Ικανοποίηση επικρατεί στην ελληνική κυβέρνηση αλλά και στους κόλπους της ευρωζώνης από την επίτευξη συμφωνίας για τη δημιουργία μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας, το οποίο προβλέπει διμερή δανεισμό μεταξύ των κρατών μελών με μειοψηφική συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χαρακτήρισε τη συμφωνία «βιώσιμη λύση» η οποία ωστόσο δεν ήταν «εύκολη» υπόθεση, ενώ διατύπωσε την πεποίθηση ότι «ο μηχανισμός που υιοθετήθηκε δεν θα χρειαστεί κατ` αρχήν να ενεργοποιηθεί». «Πολύ ικανοποιητική» χαρακτήρισε ο Έλληνας πρωθυπουργός της έγκριση της συμφωνίας για τη στήριξη της Ελλάδας, σημειώνοντας ότι «Η Ελλάδα απέδειξε την ισχυρή θέση της, η Ελλάδα του ευρώ είναι ασφαλής. Η Ευρώπη έκανε ένα μεγάλο βήμα, με αποφασιστικότητα οι Ευρωπαίοι ηγέτες προστατεύουν το ενιαίο νόμισμα. Κάναμε και κάνουμε αγώνα δρόμου μαζί με τον ελληνικό λαό, μαζί πείσαμε τους Ευρωπαίους ότι έχουν να κάνουν με Ελλάδα αξιόπιστη, με σχέδιο και στρατηγική».

«Είμαι πολύ ικανοποιημένος που οι αρχηγοί των 27 κρατών και κυβερνήσεων βρήκαν μία βιώσιμη λύση» δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Jean-Claude Trichet , μετά την σύναψη γαλλογερμανικής συμφωνίας για την στήριξη της Ελλάδας μέσω ευρωπαϊκού μηχανισμού με μειοψηφική συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Ο πρόεδρος της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι η συμφωνία «δεν ήταν εύκολη» υπόθεση, αλλά πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ικανοποιημένη γιατί «οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανέλαβαν τις ευθύνες τους». «Είμαι πεπεισμένος ότι ο μηχανισμός που υιοθετήθηκε δεν θα χρειαστεί κατ` αρχήν να ενεργοποιηθεί και ότι η Ελλάδα σταδιακά θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών», τόνισε ο κ.Trichet επισημαίνοντας ότι η εμπλοκή του ΔΝΤ στον μηχανισμό βοήθειας δεν παραβιάζει την ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και αφήνει αμετάβλητες τις ευθύνες των κυβερνήσεων στη ζώνη του Ευρώ.

«Η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας είναι ιερή και απαραβίαση και κανένας δεν την αμφισβητεί», είπε ο επικεφαλής της ΕΚΤ, δηλώνοντας με νόημα ότι «έχουμε πολύ καλή εκτίμηση για τη γνώμη του ΔΝΤ, συνεργαστήκαμε με το ΔΝΤ στην Αθήνα. Ουδέποτε είπα ότι η εμπλοκή του ΔΝΤ είναι αυτό ή εκείνο. Πάντα λέω ότι πρέπει να έχουμε τη μέγιστη υπευθυνότητα από την πλευρά των κυβερνήσεων στη ζώνη του ευρώ. Θέλουμε να ασκούν οι χώρες της ευρωζώνης πλήρως και πιστά τη Συνθήκη και να τηρήσουν κατά γράμμα τις υποχρεώσεις τους».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το ποια θα είναι τα κριτήρια της ΕΚΤ όταν κληθεί να αντιμετωπίσει μία δυνητική έκκληση για βοήθεια από την ελληνική κυβέρνηση, ο κ.Trichet απάντησε: «Βλέπεις την κατάσταση, κάνεις μία κρίση για την χρηματοπιστωτική αστάθεια που μπορεί να προκύψει από αυτή για τη χώρα και για την Ευρωζώνη – αυτά είναι τα κριτήρια, αλλά επαναλαμβάνω δεν υποθέτουμε ότι αυτός ο μηχανισμός θα πρέπει να ενεργοποιηθεί». Νωρίτερα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δήλωσε ότι τα ελληνικά ομόλογα θα εξακολουθήσουν να γίνονται δεκτά στην Φρανκφούρτη, διευκολύνοντας έτσι τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών, δηλώσεις που επέφεραν ανακούφιση στα spread του 10ετους ελληνικού ομολόγου.

