, Lech Kaczynski, συνοδευόμενος από περίπου 300 συγγενείς των θυμάτων της σφαγής.

Ο πρόεδρος της ένωσης συγγενών θυμάτων του Katyn, Andrzej Skapski, δηλώνει ότι ελπίζει ότι η τελετή αυτή θα αποτελέσει ιστορική στιγμή, κατά την οποία ο πρόεδρος Putin «θα προβεί σε μια σημαντική χειρονομία, η οποία και θα βοηθήσει στην ομαλοποίηση των σχέσεων των δυο χωρών.» Υπενθυμίζεται ότι στις 2 Απριλίου προβλήθηκε για πρώτη φορά στην πολωνική τηλεόραση η ταινία του Πολωνού σκηνοθέτη Andrzej Wajda, με τίτλο Katyn.

Η ιστορία της σφαγής του Katyn είναι ακόμα και σήμερα αμφιλεγόμενη: Οι σοβιετικές αρχές κατηγόρησαν τη ναζιστική Γερμανία για τη σφαγή, όταν η τελευταία ανακάλυψε τους μαζικούς τάφους τον Απρίλη του 1943. Το 1989, ωστόσο, Σοβιετικοί ιστορικοί υποστήριξαν ότι ο ίδιος ο Στάλιν είχε δώσει την σχετική εντολή, ενώ ένα χρόνο αργότερα ο Mikhail Gorbachev διακήρυξε την ενοχή της NKVD, μυστικής αστυνομίας του σοβιετικού καθεστώτος. Η ρωσική κυβέρνηση, πάντως, αρνείται να χαρακτηρίσει το συμβάν ως γενοκτονία, καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι θα πρέπει να διωχθούν νομικά όσοι υπεύθυνοι είναι ακόμα εν ζωή, όπως εξάλλου ζητά και η πολωνική κυβέρνηση. Επιπλέον, υπάρχουν ακόμα άτομα στις ρωσικές αρχές που αρνούνται την ενοχή του σοβιετικού καθεστώτος, ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν ότι επρόκειτο, στην πραγματικότητα, για ένα ακόμα προπαγανδιστικό τέχνασμα του δαιμόνιου Joseph Goebbels.

Ακόμη και σήμερα, πάντως, περίπου 3.800 θύματα της σφαγής παραμένουν ανώνυμα, καθώς η ρωσική μυστική υπηρεσία FSB υποστηρίζει ότι δεν κατέχει κάποια σχετική λίστα. Ορισμένες, όμως, πολωνικές οικογένειες έχουν ήδη καταφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Στρασβούργου.

Πηγή: Le Monde