«Ισορροπημένη και αποτελεσματική» η συμφωνία

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Herman Van Rompuy, από την πλευρά του, χαρακτήρισε τη χθεσινή συμφωνία «ισορροπημένη και αποτελεσματική» κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον πρόεδρο της Επιτροπής, Jose Manuel Barroso, μετά τη λήξη των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο κ. Barroso ανέφερε ότι ο μηχανισμός στήριξης που συμφωνήθηκε είναι ένα «δίχτυ ασφαλείας για την Ελλάδα».

Σύμφωνα με τον κ. Van Rompuy κατά τη σχετική συζήτηση στο Eurogroup διευκρινίστηκε ότι όλες οι χώρες της ευρωζώνης είναι έτοιμες να συμμετάσχουν στο μηχανισμό στήριξης , τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό πολιτικό μηνυμα. Ο Πρόεδρος της ΕΕ δήλωσε ότι με αυτόν τον τρόπο οι χώρες του ευρώ πιστεύουν ότι θα καθησυχαστούν οι αγωνίες των αγορών, διότι θα γνωρίζουν ότι η ευρωζώνη δεν πρόκειται ποτέ να εγκαταλείψει την Ελλάδα. «Με τη σημερινή μας απόφαση συμπληρώθηκαν ουσιαστικά τα κενά της δήλωσης της 11ης Φεβρουαρίου» ανέφερε και πρόσθεσε ότι με τη σημερινή συμφωνία οι χώρες του ευρώ κατέστησαν σαφές ότι το ζήτημα της Ελλάδας αποτελεί μια έκτακτη περίπτωση και δεσμεύτηκαν να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα για να μην επαναληφθεί παρόμοια κατάσταση. Η απόφαση, είπε, συμβάλει στην παγκόσμια δημοσιονομική σταθερότητα. Ερωτηθείς για την πιθανότητα χρήσης του μηχανισμού στήριξης από την Πορτογαλία, ο κ. Van Rompuy απάντησε ότι οι περιπτώσεις της Ελλάδας και της Πορτογαλίας είναι εντελώς διαφορετικές και δεν μπορεί να συγκριθούν, ενώ τόνισε ότι το ελληνικό πρόβλημα θα ήταν πολύ διαφορετικό εάν δεν υπήρχε η απάτη των στατιστικών δημοσιονομικών στοιχείων.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jose Manuel Barroso εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η απόφαση συμπίπτει με την εθνική εορτή της Ελλάδας, καθώς και με την επέτειο ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ). Ο κ. Barroso τόνισε ότι ο μηχανισμός ευρωπαϊκής βοήθειας σε συνδυασμό με το ΔΝΤ ήταν ο μόνος τρόπος για να υπάρξει συμβιβαστική συμφωνία. «Είναι μια τέλεια λύση η οποία απαντά στο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή τη στιγμή» δήλωσε, και κατέληξε σημειώνοντας ότι το σημαντικό είναι πως πρόκειται για έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό.

«Η ζώνη του ευρώ πήρε την τύχη της στα χέρια της»

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Nicolas Sarkozy χαιρέτισε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε για τη δημιουργία ενός μηχανισμού αρωγής για την Ελλάδα. «Η ζώνη του ευρώ πήρε την τύχη της στα χέρια της και συμφωνήσαμε να δημιουργήσουμε ένα μηχανισμό διαχείρισης των κρίσεων στη ζώνη του ευρώ. Πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα που ωστόσο μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε τους μηχανισμούς οικονομικής και δημοσιονομικής επαγρύπνησης που διαθέτουμε ώστε τέτοιες κρίσεις να μην επαναληφθούν ποτέ» σημείωσε ο Γάλλος πρόεδρος.

Ο κ. Sarkozy ανέφερε ότι ο βασικός στόχος είναι να μην χρησιμοποιηθεί αυτός ο μηχανισμός αφού όπως ανέφερε οι πάντες΄αναμένουν ότι οι συνθήκες των αγορών που ισχύουν για την Ελλάδα σταδιακώς θα εξομαλυνθούν και σημείωσε ότι ο μηχανισμός μπορεί να ενεργοποιηθεί μόνο σε έσχατη ανάγκη επισημαίνοντας ότι εξασφαλίζει την Ελλάδα ότι θα μπορέσει να θέσει σε ισχύ τις θαρραλέες μεταρρυθμίσεις που έχει υιοθετήσει χωρίς να απειλείται από τα κερδοσκοπικά παιχνίδια και τις παράλογες συμπεριφορές των αγορών.

Ερωτηθείς επίσης σε ποιά κατάσταση θα πρέπει να βρεθεί η Ελλάδα για να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός, ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε χαρακτηριστικά ότι τα κριτήρια ενεργοποίησης «δεν θα είναι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά». Σχετικά με την εμπλοκή του ΔΝΤ στο σχέδιο αρωγής προς την Ελλάδα, ο κ. Sarkozy τόνισε ότι δεν ήταν επιλογή της Γαλλίας αλλά σημείωσε ότι η Ευρώπη με αυτό τον τρόπο οικοδομείται, δηλαδή με συνεχείς συμβιβασμούς.

Την ικανοποίησή της για τη συμφωνία επί του μηχανισμού οικονομικής στήριξης στον οποίο κατέληξαν οι ηγέτες της Ευρωζώνης, εξέφρασε η Angela Merkel. Η Γερμανίδα καγκελάριος διακήρυξε την «πίστη» της στο κοινό νόμισμα, δηλώνοντας πως «η Ευρώπη απέδειξε την ικανότητά της να δρα σε ένα σημαντικό θέμα και είναι σημαντικό μακροπρόθεσμα το νόμισμα, το οποίο έχει αποτελέσει μεγάλη επιτυχία για την ελευθερία και την συνεργασία, σταθερό».

Το κείμενο της συμφωνίας μεταξύ των αρχηγών των κρατών-μελών της ευρωζώνης:

«ΔΗΛΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΗΓΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ

Επαναβεβαιώνουμε ότι όλα τα κράτη μέλη της ευρωζώνης θα πρέπει να εφαρμόζουν υγιείς εθνικές πολιτικές με βάση τους συμφωνημένους κανόνες και θα πρέπει να επαγρυπνούν για την κοινή τους ευθύνη σχετικά με την οικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα στην ευρωζώνη.

Υποστηρίζουμε πλήρως τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και καλωσορίζουμε τα πρόσθετα μέτρα που ανακοινώθηκαν στις 3 Μαρτίου τα οποία επαρκούν προκειμένου να διασφαλίσουν τους δημοσιονομικούς στόχους για το 2010. Αναγνωρίζουμε ότι οι ελληνικές αρχές έλαβαν φιλόδοξη και αποφασιστική δράση γεγονός που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να ανακτήσει την πλήρη εμπιστοσύνη των αγορών. Τα μέτρα σταθεροποίησης που έλαβε η Ελλάδα συμβάλουν στη διασφάλιση της δημοσιονομικής σταθεροποίησης και της εμπιστοσύνης των αγορών. Η ελληνική κυβέρνηση δνε υπέβαλε άιτημα για οικονομική ενίσχυση. Ως εκ τούτου σήμερα καμία απόφαση δεν ελήφθη για την ενεργοποίηση του παρακάτω μηχανισμού. Στο πλαίσιο αυτό οι χώρες μέλη της ευρωζώνης επαναβεβαιώνουν τη βούληση τους να λάβουν αποφασιστική και συντονισμένη δράση εφόσον κριθεί αναγκαίο , προκειμένου να διασφαλίσουν τη δημοσιονομική σταθερότητα στην ευρωζώνη συνολικά όπως αποφασίστηκε στις 11 Φεβρουαρίου.

Ο μηχανισμός θα περιλαμβάνει μια ουσιαστική χρηματοδότηση από το ΔΝΤ και μια μεγαλύτερη χρηματοδότηση από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης, τα οποία δηλώνουν την ετοιμότητά τους να συνεισφέρουν με συντονισμένα διμερή δάνεια. Αυτός ο μηχανισμός θα πρέπει να θεωρείται ως έσχατη λύση όταν η χρηματοδότηση από τις αγορές είναι ανεπαρκής. Οποιαδήποτε εκταμίευση αυτών των διμερών δανείων θα αποφασίζεται από τις χώρες μέλη της ευρωζώνης ομόφωνα και υπό αυστηρές προϋποθέσεις οι οποίες θα βασίζονται στην αξιολόγηση της Ευρωπαικής Επιτροπής και της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας. Αναμένουμε από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης να συνεισφέρουν ανάλογα με τη συμμετοχή τους στην ΕΚΤ.

Στόχος αυτού του μηχανισμού δεν θα είναι να παράσχει χρηματοδότηση με τα επιτόκια του μέσου όρου της ευρωζώνης, αλλά να θεσπίσει κίνητρα για επιστροφή στη χρηματοδότηση από τις αγορές, το συντομότερο δυνατόν με τα κατάλληλα επιτόκια κινδύνου. Τα επιτόκια δεν θα είναι συμβατικά, δηλαδή δεν θα περιλαμβάνουν οποιοδήποτε στοιχείο στήριξης. Οι αποφάσεις γι αυτό το μηχανισμό θα λαμβάνονται σε πλήρη συμμόρφωση με το πλαίσιο της Συνθήκης και τις εθνικές νομοθεσίες.

Επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας για την εφαρμογή πολιτικών που θα έχουν ως στόχο την αποκατάσταση μιας ισχυρής, βιώσιμης και σταθερής ανάπτυξης με στόχο τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την κοινοτική συνοχή.

Παράλληλα δεσμευόμαστε για την προώθηση ενός ισχυρού συντονισμού των οικονομικών πολιτικών στην Ευρώπη. Θεωρούμε ότι το Ευρωπαικό Συμβούλιο θα πρέπει να βελτιώσει την οικονομική διακυβέρνηση στην ΕΕ και προτείνουμε την αύξηση του ρόλου της οικονομικής επιτήρησης και τον καθορισμό της στρατηγικής ανάπτυξης της ΕΕ. Η σημερινή κατάσταση αποδεικνύει την ανάγκη για ενίσχυση και συμπλήρωση του υπάρχοντος πλαισίου ώστε να διασφαλιστεί η δημοσιονομική σταθερότητα στην ευρωζώνη και να ενισχυθεί η δυνατότητά της να δρά σε περιόδους κρίσεως.

Μελλοντικά η επιτήρηση των οικονομικών και δημοσιονομικών κινδύνων και τα εργαλεία για την πρόληψή τους , συμπεριλαμβανομένης και της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείματος θα πρέπει να ενισχυθούν. Χρειαζόμαστε ακόμα ένα ισχυρό πλαίσιο για την επίλυση κρίσεων με σεβασμό στην αρχή της υπευθυνότητας των κρατών μελών για τα δημοσιονομικά τους. Καλούμε τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να θεσπίσει, σε συνεργασία με την Ευρωπαική Επιτροπή , μια ομάδα εργασίας με εκπροσώπους από τα κράτη μέλη , την εκ περιτροπής προεδρία και την ΕΚΤ ώστε να παρουσιάσουν στο Συμβούλιο , πριν από το τέλος του χρόνου, τα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη αυτού του στόχου, διερευνώντας όλες τις εναλλακτικές για την ενίσχυση του νομικού πλαισίου».

Ανάμικτες αντιδράσεις από την αντιπολίτευση

Ανάμικτες είναι οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης στην ευρωπαϊκή συμφωνία για μηχανισμό στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Την αντίθεσή του με την εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο σχέδιο οικονομικής στήριξης που αποφάσισαν οι ηγέτες της ευρωζώνης διατύπωσε ο πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αντώνης Σαμαράς απευθυνόμενος στους ηγέτες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) οι οποίοι συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες, εκφράζοντας ωστόσο στήριξη στις θέσεις της κυβέρνησης. Το ΚΚΕ κάνει λόγο για αποπροσανατολιστική προσπάθεια η οποία δεν αφορά το λαϊκό συμφέρον ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει αδυναμία της Ε.Ε. να διαμορφώσει μια πολιτική εξόδου από την κρίση. Ικανοποιημένος δηλώνει ο Λα.Ο.Σ. από την επίτευξη συμφωνίας για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας.

Ανακούφιση στις αγορές

Έντονα ανοδικές τάσεις καταγράφουν οι τιμές των μετοχών στη σημερινή συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου, με την αγορά να υποδέχεται ιδιαίτερα θετικά τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής για τη δημιουργία μηχανισμού στήριξης της Ελλάδος, αλλά και την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να χαλαρώσει τα κριτήρια για το δανεισμό των ελληνικών τραπεζών.

To spread του 10ετούς ελληνικού ομολόγου υποχωρούσε στις 300,4 μονάδες βάσης σήμερα, Παρασκευή, μετά την απόφαση των ηγετών της ευρωζώνης να δημιουργηθεί ένα δίχτυ ασφαλείας με μειοψηφική συνδρομή του ΔΝΤ, για την Ελλάδα. Ο δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών στις 11.00 η ώρα βρισκόταν υψηλότερα των 2,130 μονάδων, σημειώνοντας άνοδο πάνω από 3,5%. Ο τραπεζικός δείκτης σημείωνε άνοδο πάνω από 5% καθώς οι τίτλοι της ΕΤΕ, της Εurobank, της Άλφα και της Πειραιώς κερδίζουν πάνω από 7%. Χαμηλότερα βρίσκονται και τα spread των 7ετων και των 5ετων ομολόγων.

Ως μια κίνηση που έχει σαν στόχο να πείσει τις αγορές ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να πτωχεύσει και ότι τα spreads πρέπει να υποχωρήσουν ερμηνεύει η Bank of America – Merrill Lynch τη συμφωνία για την παροχή βοήθεια από την Ευρωζώνη προς την Ελλάδα. Ο οίκος αναφέρεται στη συμφωνία ως μια γαλλο-γερμανική πράξη συμβιβασμού για τη δημιουργία ενός δικτύου προστασίας για την Ελλάδα, το οποίο οι χώρες του Eurogroup επεξεργάζονταν από τις αρχές Μαρτίου.

Ως ανάσα που αφαιρεί μεγάλη πίεση από την την Ελλάδα και τις ελληνικές τράπεζες όσον αφορά τη χρηματοδότηση, μειώνοντας τον κίνδυνο το ελληνικό χρέος να μη γίνεται δεκτό ως εγγύηση στην ΕΚΤ, χαρακτηρίζει η JP Morgan της απόφαση Trichet να διατηρήσει το επίπεδο ΒΒΒ- στην αξιολόγηση των ομολόγων που θα λαμβάνει η ΕΚΤ ως εγγύηση για την παροχή ρευστότητας. Η απόφαση αυτή- αν και δεν αποτελεί εκπληξη- έρχεται νωρίτερα του αναμενομένου, επισημαίνει η JP Morgan, και προσθέτει ότι το νέο σύστημα διαβάθμισης των collateral θα γίνει τον Ιανουάριο του 2011 και θα αντανακλά με πληρέστερο τρόπο τον πιστωτικό κίνδυνο διαφόρων κατηγοριών ομολόγων ή άλλων assets.